Mitropolit karlovački Sofronije
| Sofronije (Podgoričanin) | |
|---|---|
| Osnovni podaci | |
| Pomesna crkva | Srpska pravoslavna crkva |
| Mitropolija | mitropolit krušedolski (karlovački) |
| Čin | Mitropolit |
| Titula | Mitropolit krušedolski |
| Sedište | Manastir Krušedol de iure, Sremski Karlovci de facto |
| Godine službe | (1710-1711) |
| Prethodnik | Isaija Đaković |
| Naslednik | Vikentije Popović-Hadžilavić |
| Prethodna eparhija | Eparhija pakračka |
| Godine službe | 1705-1710 |
| Prethodnik | Petronije Ljubibratić |
| Naslednik | Vasilije Rajić |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 13. decembar 1810. |
| Mesto rođenja | Podgorica, Osmansko carstvo |
| Datum smrti | 7. januar 1711. (42/43 god.) |
| Mesto smrti | Sremski Karlovci, Austrijsko carstvo |
Sofronije Podgoričanin (Podgorica — Sremski Karlovci, 7. januar 1711) bio je mitropolit krušedolski (karlovački) od 1710. do 1711. godine.[1]
Episkop pakračko-savonski
[uredi | uredi izvor]Mitropolit Sofronije je bio poreklom iz Podgorice.[2] Zamonašio se u Pećkoj patrijašiji. Dugo je bio služitelj srpskog patrijarha Arsenija III. Posvećen je za episkopa pakračko-slavonskog na Spasovdan, 17. maja 1705. godine u manastiru Krušedolu[3] od patrijarha Arsenija III i arhijereja: fruškogorskog Stefana, jenopoljskog Isaije i budimskog Jeftimija. Potvrđen je tek 20. juna 1708. godine od cara Josifa, a na predlog novoizabranog mitropolita krušedolskog Isaije (Đakovića).
Episkop Sofronije po dolasku u Pakrac zatražio je crkvu i vladičanski dvor, ali i zemlju, livade, voćnjake i vinograde koje je otkupio unijatski episkop Petronije, a na osnovu prava naslednosti, i takođe nasleđenu zemlju od pomenutog prethodnika, koju je dobio od 1805. godine na doživotno uživanje. Kada su se 1706. godine pobunili Srbi u Maloj Vlaškoj, uspeo je da ih umiri i zaštiti narod od obesti građanskih vlasti.
Mitropolit krušedolski
[uredi | uredi izvor]Zatekavši se u Beču prilikom iznenadne smrti mitropolita Isaije (Đakovića), poslao je njegovo telo u pratnji arhimandrita Nikanora (Melentijevića) u manastir Krušedol. Za arhiepiskopa i mitropolita izabran je u manastiru Krušedolu 23. aprila 1710. godine. Tom prilikom novoizabrani mitropolit, dobio je naredbu da lično dođe u Beč caru da onde dobije potvrdu. Bio je carski savetnik austrijskog vladara.
Potvrdnu gramatu, iz koje se vidi da su odnosi između tadašnje Krušedolske mitropolije i Pećke patrijaršije potpuno uređeni, dobio je Sofronije od patrijarha pećkog Kalinika 18. maja 1710. godine. Ona je izdata u selu Nemetu, blizu Temišvara. Između ndva izborna sabora u Krušedolu (1708. i 1710) austrijske vlasti su na srpsku jerarhiju vršile strahovit pritisak da prekinu sve veze sa Pećkom patrijaršijom i svim istočnim patrijarsima iz, tobože, političkih razloga. Međutim, nije to bio pravi razlog. Austrijske vlasti i rimokatolička crkva su bili uvereni da će se kidaljem veza među pravoslavnim patrijaršijama lakše sprovesti unija.
O radu mitropolita Sofronija za vreme njegovog kratkotrajnog arhipastirstva ostalo je malo podataka. Pakračkoj crkvi je poklonio Tetrajevanđelje „poslužiti, Boga edinago vъ Troici slaviti“, a u mikleuškoj crkvi se čuvao antimins koji je osvetio 1710. godine. Za njegovo vreme je 1709. obnovljena knjiga „Molban Presvetoj Bogorodici i pravilo svetom velikomučeniku Teodoru Tironu“ u manastiru Hopovu, a 1710. godine knjiga „Zlatoust“ u manastiru Jasku.
Osveštao je srpske pravoslavne hramove u Berkasovu, Bršadinu, Iloku.[4]
Mitropolit Sofronije umro je već 7. januara 1711. godine[5] u Karlovcima u 43. godini života i sahranjen je u Sabornoj Svetonikolajevskoj crkvi.
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Vuković 1996, str. 459-460.
- ^ "Srpski sion", Sremski Karlovci, 15. jul 1906.
- ^ "Peštansko-budimski skoroteča", Budim 1842. godine
- ^ Horvat, Rudolf. Srijem - naselja i stanovništvo. Slavonski Brod: Hrvatski institut za povijest - Podružnica za povijest Slavonije, Srijema i Baranje. str. 38, 54, 91. ISBN 953-6659-04-2.
- ^ "Srpski sion", Sremski Karlovci 15. jun 1904.
Literatura
[uredi | uredi izvor]- Slijepčević, Đoko M. (1966). Istorija Srpske pravoslavne crkve. knj. 2. Minhen: Iskra.
- Veselinović, Rajko L. (1986). „Narodnocrkvena i privilegijska pitanja Srba u Habsburškoj Monarhiji 1699—1716. godine”. Istorija srpskog naroda. knj. 4, sv. 1. Beograd: Srpska književna zadruga. str. 39—54.
- Vuković, Sava (1996). Srpski jerarsi od devetog do dvadesetog veka. Evro, Unireks, Kalenić.
