Narodno pozorište Istočno Sarajevo
 | |
| Lokacija | Stefana Nemanje 8, 71126 Istočno Novo Sarajevo Istočno Sarajevo,  Republika Srpska  BiH |
|---|---|
| Otvoreno | 2022. |
| Period aktivnosti | 2022—danas |
| Veb-sajt | |
| Narodno pozorište Istočno Sarajevo | |
Narodno pozorište Istočno Sarajevo, javna je ustanova iz oblasti kulture, osnovana od strane Vlade Republike Srpske, a počela je sa radom 2022. godine. Osnivanjem Narodnog pozorišta u Istočnom Sarajevu Republika Srpska je dobila drugi nacionalni teatar, pored već postojećeg Narodnog pozorišta Republike Srpske smještenog u Banjaluci.[1]
Pozorište kao najmlađe profesionalno pozorište u Republici Srpskoj i Bosni i Hercegovini, baštini bogatu i plodnu istoriju pozorišnog života sarajevskih Srba i grada Sarajeva, a jedan od osnovnih zadataka kao pozorišta čiji je osnivač Republika dužno je da u svojoj programskoj orijentaciji posveti posebnu pažnju domaćem dramskom nasljeđu.[2]
Smješteno je u gradskoj opštini Istočno Novo Sarajevo u novom i modernom objektu izgrađenom isključivo za potrebe pozorišne djelatnosti. Nalazi se u ulici Stefana Nemanje u samom centru gradskog jezgra Istočnog Sarajeva.
Za prvog direktora Narodnog pozorišta u Istočnom Sarajevu, imenovana je Aleksandra Damjanović.[3]
Istorijat
[uredi | uredi izvor]Narodno pozorište Istočno Sarajevo iako najmlađi član pozorišne scene u Republici Srpskoj, baštini bogatu pozorišnu tradiciju sarajevskih Srba, kao i nasljeđe prvih godina stvaranja institucija Republike Srpske, kada su na teritoriji tadašnjeg Srpskog Sarajeva osnivana prva profesionalna pozorišta u Republici Srpskoj.
Za ispisivanje stranica pozorišne umjetnosti u Sarajevu najveću zaslugu su imali bogati srpski trgovci, na čelu sa hadži Maksom Despićem. U Maksinoj kući, na obali rijeke Miljacke izvedene su prve profesionalne predstave u Sarajevu, čime su sarajevski Srbi udarili temelje obrazovanju i stvaranju pozorišne umjetnosti i institucija pozorišne umjetnosti u ovome gradu. Na idejama koja je započeo Makso Despić, tokom austrougarske okupacije podignut je prvo Društveni dom, koji će nakon oslobođenja Sarajeva i stvaranja Kraljevine Srba Hrvata i Slovenaca prerasti u Narodno pozorište, gdje će svoj angažman naći prve sarajevske glumice, Ljubica Stefanović i Jelena Kešeljević, a brojna druga imena, uglavnom Srba, ostaviti neizbrisiv trag u istoriji pozorišne scene Sarajeva.[4]
Nakon proglašenja Republike Srpske 9. januara 1992. godine, otpočeo je proces formiranja institucija, prvenstveno onih centralnih, republičkih. Kako se navodi u Službenom glasniku srpskog naroda u Bosni i Hercegovini iz juna 1992. godine, Vlada Srpske Republike Bosne i Hercegovine je na sjednici održanoj 7. juna 1992. godine donijela Odluku o osnivanju Narodnog pozorišta Srpske Republike Bosne i Hercegovine kao javna ustanova u državnoj svojini, sa sjedištem u glavnom gradu Srpske Republike BiH, Sarajevu.[a]
Gradsko pozorište u Srpskom Sarajevu je osnovano nekoliko dana pred potpisivanje Dejtonskog mirovnog sporazuma, a ponijelo je naziv Sarajevsko srpsko pozorište. Bilo je smješteno u Vogošći i trebalo je da predstavlja centralnu gradsku instituciju u oblasti pozorišne umjetnosti. Opština Vogošća, u saradnji sa Gradom Srpsko Sarajevo, inicirala je nakon održavanja prvog Festivala monodrame Srpske u Hadžićima rekonstrukciju svog Kulturnog centra u Sarajevsko srpsko pozorište.[5]
Na sjednici Vlade Republike Srpske od 18. avgusta 2022. godine, Vlada je donijela odluku o osnivanju javne ustanove na republičkom nivou u oblasti pozorišne umjetnosti, Narodnog pozorišta Istočno Sarajevo.[6]
Izgradnja pozorišta
[uredi | uredi izvor]Zgrada Narodnog pozorišta Istočno Sarajevo se gradila duži niz godina, da bi tokom 2022. godine bili završeni svi radovi, a novoosnovano pozorište dobilo adekvatne prostore za obavljanje pozorišne djelatnosti. Zgrada se nalazi u samom centru urbanog dijela Istočnog Sarajeva, neposredno uz centralni gradski trg i budući saborni hram Hrista Spasitelja.[7]
Uprava
[uredi | uredi izvor]Za prvog direktora Narodnog pozorišta u Istočnom Sarajevu, imenovana je Aleksandra Damjanović.[8] Trenutno rukovodstvo Narodnog pozorišta u Istočnom Sarajevu čine direktor ustanove Jelena Krstić, umjetnički direktor Zoran Todorović i tehnički direktor Borko Močević.[9]
Produkcija
[uredi | uredi izvor]Narodno pozorište u Istočnom Sarajevu je od samog početka rada krenulo sa vlastitom pozorišnom produkcijom. Pored aktivnog pozorišnog repertoara koji čine predstave raznih pozorišta iz države i okruženja, Narodno pozorište je izvelo i dva autorska projekta.
Scenski omnibus „Glumac” je prvi autorski projekat u produkciji Narodnog pozorišta u Istočnom Sarajevu, premijerno izveden 6. septembra 2024. godine u okviru obilježavanja krsne slave Grada Istočno Sarajevo, Svetog Petra Sarajevskog. Komad se sastoji od dvije priče koje kroz različite epohe vide sudbinu srpskih umjetnika i njihove patnje i stradanja tokom ratnih vihora. Glavne uloge tumače mlade snage domaćeg glumišta Bojan Kolopić, Filip Radovanović i Milan Dimić.[10]
Premijera prve predstave, u produkciji Narodnog pozorišta Istočno Sarajevo, komada „Staklena menažerija” Tenesija Vilijamsa u režiji Slobodana Perišića izvedena je 13. decembra 2024. godine, čime je službeno otvorena prva sezona u radu Narodnog pozorišta. Glumci koji su činili ansambl prve predstave Narodnog pozorišta u Istočnom Sarajevu su bili: Nataša Ivančević, Darko Stojić, Marija Novaković i Milan Dimić.[11]
Vidi još
[uredi | uredi izvor]Napomene
[uredi | uredi izvor]- ^ Službeni glasnik Republike Srpske 09/92
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ „Istočno Sarajevo dobilo Narodno pozorište”. Vlada Republike Srpske. Pristupljeno 9. 9. 2022.
- ^ „Zakon o pozorišnoj djelatnosti” (PDF). Vlada Republike Srpske. Pristupljeno 9. 9. 2022.
- ^ „Narodno pozorište Istočno Sarajevo mogućnost za kulturni razvoj istočnog dijela Republike”. Glas Srpske. Pristupljeno 25. 8. 2020.
- ^ „Teatar u Sarajevskih Srba”. Katera. Pristupljeno 9. 9. 2022.
- ^ „Istočno od Istočnog Sarajeva”. RTS. Pristupljeno 9. 9. 2022.
- ^ „Donesena odluka o osnivanju Narodnog pozorišta u Istočnom Sarajevu”. Glas Srpske. Pristupljeno 9. 9. 2022.
- ^ „Izgled novog pozorišta u Istočnom Sarajevu”. eKapija. Pristupljeno 9. 9. 2022.
- ^ „Narodno pozorište Istočno Sarajevo mogućnost za kulturni razvoj istočnog dijela Republike”. Glas Srpske. Pristupljeno 25. 8. 2020.
- ^ „Zaposleni”. Narodno pozorište Istočno Sarajevo. Pristupljeno 19. 1. 2025.
- ^ „“Glumac” premijerno u I. Sarajevu: Umjetnici u ratnom vihoru”. Glas Srpske. Pristupljeno 19. 1. 2025.
- ^ „Istorijski trenutak za novi teatar Srpske”. Glas Srpske. Pristupljeno 19. 1. 2025.
Literatura
[uredi | uredi izvor]- Dr Rade G. Simović (2015). „Stručno-naučni skup: kakva je budućnost teatra?- Produkcija savremenog teatra”. Produkcija Festivala monodrama Srpske - Festival malih scena (1995-2015): 89.
| |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
.svg){kind=small}
Pozorišta u Republici Srpskoj | ||
|---|---|---|
| Po gradovima |
|  |
| Bivša | ||
| Festivali | ||
| Povezano | ||
