Nacionalni park Monte Leon

Nacionalni park Monte Leon
IUCN kategorija II (nacionalni park)
Nacionalni park Monte Leon
Lokacija na karti Argentine
Mjesto	Argentina
Najbliži grad	Puerto Santa Kruz
Koordinate	50° 14′ S 69° 00′ W
Površina	62,168 ha
Osnovano	20. oktobar. 2004. godine
Upravljačko tijelo	Administración de Parques Nacionales

Nacionalni park Monte Leon (šp. Parque Nacional Monte León) je savezno zaštićeno područje u provinciji Santa Kruz, Argentina. Osnovan je 20. oktobra 2004. godine i njemu se nalazi reprezentativni uzorak biodiverziteta stepske i patagonske obale u dobrom stanju zaštite, kao i nekoliko paleontoloških nalazišta velike vrednosti. Prostire se duž 36 km južne obale Argentinskog mora.

Istorija

Pre oko 10 000–13 000 godina, grupe lovaca-sakupljača iskoristile su raznoliko priobalno okruženje tog područja, puno resursa hrane. Narod Teuelče, potomci prvih doseljenika, proširili su upotrebu zemljišta, razvijajući veću razmenu sa drugim, udaljenijim grupama. Dolazak prvih evropskih naseljenika pokrenuo je velike promene u prvobitnom stanovništvu: postepeno povećanje zavisnosti od razmene proizvoda i gubitak teritorije prouzrokovali su migracije ka zapadu provincije i uključivanje prvobitnih doseljenika u ruralne zadatke.

Početkom 1876. godine, tokom predsedavanja Nikolasa Avelaneda i zbog sve veće napetosti u vezi sa pokušajima širenja susednog Čilea nad Argentinskom Patagonijom, Buenos Aires je počeo da izdaje dozvole za eksploataciju gvana u zoni 35 km južno od reke Santa Kruz, gde je 17 godina ranije argentinski komandant Luis Piedrabuena osnovao predstražu. U aprilu je guverner Punta Arenasa, Diego Duble Almeida, poslao topovnjaču Magallanes sa naređenjem da potopi bilo koje argentinsko plovilo u tom području. Čileanske snage ukrcale su se na francuski brod Jeanne-Amelie, uz dozvolu Avelanedeove administracije, a njegovu posadu zatvorile, što je incident koji je pogoršao bilateralne odnose. Dve godine kasnije Čile je ponovo preuzeo plovilo u Monte Leonu: ovaj put je to bio američki brod Devonshire, a ta akcija je obe zemlje stavila na ivicu rata.

Francisko P. Moreno, prirodnjak i tvorac argentinskog nacionalnog parka i paleontolog Karlos Amehino istraživali su to područje krajem 19. veka. Početkom 20. veka posetio ga je i italijanski misionar Alberto Marija De Agostini.

Estancia Monte Leon pripadala je kompaniji za uzgoj ovaca Južne Patagonije, koja ju je eksploatisala kao farmu ovaca. Prodata je 1920. godine porodici Braun, koja je nastavila ovaj posao do 2006. godine. Vađenje gvana bilo je isplativo do 1930.

1996. godine predloženo je da se Monte Leon uključi u sistem nacionalnih parkova Argentine. Francisko Erize, bivši direktor Uprave argentinskih nacionalnih parkova, preporučio je projekat Daglasu Tompkinsu, milijarderu biznismenu i ekologu, direktoru nevladine organizacije za zaštitu prirode The Conservation Land Trust.

2000. godine, preko NVO Conservación Patagónica, pod upravom Tompkinsove supruge, Kristine Tompkins, zemljište farme je kupljeno i preneto Fundación Vida Silvestre Argentina (Fondaciji divljeg sveta Argentine), sa zahtevom da se to donira u Nacionalnu upravu nacionalnih parkova, proces je završen 2002. godine. Konačno, 20. oktobra 2004. Kongres je odobrio zakon o stvaranju novog nacionalnog parka, čime je Monte Leon postao prvi morski park Argentine.

Opis

Monte Leon se sastoji od visokih litica od peščara, stenskih formacija, ostrva, širokih plaža isprekidanih uskim zalivima i peščanim sprudovima koji su otkriveni pri oseci. Obalni sektor parka predstavlja oko 1% argentinske kopnene obale.

• Scenografija nacionalnog parka Monte Leon
• 
  Monte Kabeza de Leon („Planina glave lava“), stenovita formacija po kojoj je park dobio ime
• 
  Peščane litice iznad plaže u parku
• 
  Plaža pri oseci
• 
  Stado gvanaka na travnjacima

Klima

Park ima hladnu suvu ili polu-suvu (stepsku) klimu sa srednjom godišnjom temperaturom od 6,8 S. Temperature tokom zimskih meseci mogu pasti ispod 0 °C, dok mogu da premaše 30 °C tokom leta. Prosek padavina u parku je 250 mm godišnje, a koncentrisane su u jesen i zimu. Prosečne godišnje brzine vetra kreću se između 15 i 20 km/h, mada udari vetra mogu dostići i do 100 km/h .

Biodiverzitet

U parku se nalaze velike kolonije Magelanovih pingvina

Patagonska stepa, iako na prvi pogled neplodna, naseljena je velikim brojem biljaka. 1880. godine Karlos Spegacini, osnivač botanike u Argentini, identifikovao je nekoliko do tada nepoznatih vrsta trava prilikom istraživanja područja u okviru naučne ekspedicije koju je finansirala Italija.

Aboridžini su koristili smolu kalafata (Berberis) kao neku vrstu žvakaće gume, običaj koji su hroničari povezivali sa dobrim zdravljem i čistoćom zuba. Divlji timijan se široko koristi u lokalnoj kuhinji. Nekoliko drugih biljnih vrsta pronađenih u parku koriste se u medicini. Kao što je to uobičajeno za pustinjsku klimu, oštre zime često prate spektakularni cvetovi šarenog cveća.

Monte Leon je takođe dom za oko dvadesetak vrsta obalnih i morskih ptica: više vrsta pingvina (uključujući Magelanove pingvine, od kojih je u parku četvrta po veličini kolonija u Argentini, sa oko 60.000 jedinki), tri vrste kormorana (kormoran sa crvenim nogama, stenoviti i carski čupavac) i velike, ne-leteće ptice poznate kao nandui. Sa obale se može videti i belo, kamenito ostrvo, stanište kormorana, koje ima vrlo zanimljivu istoriju. Ostrvo je godinama bilo najvažnije nalazište gvana u zemlji. Gvano je korišćeno kao đubrivo. Od 1870. do oko 1960, britanski i francuski čamci su ovo ostrvo obuhvatali kao deo svoje komercijalne rute. Ova aktivnost je dovela do toga da su kormorani gotovo izumrli u tom području. Danas se ovo stanište oporavlja i raste.

Vrlo velike populacije riba plivaju hladnim morskim vodama. Park je takođe dom za nekoliko velikih sisara, uključujući i morske lavove, južne glatke kitove, pume i krda gvanakoa.

Spoljašnje veze

• Sitio oficial del Parque Nacional Monte León (na španskom)
• Monte León National Park at The Conservation Land Trust
• Fundación Conservación Patagónica (na španskom)