Obalska oklopnjača
Obalska oklopnjača (engl. Coastal defence ship) je vrsta ratnog broda, naoružana snažnom artiljerijom i zaštićena jakim oklopom. Građena je za dejstva u zatvorenom moru i u obalskom morskom području, a služi za nanošenje artiljerijskog udara, uništavanje i neutralisanje baterija i drugih objekata na obali, ili artiljerijsku podršku krila jedinica KoV. Pojavila se krajem 19. i početkom 20. veka u zemljama Severnog i Baltičkog mora - Holandija, Nemačka, Danska, Norveška, Švedska i Rusija - kao zamena za skupoceni bojni brod.[1]
Karakteristike[uredi | uredi izvor]
Obalske oklopnjače, deplasmana 3.000-8.000 t imale su, pored artiljerije kao osnovnog naoružanja, i 1-3 torpedne cevi. Glavna artiljerija, kalibra 210-280 mm, smeštena je u jednocevnim ili dvocevnim kulama na pramcu i krmi; pomoćna, kalibra 152 mm, u kazamatima ili kulama po boku broda, a malog kalibra 37-76 mm nezaštićena na palubi i na nadgrađima. Oklopni pojas debljine do 300 mm protezao se po celoj dužini broda, a oklopna paluba 40-76 mm u visini gornjeg ruba oklopnog pojasa.[1]
| Ime | Država | God. | Depl. (t) | Brz. (čv.) | Pogon (KS) | Dimenzije (m) | Naoružanje | Oklop (mm) | Posada | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Duž. | Šir. | Gaz | Topovi (mm) | Torp. cevi | Pojas | Paluba | Top. kula | |||||||
| Svea | 
|
1886. | 3.100 | 14 | 3.640 | 76 | 15 | 5.1 | 1x210,7x150, 11x57,2x37 | 1 podv. | 293 | 49 | 190 | 237 |
| Sigfried | 
|
1889. | 4.100 | 15 | 5.200 | 81 | 15 | 5.3 | 3x240, 10x88 | 1 nadv.
3 podv. |
240 | 50 | 200 | 297 |
| Адмирал Сенявин | 
|
1894. | 4.126 | 17 | 5.000 | 84 | 16 | 5.2 | 4x254, 4x152 | 4 nadv. | 254 | 76 | 200 | 290 |
| Oden |
|
1896. | 3.500 | 16 | 5.530 | 85 | 15 | 5.3 | 2x250,6x120,
10x57 |
1 podv. | 243 | 48 | 250 | 210 |
| Herluf Trolle | 
|
1899. | 3.500 | 16 | 4.200 | 83 | 15 | 4.9 | 2x240,4x150,
10x57 |
3 podv. | 175 | 50 | 175 | 250 |
| Norge | 
|
1900. | 3.800 | 17 | 4.500 | 93 | 15 | 5.1 | 2x210,6x150,
8x76,6x47 |
2 podv. | 150 | 51 | 225 | 261 |
| De Ruyter | 
|
1901. | 5.084 | 16 | 6.377 | 97 | 15.2 | 5.8 | 2x240,4x150,
10x75,4x37 |
1 nadv.
3 podv. |
150 | 50 | 250 | 345 |
| Wasa |
|
1901. | 3.650 | 17 | 6.500 | 88 | 15 | 5 | 2x210,6x150,
10x57,2x37 |
2 podv. | 175 | 48 | 190 | 250 |
| De Zeven Provinciën |
|
1909. | 6.530 | 16 | 8.520 | 102 | 17.1 | 6.2 | 2x280,4x150,
10x75,4x37 |
150 | 50 | 250 | 448 | |
| Sverige |
|
1914. | 6.775 | 22 | 20.500 | 120 | 19 | 6.4 | 4x280,8x152,
6x76 |
2 podv. | 152 | 44 | 203 | 408 |
| Väinämöinen | 
|
1930. | 4.000 | 15 | 6.000 | 93 | 16 | 4.5 | 4x254,8x105,
4x40 |
55 | 20 | 100 | 300 | |
| Dhamburi | 
|
1938. | 2.265 | 16.5 | 5.200 | 75 | 14.5 | 4.1 | 4x203,4x76,
4x20 |
155 | ||||
Primeri[uredi | uredi izvor]
Najpoznatiji tipovi obalskih oklopnjača bili su: švedski Svea (1886), Oden (1896), Vaza (1901) i Sverige (1914); holandski De Rojter (1901) i Sedam Provincija (1909), nemački Zigfrid (1889), danski Herluf Trole (1899), norveški Norge (1900) i ruski Admiral Senjavin (1894). Velika Britanija, Francuska, Nemačka, Japan i SAD su krajem 19. veka prekvalifikovali u obalske oklopnjače izvestan broj zastarelih bojnih brodova.[1]
Posle Drugog svetskog rata odustalo se od izgradnje obalskih oklopnjača, a stare su rashodovane.[1]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g Nikola Gažević, Vojna enciklopedija (knjiga 6), Vojnoizdavački zavod, Beograd (1973), str. 210-211.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Nikola Gažević, Vojna enciklopedija (knjiga 6), Vojnoizdavački zavod, Beograd (1973), str. 210-211.