Novgorodski rejon
| Novgorodski rejon Novgorodskiй raйon | |
|---|---|
.svg) | |
 | |
| Država |  Rusija |
| Federalni okrug | Severozapadni |
| Administrativni subjekt |  Novgorodska oblast |
| Admin. centar | Veliki Novgorod |
| Status | opštinski rejon |
| Osnivanje | 1927. |
| Površina | 4.596,6 km2 |
| Stanovništvo | 2014. |
| — broj st. | 61.293 |
| — gustina st. | 13,33 st./km2 |
| Vremenska zona | UTC+3 |
| Registarske tablice | 53 |
| Zvanični veb-sajt | |
.png)
Novgorodski rejon (rus. Новгородский район) administrativno-teritorijalna je jedinica drugog nivoa i opštinski rejon u severnom delu Novgorodske oblasti, na severozapadu evropskog dela Ruske Federacije.
Iako se administrativni centar rejona nalazi u gradu Velikom Novgorodu sam grad ne ulazi u sastav rejona već čini zaseban gradski okrug. Prema procenama nacionalne statističke službe Rusije za 2014, na teritoriji rejona je živelo 61.293 stanovnika ili u proseku oko 13 st/km².
Geografija[uredi | uredi izvor]
.svg)
Novgorodski rejon smešten je u severnim i severozapadim delovima Novgorodske oblasti, u niskom i zaravnjenom području Priiljmenjske nizije. Sa teritorijom od 4.596,6 km² najveći je rejon na području oblasti (među ukupno 21 rejonom). Graniči se sa Batečkim i Šimskim rejonom na zapadu, na istoku su Čudovski i Malovišerski, dok je na jugoistoku Krestečki rejon. Na krajnjem severu rejon se graniči sa teritorijama Luškog i Tosnjenskog rejona Lenjingradske oblasti.
Reljefom rejona dominira jezero Iljmenj i prostrana niska depresija oko njega. Nadmorska visina na obalama jezera je svega 18 metara i to je ujedno i najniži deo ne samo rejona nego i cele oblasti. Uz severnu obalu iz jezera otiče njegova najveća i jedina otoka reka Volhov koja od jezera teče u smeru severa i deli rejon na gotovo dva jednaka dela. U jugoistočnom delu rejona u jezero se uliva i njegova najznačajnija pritoka, reka Msta. Svi vodotoci na području Novgorodskog rejona pripadaju basenu reke Volhov i jezera Iljmenj. Pritoke Volhova su reke Polist, Pitba i Kerest sa leve i Višera sa desne strane. Na oko 2 kilometra nizvodno od mesta gde reka Volhov započinje svoj tok, od glavnog dela toka sa desne strane odvaja se rukavac Mali Volhovec dužine 17 kilometara. Pored reke Mste koja se u jezero uliva na njegovoj istočnoj obali, značajnije pritoke Iljmenja na području ovog rejona su i Niša, Veronda sa Vidogoščem i Verjaža. Na krajnjem severu rejona svoj tok započinje reka Tigoda. Siversovim i Višerskim kanalom (dužine 15,5) na jugoistoku rejona direktno su povezani tokovi Mste i Volhova.
Više od polovine rejonske teritorije je pod šumama (oko 2.642 km²), dok na obradive površine otpada oko 1.100 km².
Istorija[uredi | uredi izvor]
Novgorodski rejon uspostavljen je 1. avgusta 1927. godine kao administrativna jedinica u granicama tadašnjeg Novgorodskog okruga Lenjingradske oblasti. U granicama današnje Novgorodske oblasti je od njenog osnivanja 1944. godine.
Demografija i administrativna podela[uredi | uredi izvor]
Prema podacima popisa stanovništva iz 2010. na teritoriji rejona je živelo ukupno 57.673 stanovnika,[1] dok je prema proceni iz 2014. tu živelo 61.293 stanovnika, ili u proseku 13 st/km².[2] Po broju stanovnika Novgorodski rejon se nalazi na drugom mestu u oblasti.
| 1959. | 1970. | 1979. | 1989. | 2002. | 2010. | 2014. |
|---|---|---|---|---|---|---|
| --- | --- | --- | 55.491[3] | 58.622[4] | 57.673[1] | 61.293* |
Napomena: * Prema proceni nacionalne statističke službe.
Na području rejona postoje ukupno 199 seoskih i dva gradska naselja, a rejonska teritorija je podeljena na 10 drugostepenih opština (dve urbane i 8 seoskih). Administrativni centar rejona je grad Veliki Novgorod koji kao zaseban gradski okrug ne ulazi u sastav rejona. Naselja urbanog tipa na području rejona su varošice Pankovka i Proletarij.
Saobraćaj[uredi | uredi izvor]
Preko teritorije rejona, uglavnom uz levu obalu Volhova prolazi deonica nacionalnog autoputa M10 koji povezuje Moskvu i Sankt Peterburg. Preko teritorije rejona prolaze i drumski pravci koji vode od Velikog Novgoroda prema Pskovu, Staroj Rusi (preko Šimska) i Maloj Višeri.
Znamenitosti rejona[uredi | uredi izvor]
Područje oko Novgoroda je u periodu između IX i XV veka bilo jedan od najvažnijih političkih i kulturnih centara ruskih zemalja, dok je reka Volhov predstavljala važnu trgovačku sponu između severih i južnih krajeva. Na teritoriji rejona danas postoji veliki broj kulturno-istorijskih spomenika od nacionalnog značaja, ukupno 58 objekata od nacionalnog i još 125 od lokalnog značaja. Ceo kompleks istorijskih spomenika Novgoroda i okoline od 1992. godine nalazi se na Uneskovoj listi svetske baštine.
Najznačajniji kulturno-istorijski spomenici na području rejona su:
- Crkva svetog Spasa na Neredici — sagrađena 1198. godine;
- Uspenjska crkva na Volotovom polju — sagrađena 1352. godine;
- Jurjev manastir i Jurjevska saborna crkva Svetog Georgija — sagrađeni 1119. godine;
- Hutinski manastir — sagrađen 1192. godine;
- Etno selo Vitoslavlici — muzej na otvorenom;
- Klopski manastir Svete Trojice — sagrađen 1408. godine.
- Nikolo-Vjažiščki manastir — sagrađen 1411. godine.
Na području rejona nalazi se nekoliko arheoloških lokaliteta iz perioda VIII—X vek: Sopka, Holopij, Georgij i Sergov gorodok.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b "Всероссийская перепись населения 2010 года. Том 1". Архивирано на сајту Wayback Machine (15. март 2013)
- ^ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года Архивирано на сајту Wayback Machine (10. август 2014)
- ^ „Vsesoюznaя perepisь naseleniя 1989 g. Čislennostь naličnogo naseleniя soюznыh i avtonomnыh respublik, avtonomnыh oblasteй i okrugov, kraёv, oblasteй, raйonov, gorodskih poseleniй i sёl-raйcentrov.”. Vsesoюznaя perepisь naseleniя 1989 goda (na jeziku: ruski). Demoscope Weekly. 1989. Pristupljeno 4. 9. 2012.
- ^ Federalьnaя služba gosudarstvennoй statistiki (21. 5. 2004). „Čislennostь naseleniя Rossii, subъektov Rossiйskoй Federacii v sostave federalьnыh okrugov, raйonov, gorodskih poseleniй, selьskih naselёnnыh punktov – raйonnыh centrov i selьskih naselёnnыh punktov s naseleniem 3 tыsяči i bolee čelovek”. Vserossiйskaя perepisь naseleniя 2002 goda (na jeziku: ruski). Federalni zavod za statistiku. Pristupljeno 4. 9. 2012.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Gradski okruzi (3) | |
|---|---|
| Opštinski rejoni (21) | |
