Posavski partizanski odred (BiH)

Ukoliko ste tražili drugo značenje, pogledajte članak Posavski partizanski odred.

Posavski partizanski odred
Jugoslovenska partizanska zastava
Postojanje	1943-1945
Deo	Narodnooslobodilački partizanskih odreda Jugoslavije

Posavski narodnooslobodilački partizanski (NOP) odred je bio partizanska jedinica u sastavu Narodnooslobodilačke vojske i partizanskih odreda Jugoslavije tokom Drugog svetskog rata u Bosni i Hercegovini.

Istorijat

Formiran je 16. ili 17. septembra 1943. u selu Obudovcu (kod Bosanskog Šamca). Posle upućivanja dela boraca u sastav 6. istočnobosanske brigade, jačina Odreda ustalila se na oko 250 boraca. Operativno područje Odreda bilo je severno od linije Gradačac—Modriča. Sadejstvujući jedinicama 17. istočnobosanske i 16. vojvođanske divizije, Odred je do kraja godine, uglavnom, obezbeđivao slobodnu teritoriju od pravca Brčkog, čistio je od zaostalih četnika i pripadnika zelenog kadra i vršio mobilizaciju novih boraca. Do decembra narastao je na oko 700 boraca. U decembru 1943. zahvaćen zimskim operacijama, preživljavao je krizu i deo boraca se osuo. U januaru je povratio veći deo izgubljene teritorije, a 18. januara 1944. ponovno je oslobodio Gradačac i Modriča; Žabari (Pelagićevo), Šamac i Orašje oslobođeni su početkom februara u sadejstvu sa jedinicama 16. vojvođanske divizije. Početkom februara 1944, pošto je od Trebavskog NOP odreda, čija je glavnina prešla u četnike, ostao samo Muslimanski bataljon (130 boraca), njegovim priključivanjem Posavskom NOP odredu (tada imao 270 boraca, reorganizovana u tri bataljona) obrazovan je Posavsko-trebavski NOP odred. Početkom marta 1944. Odred je ušao u sastav novoformirane 38. istočnobosanske divizije. Zajedno sa 18. hrvatskom istočnobosanskom brigadom od 14. marta do aprila bio je pridodat 36. vojvođanskoj diviziji. Posle višednevnih borbi, 12. aprila, odsečen od ostalih jedinica, Odred se zajedno sa 18. hrvatskom brigadom i pozadinskim radnicima prebacio u srednju Bosnu, gde je u sastavu 11. divizije vodio borbe do avgusta 1944, dok se njegov 3. bataljon, razbijen u manje grupe, održao u teškim uslovima, na teritoriji Odreda. U srednjoj Bosni Odred je, uglavnom, dejstvovao prema železničkoj pruzi Doboj—Derventa i oko Teslića; više puta popunjavao je jedinice 18. brigade, tako da je krajem avgusta 1944. u sastav 38. divizije u Šekoviće došao sa 170 boraca. Početkom septembra ponovno je na svojoj teritoriji, gde učestvuje u oslobođenju Gračanice, Modriče i Srebrenika. Odvajanje boraca za popunu brigada, svelo je Odred 1. oktobra na 72 borca, ali je već krajem novembra narastao na 270 boraca, a krajem godine na 340 boraca organizovanih u tri bataljona. Tada je u njegov sastav uključen i Brčanski bataljon. Za to vreme vodio je stalne borbe sa jedinicama nemačke 13. SS divizije, četničkog Trebavskog korpusa i ustaškog 12. stajaćeg zdruga: 17. oktobra oslobodio je Gradačac, a 17. novembra na Ceriku razbio četničku 6. posavsku brigadu i 150 ustaša iz 12. stajaćeg zdruga. Do aprila 1945. Odred je, uglavnom, u rejonu Srebrenika, Gračanice i Gradačca sadejstvujući jedinicama 23. srpske divizije, a potom samostalno čistio teritoriju od zaostalih četnika i ustaša; poslednje borbe, u okviru operacije Vlaška Mala, vodio je od 19. aprila do 25. maja 1945. za uništenje ustaško-četničke grupacije kod Odžaka.