Magdala
Magdala je bila drevni jevrejski grad[1] u Galileji, 5 km severno od Tiberijade, na iskrajku Genisaretske ravnice, na karavanskom putu Nazaret - Damask. Do arapsko-izraelskog rata 1948. arapsko selo Al-Majdal (arapski: المجدل) stajalo je na mestu drevne Magdale. Izraelska opština Migdal sada se proteže na tu oblast. Veruje se da je iz ovog grada Marija Magdalena, koja je bila bliska učenica i pratilja Isusa Hrista iz Nazareta.
Istorija
[uredi | uredi izvor]Arheološka iskopavanja sprovedena 2006. godine otkrila su da naselje datira iz helenističkog perioda (između drugog i prvog veka pre nove ere) i da je trajalo do kasnog rimskog perioda (treći vek nove ere).[2] Kasnija iskopavanja 2009–2013. donela su možda najvažnije otkriće na lokalitetu: drevnu sinagogu, nazvanu „Sinagoga Migdal“, koja datira iz perioda Drugog hrama. To je najstarija sinagoga pronađena u Galileji i jedna od retkih sinagoga iz tog perioda pronađenih u celoj zemlji, u vreme iskopavanja. Pronašli su i kamen Magdale, na kome je uklesan simbol menore sa sedam krakova. To je najranija menora tog perioda koja je otkrivena izvan Jerusalima.[3] U Magdali je 2021. godine otkrivena još jedna sinagoga iz istog perioda.[4] Grad su uništili Rimljani tokom Prvog jevrejsko-rimskog rata.[2]
Sva četiri jevanđelja[5] se odnose na Isusovu sledbenicu koja se zove Marija Magdalena, za koju se obično pretpostavlja[6] da znači „Marija iz Magdale“, iako ne postoje biblijski podaci koji bi ukazivali da li je to bilo njeno rodno mesto ili njen dom.
Hrišćanski hodočasnici su pisali o poseti kući i crkvi Marije Magdalene od 6. veka pa nadalje, ali se malo zna o selu u mamelučkom i ranom otomanskom periodu, što ukazuje da je verovatno bilo malo ili nenaseljeno.[7] U 19. veku, zapadni putnici su ga uglavnom opisivali kao veoma malo i siromašno muslimansko selo.[8]
Spisak stanovništva iz oko 1887. pokazao je da Al Majdal ima oko 170 stanovnika; svi muslimani.[9]
Jevrejsko poljoprivredno naselje Migdal osnovano je 1910–1911. na zemljištu koje su kupili ruski cionisti Jevreji, 1,5 kilometara severozapadno od sela Al-Majdal.[10]
U vreme popisa stanovništva Palestine 1922. godine, Al Majdal je imao populaciju od 210 muslimana,[11] što se povećalo na 284 muslimana koji su živeli u 62 kuće prema popisu iz 1931. godine.[12] Seoska privreda se zasnivala na poljoprivredi, povrtarstvu i uzgoju žita.
Tokom građanskog rata u Mandatarnoj Palestini 1947–1948, nakon što su arapsku četvrt Tiberijadu zauzele jevrejske snage i njeni stanovnici evakuisani, arapska sela koja su je okruživala takođe su depopulasana, uključujući Al-Majdal.[13] Beni Moris piše da su starešine Migdala i kibuca Ginosara ubedile stanovnike da napuste svoje domove, zatim su autobusima prevezeni do jordanske granice.[14] Izraelci su potom buldožerom uništili Al-Majdalu 1948. godine.[15]
Valid Halidi opisuje ostatke sela 1992. godine: „Lokacija je prošarana ruševinama, Hristovim trnjem i nekoliko palmi i maslina. Jedina preostala znamenitost sela je zapušteno svetilište Muhameda al-Adžamija. Tokom posete 1980-ih i 1990-ih, Džejn Šaberg izveštava da je to mesto bilo obeleženo znakom koji kaže: „Ovo je bilo rodno mesto Marije Magdelene, grad koji je cvetao pred kraj perioda Drugog hrama i jedan od gradova koje je Josif utvrdio ben Matijahu (Josef) tokom velike pobune Jevreja protiv Rimljana”. Islamska kupolasta građevina i stara kamena kuća okružena kamenim zidom prekrivenim bodljikavom žicom. Korov je rastao na mestu gde su iskopavanja vršena 1970-ih, ali su obustavljena zbog curenja vode iz podzemnih izvora. Jedna arapska porodica koja je živela u obližnjoj kolibi služila je kao čuvar dela mesta u vlasništvu Franjevaca. Još jedno malo zemljište bilo je u vlasništvu Grčke pravoslavne crkve, dok je ostatak posedovao Jevrejski nacionalni fond (JNF).[15]
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ „Israel: Second Synagogue Found in Hometown of Mary Magdalene”. Haaretz (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-02.
- ^ a b Avshalom-Gorni, Dina (11. 11. 2009). „Migdal: 11/11/2009 Preliminary Report”. Hadashot Arkheologiyot. 121.
- ^ Avshalom-Gorni, Dina; Najar, Arfan (6. 8. 2013). „Volume 125 Year 2013: Migdal”. Hadashot Arkheologiyot.
- ^ „2nd-Temple-period synagogue found where Gospel's Mary Magdalene was born”. The Jerusalem Post | Jpost.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-12-12.
- ^ Matthew 27:56,61, Matthew 28:1, Mark 16:9, Luke 8:2, John 20:1,18
- ^ [1] Arhivirano avgust 15, 2011 na sajtu Wayback Machine
- ^ Schaberg, 2004, p. 58
- ^ Petersen, 2001, p. 210
- ^ Schumacher, 1888, p. 185
- ^ Herzl Press, 1971, p. 784.
- ^ Barron, 1923, Table XI, p. 39
- ^ Mills, 1932, p.83
- ^ Morris, 2004, p. 86
- ^ Golani Brigade Logbook, entry for 22 Apr. 1948, IDFA 665\51\\1. See also "Tsuri" to HIS-AD, 23 April 1948, HA 105\257. The action by the headman of Ginosar was apparently ordered by 12th Battalion headquarters (Ben-Zion, Kirchner and Ben-Aryeh, "Summary of meeting with Yitzhak Brochi..... 13 March IDFA 922\75\\943.) Cited in Morris, 2004, pp. 186, 275
- ^ a b Schaberg, 2004, pp. 48-49.
Izvor
[uredi | uredi izvor]- Biblijski rečnik, Zlatousti, 2002 (ISBN 978-86-83623-07-5)
Spoljašnje veze
[uredi | uredi izvor]
| Normativna kontrola: Geografske |
|---|
