Mučnina
| Mučnina (lat-nausea) | |
|---|---|
_-_Foto_Giovanni_Dall%27Orto,_6-Dec-2007-cropped.jpg) | |
| Klasifikacija i spoljašnji resursi | |
| Specijalnost | Patologija |
Mučnina, muka (lat. nausea - nauzeja) specifični je fiziološki i psihološki, osećaj nelagodnosti i gađenja u grlu, donjem delu grudnog koša i trbuhu koji, se može opisati, kao osećaj povećanog pritiska u želucu i najčešće je praćena povraćanjem.[1][2]
Etiologija
[uredi | uredi izvor]Mučnina često nastaje, kao psihička manifestacija akta povraćanja, ili joj prethodi, kod ljudi, ali i kao posledica, mnogih psihičkih ali i organski bolesti pojedinih organa; moždane duplje, grudne duplje, trbušne duplje (žučne kese, tankog i debelog creva, slepog creva, gušterače)[2] U toku trovanja raznim hemijskim materijama, boravka u atmosferi sniženog atmosferskog pritiska (hipoksija), zloupotrebe alkohola, droge, kafe, cigareta i za vreme lečenja brojnim lekovim pojava mučnine je česta.
Zbog sve veće upotrebe hemoterapija citostaticima mučnina je prisutna u 29% bolesnika na ovoj terapiji.[3][4] Ako se tome dodaju i brojne mučnine koje potiču od tumoroznog procesa, postoperativnih zahvata, radioterapije, i drugih procedura, pojava mučnine u bolesnika sa tumorom prisutna u 10% do 90% slučajeva.[5]
Patofiziologija
[uredi | uredi izvor]Mučnina je svesno prepoznavanje podsvesnog nadražaja pojedinih područja kičmene moždine, koji je neposredno povezan sa centrom za povraćanje ili je sam njegov deo.[6] Mučnina nastaje nakon prerade informacija, odnosno aferentnih signala koji dolaze iz želuca preko parasimpatikusnih vlakana u koru velikog mozga, ali i iz nižih delova mozga. Ona će izostati ukoliko je povraćanje centralnog porekla, odnosno ukoliko ga ne izazivaju stimulusi iz želuca i drugih delova digestivnog trakta već nastaje pod uticajem impulsa iz centralnog nervnog sistema.[6]
Prateći simptomi
[uredi | uredi izvor]Mučninu često prate i drugi simptomi kao što su:[7][8]
- pojačano lučenje pljuvačke
- vrtoglavica
- svetlucanje pred očima
- teško gutanje
- promena temperature kože, praćena znojenjem
- ubrzano lupanje (rad) srca
- grčevi u stomaku
- osećaj gađenje
- dispneja
- ubrzana peristaltika creva
Terapija
[uredi | uredi izvor]Kako mučnina prethodi povraćanju, u toku koga se gubi veća količina tečnosti, neophodna je rehidratacija pacijenta parenteralnim ili oralnim unosom tečnosti.
Lekovi koji se koriste protiv povraćanja kao simptomatska terapija mogu se primeniti i protiv mučnine. U ovu grupu lekova koji se nazivaju antiemetici ipripadaju klometol, ondasetron, piridoksin, meklozin, kanabinoidi, benzodijazepini ...
Vidi još
[uredi | uredi izvor]Izvori
[uredi | uredi izvor]- ^ Ristić S. M. Klinička propedevtika, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1990.
- ^ a b Pešić H. Lj. Interna propedevtika, Prosveta, Niš, 1991.
- ^ „Anticipatory Nausea and Vomiting”. Pristupljeno 06. 02. 2010.
- ^ Aapro MS, Kirchner V, Terrey JP: The incidence of anticipatory nausea and vomiting after repeat cycle chemotherapy: the effect of granisetron. Br J Cancer. 69 (5): 957—60 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8180031?dopt=Abstract. Nedostaje ili je prazan parametar
|title=(pomoć), 1994.„PUBMED Abstract”. Pristupljeno 6. 2. 2010. - ^ Andrykowski MA: Defining anticipatory nausea and vomiting: differences among cancer chemotherapy patients who report pretreatment nausea. J Behav Med. 11 (1): 59—69 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/3367372?dopt=Abstract. Nedostaje ili je prazan parametar
|title=(pomoć), 1988. „PUBMED Abstract”. Pristupljeno 6. 2. 2010. - ^ a b Guyton, Arthur C.; Hall, John E. (1990). Medicinska fiziologija. Beograd-Zagreb: Medicinska knjiga. ISBN 963-176-192-2 Proverite vrednost parametra
|isbn=: checksum (pomoć). - ^ Morrow GR, Rosenthal SN: Models, mechanisms and management of anticipatory nausea and emesis. Oncology 53 (Suppl 1): 4-7, 1996.
- ^ „Nausea and Vomiting”. Pristupljeno 6. 2. 2010.
Spoljašnje veze
[uredi | uredi izvor]| Klasifikacija | |
|---|---|
| Spoljašnji resursi |
 | Molimo Vas, obratite pažnju na važno upozorenje u vezi sa temama iz oblasti medicine (zdravlja). |
