Mokra Gora (Užice)

Mokra Gora
Mokra Gora;
	Pogled na Mokru Goru sa Drvengrada
Administrativni podaci
Država	Srbija
Upravni okrug	Zlatiborski
Opština	Užice
Stanovništvo
— 2011.	549
Geografske karakteristike
Koordinate	43° 47′ 00″ S; 19° 30′ 00″ I / 43.7833333333° S; 19.5° I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	729 m
	Mokra Gora Mokra Gora na karti Srbije
Ostali podaci
Poštanski broj	31243
Pozivni broj	031
Registarska oznaka	UE

Mokra Gora je naseljeno mesto u gradu Užicu u Zlatiborskom okrugu. Prema popisu iz 2011. bilo je 549 stanovnika. Ime selu je dao njegov aga Mustaj-beg iz Priboja. Kažu da je tu zakonačila neka vojska i ložila sirovu goru (drva) na vatru, pa su govorili: „ala je ova gora mokra”, pa je tako nastalo ime Mokra Gora.^[1]

Geografija

Mokra Gora se nalazi na granici između Tare i Zlatibora i na granici Republike Srbije i Bosne i Hercegovine. Za nju je karakteristična veoma velika visinska razlika između najniže (nadmorska visina ~ 460 m) i najviše kote (vrh planine Tare — Zborište, nadmorske visine 1.544 m). Mokra Gora zauzima površinu od približno 55 km².

Ovde se nalazi: crkva Vaznesenja Gospodnjeg, Kršanje u Mokroj Gori, crkva Svetog proroka Ilije u Mokroj Gori, crkva Svetog Jovana Krstitelja na Mokroj Gori, OŠ „Bogosav Janković” IO Mokra Gora i Kapela u Markovom Polju.

Ovde se održava manifestacija Zavičajni dani Mokre Gore. Ovde je živeo Blagoje Tošić, nosilac Karađorđeve zvezde sa mačevima.

Privreda

Industrija

Dugo godina jedna od najvažnijih fabrika u Mokroj Gori i čitavom užičkom kraju bila je Fabrika hemijskih proizvoda Kotroman. Nakon raspada Jugoslavije, fabrika je izgubila veliki deo svog tržišta. Sredinom devedesetih godina, Kotroman nije zaštitio patentno pravo nad nekoliko svojih najvažnijih proizvoda. Uskoro su i mnogi inženjeri zaposleni u njemu napustili fabriku i mahom osnovali privatne firme, te je Kotroman bankrotirao.

Mokra Gora će uskoro dobiti svoju prvu mini hidroelektranu Kršanje, na reci Beli Rzav, snage 200-300 kilovata. Realizacija je u skladu sa EPS-ovom strategijom iz Zelene knjige i u saradnji sa lokalnim akterima. Sporazum su potpisali tadašnji direktor parka prirode Mokra Gora Emir Kusturica i gradonačelnik Užica Jovan Marković.^[2]

Turizam

Šarganska osmica

Ono što je počelo kao privatna inicijativa grupe entuzijasta okupljenih oko udruženja Šarganska osmica, pretvorilo se u projekt koji je udahnuo novi život Mokroj Gori. Mokra Gora je postala poznata turistička destinacija. Do 1974. godine kroz Mokru Goru je prolazila stara pruga uskog koloseka Beograd—Sarajevo. Udruženje Šarganska osmica pokrenulo je ideju o obnovi nekada popularne Šarganske osmice, jedinstvene trase železnice uskog koloseka (760 mm), koja gledana iz vazduha ima oblik broja osam. Obnovljenim delom pruge od železničke stanice u Mokroj Gori do obližnje stanice u Šargan-Vitasima danas saobraća turistička atrakcija, stari parni voz Ćira.

Lekoviti izvori

U Mokroj Gori se nalazi nekoliko desetina mineralnih izvora. Zbog činjenice da Mokra Gora leži na jednom od najvećih nalazišta niklom bogate železne rude u Evropi, većina izvora ima izrazito visok sadržaj rastvorenih jona. Nekoliko poznatijih izvora su lekoviti, ali jedan deo izvora je toksičan (otrovan). Najpoznatiji među lekovitim izvorima u Mokroj Gori nosi naziv Bele vode.

Drvengrad

Srpski filmski reditelj Emir Kusturica je kod Mokre Gore, na brdu Mećavniku, napravio etno-selo Drvengrad.

Stanovništvo

U naselju Mokra Gora živi 517 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 46,2 godina (43,4 kod muškaraca i 48,8 kod žena). U naselju ima 237 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,55.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija^[3]
Godina	Stanovnika
1948.	1.398
1953.	1.468
1961.	1.310
1971.	1.139
1981.	870
1991.	816	816
2002.	605	609

Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍^[4]

Srbi	599	99,00%
Jugosloveni	1	0,16%
nepoznato	0	0,0%

Stanovništvo prema polu i starosti^[5]


	m	ž
?	1	4
80+	9	14
75—79	17	21
70—74	18	32
65—69	17	29
60—64	15	30
55—59	14	13
50—54	22	17
45—49	27	22
40—44	26	16
35—39	20	24
30—34	17	16
25—29	12	16
20—24	21	17
15—19	21	12
10—14	18	15
5—9	11	7
0—4	6	8
Prosek :	43,4	48,8

Domaćinstva

**Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	224	253	268	268	250	277	237

**Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosek
Broj domaćinstava	77	59	37	34	19	9	2	0	0	0	2,55

Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu

Pol	Ukupno	Neoženjen/Neudata	Oženjen/Udata	Udovac/Udovica	Razveden/Razvedena
Muški	257	81	153	20	3
Ženski	283	47	154	76	6
UKUPNO	540	128	307	96	9

Stanovništvo po delatnostima koje obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija
Muški	127	7	0	0	84
Ženski	75	4	0	0	27
UKUPNO	202	11	0	0	111
Pol	Proizvodnja i snabdevanje	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	0	6	2	7	12
Ženski	0	0	3	9	22
UKUPNO	0	6	5	16	34
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad
Muški	0	0	2	2	1
Ženski	0	0	3	4	2
UKUPNO	0	0	5	6	3
Pol	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	1	0	0	3
Ženski	0	0	0	1
UKUPNO	1	0	0	4

Reference

^ Naselja i poreklo stanovništva (knjiga 19), Srpska kraljevska akademija
^ Beta. „Gradi se mini elektrana na Mokroj Gori | Ekonomija”. Novosti.rs. Arhivirano iz originala 24. 09. 2009. g. Pristupljeno 20. 1. 2013.
^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

Spoljašnje veze

Mape, aerodromi i vremenska situacija lokacija (Fallingrain)
Gugl satelitska mapa (Maplandia)
Turistička organizacija Užica
Mokra Gora - Virtuelna šetnja Mokrom gorom

[1] Naselja i poreklo stanovništva (knjiga 19), Srpska kraljevska akademija

[2] Beta. „Gradi se mini elektrana na Mokroj Gori | Ekonomija”. Novosti.rs. Arhivirano iz originala 24. 09. 2009. g. Pristupljeno 20. 1. 2013.

[3] „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.

[4] „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.

[5] „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

p r u Grad Užice
Gradska opština Užice	Bioska Bjelotići Buar Vitasi Volujac Vrutci Gorjani Gostinica Gubin Do Dobrodo Drežnik Drijetanj Duboko Zbojštica Zlakusa Kamenica Karan Kačer Keserovina Kotroman Krvavci Kremna Kršanje Lelići Ljubanje Mokra Gora Nikojevići Panjak Pear Ponikovica Potočanje Potpeće Ravni Raduša Ribaševina Skržuti Stapari Strmac Trnava Užice
Gradska opština Sevojno	Sevojno