Pređi na sadržaj

Poluzatvoren prednji labijalizovan samoglasnik

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Samoglasnici
Vidi još: IPA, Suglasnici
Kada se znakovi pojavljuju u parovima,
desni znak predstavlja labijalizovani samoglasnik.

Poluzatvoren prednji labijalizovan ili zaobljeni samoglasnik visokog i srednjeg prednjeg dela je vrsta samoglasnika koji se koristi u nekim govornim jezicima.

Simbol u međunarodnom fonetskom alfabetu koji predstavlja zvuk je ⟨ø⟩, malo slovo o sa dijagonalnom crtom kroz njega, pozajmljeno iz danskog, norveškog i ferjarskog, koji ponekad koriste slovo za predstavljanje zvuka. Ovaj zvuk je predstavljen slovom ⟨ø⟩ u većem delu Skandinavije; dijagrafima ⟨eu⟩ i ⟨œu⟩ (koristeći ligaturu ⟨œ⟩) na francuskom; dijagrafom ⟨eu⟩ na holandskom, zapadnofrizijskom i limburškom; i ⟨ö⟩ na mnogim jezicima kao što su nemački, švedski, estonski, finski i islandski. Simbol se na engleskom obično naziva "o, kosa crta".

Za gotovo zatvoren gotovo prednji labijalizovan samoglasnik koji se obično transkribuje simbolom ⟨ʏ⟩, pogledajte gotovo zatvoren gotovo prednji labijalizovan samoglasnik. Ako je uobičajeni simbol ⟨ø⟩, samoglasnik je naveden ovde.

Komprimovani samoglasnik blizu srednjeg prednjeg dela

[uredi | uredi izvor]

Komprimovani samoglasnik blizu srednjeg prednjeg dela se obično transkribuje u IPA jednostavno kao ⟨ø⟩, što je konvencija koja se koristi u ovom članku. Ne postoji poseban dijakritički znak za kompresiju u IPA. Međutim, kompresija usana se može prikazati slovom ⟨β̞⟩ kao ⟨e͡β̞⟩ (istovremena [e] i labijalna kompresija) ili ⟨eᵝ⟩ ([e] modifikovano labijalnom kompresijom). Dijakritički znak raširenih usana ⟨  ͍ ⟩ takođe se može koristiti sa zaokruženim samoglasnikom ⟨ø͍⟩ kao ad hoc simbolom, ali „rasprostranjeno“ tehnički znači nezaobljen.

Za kompresovani samoglasnik blizu srednjeg prednjeg dela koji se obično transkribuje simbolom ⟨ʏ⟩, pogledajte kompresovani samoglasnik blizu prednjeg dela. Ako je uobičajeni simbol ⟨ø⟩, samoglasnik je naveden ovde.

Karakteristike

[uredi | uredi izvor]
  • Visina samoglasnika mu je bliska sredina, poznata i kao visoka sredina, što znači da je jezik pozicioniran na pola puta između bliskog samoglasnika (visokog samoglasnika) i srednjeg samoglasnika.
  • Njegov samoglasnik je prednji, što znači da je jezik pozicioniran napred u ustima bez stvaranja suženja koja bi se klasifikovala kao suglasnik. Zaobljeni prednji samoglasnici su često centralizovani, što znači da su često u stvari blizu ispred.
  • Njegova zaobljenost je sabijena, što znači da su ivice usana napete i spojene tako da unutrašnje površine nisu izložene.

Pojava

[uredi | uredi izvor]

Pošto se pretpostavlja da prednji zaobljeni samoglasnici imaju kompresiju, a nekoliko opisa pokriva razliku, neki od sledećih mogu zapravo imati izbočenje.

Jezik Reč IPA Značenje Napomene
Asturijski Pojedini zapadni dijalekti fuöra [ˈfwøɾɐ] 'spolja' Realizacija ⟨o⟩ u diftongu ⟨uo⟩. Takođe se može realizovati kao [ɵ] ili [œ].
Bretonski eur [øːʁ] 'sat'
Čečenski оьпа / öpa [øpə] 'hrčak'
Danski Standardni købe [ˈkʰøːpə] 'kupiti' Takođe se opisuje kao skoro blizu [øː]. Vidi dansku fonologiju
Francuski peu [pø] 'nekoliko' Vidi francusku fonologiju
Nemački Standardni schön [ʃøːn] 'lep' Nalazi se uglavnom na ili pri kraju reči. Vidi nemačku fonologiju
Južni dijalekti Hölle [ˈhølə] 'pakao' Zajednička realizacija /œ/ u Južnoj Nemačkoj, Švajcarskoj i Austriji. Vidi nemačku fonologiju

Istureni samoglasnik blizu srednjeg prednjeg dela

[uredi | uredi izvor]

Ketford primećuje da većina jezika sa zaobljenim prednjim i zadnjim samoglasnicima koristi različite tipove labijalizacije, izbočene zadnje samoglasnike i kompresovane prednje samoglasnike. Međutim, neki, kao što su skandinavski jezici, imaju izbočene prednje samoglasnike. Jedan od njih, švedski, čak suprotstavlja dve vrste zaokruživanja ispred samoglasnika (pogledajte gotovo zatvoren gotovo prednji labijalizovan samoglasnik, sa švedskim primerima oba tipa zaokruživanja).

Pošto u IPA nema dijakritičkih znakova za razlikovanje izbočenih i komprimovanih zaokruživanja, stari dijakritički znak za labijalizaciju, ⟨ ⟩, će se ovde koristiti kao ad hoc simbol za izbočene prednje samoglasnike. Druga moguća transkripcija je ⟨øʷ⟩ ili ⟨eʷ⟩ (prednji samoglasnik blizu sredine modifikovan endolabijalizacijom), ali to bi moglo biti pogrešno protumačeno kao diftong.

Za izbočeni samoglasnik blizu srednjeg prednjeg dela koji se obično transkribuje simbolom ⟨ʏ⟩, pogledajte ispupčeni samoglasnik blizu prednjeg dela. Ako je uobičajeni simbol ⟨ø⟩, samoglasnik je naveden ovde.

Akustički, zvuk je između tipičnijeg komprimovanog samoglasnika blizu srednjeg prednjeg [ø] i nezaobljenog samoglasnika blizu srednjeg prednjeg dela [e].

Karakteristike

[uredi | uredi izvor]
  • Visina samoglasnika mu je bliska sredina, poznata i kao visoka sredina, što znači da je jezik pozicioniran na pola puta između bliskog samoglasnika (visokog samoglasnika) i srednjeg samoglasnika.
  • Njegov samoglasnik je prednji, što znači da je jezik pozicioniran napred u ustima bez stvaranja suženja koja bi se klasifikovala kao suglasnik. Zaobljeni prednji samoglasnici su često centralizovani, što znači da su često u stvari blizu ispred.
  • Njegova zaobljenost je izbočena, što znači da su uglovi usana spojeni, a unutrašnje površine izložene.

Pojava

[uredi | uredi izvor]
Jezik Reč IPA Značenje Napomene
Norveški søt [sø̫ːt] 'sladak' Primer reči je iz urbanog istočnonorveškog, u kome je samoglasnik takođe opisan kao centralni [ɵː]. Vidi norvešku fonologiju
Švedski Srednji standardni öl [ø̫ːl̪] 'pivo' Može biti diftongizovano u [øә]. Vidi švedsku fonologiju

Reference

[uredi | uredi izvor]


Literatura

[uredi | uredi izvor]