Malina (nestalo naselje)
Malina je nestalo naselje, koje se nalazilo između Bileće i Trebinja u Istočnoj Hercegovini (Republika Srpska). Malina je bila staro sedište roda Maleševaca.
Položaj[uredi | uredi izvor]
Malina je danas pusto selište, locirano na putu Bileća–Trebinje, u oblasti Bilećke Rudine. Malina se nalazila na mestu, koje je početkom 20. veka pripadalo opštini Zarječje. Danas je prostor na kome se nalazilo nestalo naselje Malina u ataru sela Žudojevića. Malina je bila locirana u jednoj uvali, zatvorenoj sa tri strane. Lokacija ovog mesta je bila skrovita i pogodna za stanovanje. Nad Malinom se nalazi Malinska Gradina, sa apsolutnom nadmorskom visinom od 720 metara. Malina je locirana jugoistočno od tog uzvišenja.[1]
Kod Maline se nalazi Malinski potok. On izvire u uvali Malina, jugozapadno od Žudojevića, u blizini tog naselja. Izvor ovog potoka je stalan, sa velikom količinom vode, naročito u kišnom periodu. Malinski potok je kratak, ali na jesen ima toliko snage, da pokreće i mlinove. Leti ne presušuje. Stanovnici Žudojevića i Skrobotna su sproveli vodu od izvora Malina do svojih kuća. Koriste je, između ostalog, za zalivanje svojih bašta.[2]
Starine[uredi | uredi izvor]
Od materijalnih ostataka iz prošlosti, u Malini su očuvane pojedine stare grobnice. Sve one su četvorougaonog oblika i većinom su položene na zemlji. Veći deo njih je išaran. Među ukrasima na njima postoje slike, koje predstavljaju ljude i životinje. Na mnogima od njih je izrezan polumesec, dok je na nekima pravilan reljef luka i strele. Nikakvi natpisi se nisu očuvali na ovim nadgrobnim spomenicima.[3]
U Malini takođe postoje ostaci starog selišta. Upravo je to staro, napušteno naselje u kome su nekada živeli Maleševci. Selište se nalazi u blizini pomenutog izvora Malinskog potoka. U Malini su se očuvale i stare omeđine. Sam naziv uzvišenja Malinske Gradine upućuje na to, da se na ovom mestu nalazilo nekakvo utvrđenje. Između Maline i prevoja Preslo nalazi se kraj zvani Gomila. Tu je locirano više praistorijskih gomila.[4]
Iz prošlosti naselja[uredi | uredi izvor]
Na pomen Maline nailazimo u poimeničnom popisu Hercegovine iz 1475/1477. godine. Tada se ovo mesto, zajedno sa Skrobotnim („Skrobodna”) pominje kao zimsko naselje, odnosno zimovalište „džemata” (pastirske zajednice, katuna) Radana sina Novaka. Ovaj džemat se 1475/1477. godine sastojao od 25 domova, kao i 3 domaćinstva neoženjenih muškaraca. Letnje naselje članova ovog džemata bilo je u mestu Koročica. Malinaje, prema tadašnjoj administrativnoj podeli, pripadala nahiji Rudine.[5]
Ovo naselje je bilo matica starog roda Maleševaca. Njegovi članovi su se veoma rano počeli raseljavati sa Maline. Dokumenti svedoče o tome, da je još u 15. veku jedan ogranak ovog roda živeo u nedalekom Skrobotnu. Nije poznato, da su u Malini živeli pripadnici nekog drugog roda, osim Maleševaca.[6]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Aleksandar Bačko, Maleševci — rod koji slavi sv. Ignjatija, Zbornik za srpsku etnografiju i istoriju, knj. 1, Udruženje građana „Srpski despot“, Beograd 2007, 21; Jevto Dedijer, Bilećke Rudine, S. K. A, Srpski etnografski zbornik 5, Naselja srpskih zemalja 2, Beograd 1903, 802 — 806; Jevto Dedijer, Hercegovina, antropogeografske studije, Biblioteka „Kulturno nasljeđe“, Sarajevo 1991, 72, 81; Momčilo Ćurić, Onomastika Ljubomira, S. A. N. U, Odeljenje jezika i književnosti, Odbor za onomastiku, Onomatološki prilozi, knj. 6, Beograd 1985, 209; Neđeljko — Neđo Paovica, Zavođe, antropogeografska istraživanja, S. A. N. U, Srpski etnografski zbornik 101, Naselja i poreklo stanovništva 47, Beograd 2005, 14, 100, 119.
- ^ Bačko Aleksandar, Maleševci — rod koji slavi sv. Ignjatija, Zbornik za srpsku etnografiju i istoriju, knj. 1, Udruženje građana „Srpski despot“, Beograd 2007.
- ^ Nikolić Rista T, Okolina Beograda, S. K. A, Srpski etnografski zbornik 5, Naselja srpskih zemalja 2, Beograd 1903.
- ^ Bačko, 23; Dedijer, Bilećke Rudine, 805; Ćurić, 209; Paovica, Zavođe, 14, 129.
- ^ Bačko, 24; Ahmed S. Aličić, Poimenični popis sandžaka vilajeta Hercegovina, Orijentalni institut u Sarajevu, Monumenta turcica, Historiam Slavorum Meridinalium ilustrantia, Tomus sextus, serija II, Defteri, knj. 3, Sarajevo 1985, VI, 113, 655; Abdulah Škaljić, Turcizmi u srpskohrvatskom jeziku, peto izdanje, Sarajevo 1985, 236 — 237.
- ^ Bačko, 25; Aličić, 113; Risto Milićević, Hercegovačka prezimena, Beograd 2005, 477.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Aličić Ahmed S, Poimenični popis sandžaka vilajeta Hercegovina, Orijentalni institut u Sarajevu, Monumenta turcica, Historiam Slavorum Meridinalium ilustrantia, Tomus sextus, serija II, Defteri, knj. 3, Sarajevo 1985.
- Bačko Aleksandar, Maleševci — rod koji slavi sv. Ignjatija, Zbornik za srpsku etnografiju i istoriju, knj. 1, Udruženje građana „Srpski despot“, Beograd 2007.
- Dedijer Jevto, Bilećke Rudine, S. K. A, Srpski etnografski zbornik 5, Naselja srpskih zemalja 2, Beograd 1903.
- Dedijer Jevto, Hercegovina, antropogeografske studije, Biblioteka „Kulturno nasljeđe“, Sarajevo 1991.
- Mandić Novak Studo, Maleševski Mandići, Gacko 2001.
- Milićević, Risto (2005). Hercegovačka prezimena. Svet knjige. ISBN 978-86-7396-084-5.
- Paovica Neđeljko — Neđo, Zavođe, antropogeografska istraživanja, S. A. N. U, Srpski etnografski zbornik 101, Naselja i poreklo stanovništva 47, Beograd 2005.
- Ćurić Momčilo, Onomastika Ljubomira, S. A. N. U, Odeljenje jezika i književnosti, Odbor za onomastiku, Onomatološki prilozi, knj. 6, Beograd 1985.
- Škaljić Abdulah, Turcizmi u srpskohrvatskom jeziku, peto izdanje, Sarajevo 1985.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Internet prezentacija Maleševaca
- Aleksandar Bačko: Malina i Žudojevići kod Bileće (27. oktobar 2015)