Pređi na sadržaj

Портал:Severna Amerika

S Vikipedije, slobodne enciklopedije


Portal Severne Američke

Satelitski snimak Severne Amerike
Satelitski snimak Severne Amerike

Severna Amerika je kontinent na Zemljinoj severnoj i zapadnoj hemisferi. Ona je ograničena na severu sa Severnim ledenim okeanom, na istoku sa severnim Atlanskim okeanom, na jugoistoku sa Karipskim morem, i na jugu i zapadu sa severnim Tihim okeanom; Južna Amerika leži na jugoistoku. Ona pokriva površinu od oko 24.709.000 kvadratnih kilometara, oko 4,8% površine planete ili oko 16,5% planetne kopnene površine. Prema procenama iz jula 2008. njeno stanovništvo je imalo 529 miliona ljudi. To je treći po veličini površine kontinent, nakon Azije i Afrike, i četvrti po populaciji nakon Azije, Afrike, i Evrope. Severna Amerika i Južna Amerika su kolektivno poznate kao Amerike ili jednostavno Amerika.

Generalno se smatra da su Severna i Južna Amerika dobile ime po italijanskom istraživaču Amerigu Vespučiju, koji je istraživao Južnu Ameriku između 1497. i 1502. godine, i koji je bio prvi Evropljanin koji je smatrao da Amerike nisu istočna Indija. Naučnici su razvili nekoliko teorija o poreklu rane ljudske populacije u Severnoj Americi. Sami urođenički narodi Severne Amerike imaju mnoštvo kreativnih mitova, kojima tvrde da su bili prisutni na zemlji od njenog nastanka. Pre kontakta sa Evropljanima, urođenici Severne Amerike su bili podeljeni u mnoge različite oblike vladavine, od malih grupa sa nekoliko porodica do velikih imperija. Oni su živeli u nekoliko „kulturnih oblasti”, koje grubo korespondiraju geografskim i biološkim zonama i daju jasne indikacije o glavnim tipovima načina života ili zanimanjima ljudi koji su živili u njima.

Zemlje i teritorije

Izabrani članak

Meksiko
Meksiko (šp. México), ili zvanično Sjedinjene Meksičke Države (šp. Estados Unidos Mexicanos), država je u Severnoj Americi koja se na severu graniči sa SAD, na jugoistoku sa Gvatemalom i Belizeom, na zapadu sa Tihim okeanom, a na istoku sa Meksičkim zalivom i Karipskim morem. Površina Meksika iznosi 1.972.550 km² i po tome je 13. država u svetu. Glavni i najveći grad Meksika je Meksiko Siti, a drugi veći gradovi su Ekatepek de Morelos, Gvadalahara, Puebla, Sijudad Huarez, Tihuana, Monterej i Leon.

Broj stanovnika Meksika, prema podacima iz 2015. godine, iznosio je 125.280.000. U prekolumbovskom Meksiku postojale su mnoge indijanske kulture koje su stvorile napredne civilizacije kao što su Olmeci, Tolteci, Teotivakan, Zapoteci, Maje i Asteci.Španija je 1521. godine pokorila ovu teritoriju i organizovala je u Novu Španiju. Meksiko je stekao nezavisnost od Španije 1810. godine. Period posle sticanja nezavisnosti obeležile su privredne nestabilnosti, Američko-meksički rat i teritorijalni ustupci SAD, građanski rat, dva carstva i diktatura. Diktatura je 1910. godine dovela do Meksičke revolucije, što je dovelo do donošenja Ustava iz 1917. i uspostavljanja današnjeg političkog sistema. Prema Svetskoj turističkoj organizaciji, Meksiko privlači najviše stranih turista u Latinskoj Americi, dok je u svetskim razmerama na desetom mestu. Tome doprinose i kulturni i prirodni lokaliteti koje je Unesko uvrstio u Svetsku baštinu; ima ih 31, što Meskiko svrstava na prvo mesto u Americi i šesto u svetu.

Izabrana slika

circular crop fields
circular crop fields
Zasluga: ASTER (NASA)
Satelitska slika kružnih poljskih useva, karakterističnih za centralno pivotnu irigaciju, u okrugu Haskel u Kanzasu) u kasnom junu 2001.

Da li ste znali...

Castillo de los Tres Reyes Magos del Morro

Izabrana biografija

Sandra Bulok
Sandra Anet Bulok (engl. Sandra Annette Bullock; Arlington, 26. jul 1964) je američka filmska glumica, komičarka, producent i najplaćenija holivudska zvezda svih vremena. Karijeru je počela krajem osamdesetih, igrajući u romantičnim komedijama. Najpoznatija je po filmovima Brzina, Ljubavne čarolije, Dok si ti spavao, Mis tajni agent i Dve nedelje za zaljubljivanje. Veridba i Gravitacija su njeni finansijski najuspešniji filmovi. Za ulogu u drami Mrtav ugao iz 2009. godine, najuspešnijem sportskom filmu svih vremena, osvojila je Zlatni globus za najbolju glavnu glumicu u drami i Oskara za najbolju glavnu glumicu. Ona je prva žena u istoriji čiji je film u Americi zaradio više od 200.000.000 dolara, i prva koja je iste godine proglašena za najbolju i najgoru glumicu Holivuda. Od njenih novijih komedija, pored Veridbe, poznata je i Žestoke devojke, finansijski najuspešnija komedija 2013. godine. Za ulogu u filmu Gravitacija, jednom od kritički i komercijalno najuspešnijih filmova svih vremena, Bulokova je bila nominovana za Nagradu „BAFTA”, Zlatni globus i Oskara za najbolju glavnu glumicu.

Sandra je jedna od najbogatijih i najmoćnijih javnih ličnosti na svetu. Ukupna zarada od njenih filmova iznosi 4.100.000.000 dolara. Godinama važi za najomiljeniju glumicu u Americi, gde ima reputaciju jednostavne devojke iz komšiluka. Časopis Pipl proglasio je za ženu 2010. godine, kada je takođe proglašena za najveću filmsku zvezdu američkog Juga. Bulokova je 2012. upisana u Ginisovu knjigu rekorda kao najplaćenija glumica u istoriji filma, a na Forbsovoj listi najplaćenijih holivudskih zvezda, zauzela je prvo mesto i naredne dve godine – 2013. i 2014, sa zaradom od 51 milion dolara. a često je navođena kao kraljica romantičnih komedija

Kategorije

Kategorije Severne Amerike
Kategorije Severne Amerike

Izabrani citat

— Nepoznati astečki pesnik, 1500

Ostali vikiportali