Proglas Petra Velikog crnogorskim i hercegovačkim Srbima (1711)

Proglas cara Petra Velikog crnogorskim i hercegovačkim Srbima od 3. marta 1711. godine

Proglas Petra Velikog crnogorskim i hercegovačkim Srbima od 3. marta (po starom) 1711. godine predstavlja proglas, odnosno pozivno pismo ruskog cara Petra Velikog, upućeno hrišćanskim narodima Srbije i susednih blasti, a posebno crnogorskim i hercegovačkim plemenima. Proglas je upućen nedugo nakon izbijanja rusko-turskog rata (1710—1711), a sadržao je poziv na ustanak i zajedničku borbu za oslobođenje od osmanske vlasti.

Proglas je bio razaslan u više primeraka, od kojih su dva bila upućena i u staru Crnu Goru, na ime crtinjskog vladike Danila Petrovića-Njegoša i kneza Luke Petrovića. Te primerke su na Cetinje doneli ruski izaslanici, pukovnik Mihailo Miloradović i kapetan Ivan Lukačević, što se u simboličkom smislu smatra početkom diplomatskih odnosa između Rusije i Crne Gore.

Ovaj proglas Petra Velikog pominje se u literaturi i kao gramata.

Vidi još

• Istorija Crne Gore (1697—1852)
• Stara Hercegovina

Literatura

• Mikavica, Dejan; Vasin, Goran; Ninković, Nenad (2013). Istorija Srba u Crnoj Gori 1496-1918. Novi Sad: Prometej. 
• Mikavica, Dejan; Vasin, Goran; Ninković, Nenad (2017). Srbi u Crnoj Gori 1496-1918. Nikšić: Institut za srpsku kulturu. 
• Milićević, Jovan (1986). „Crna Gora prvih decenija XVIII veka”. Istorija srpskog naroda. 4 (1). Beograd: Srpska književna zadruga. str. 31—38. 
• Petrović, Rastislav V. (1997). Vladika Danilo i vladika Sava (1697-1781). Beograd: Stručna knjiga. 
• Stamatović, Aleksandar D. (2014a). Istorija Mitropolije crnogorsko-primorske do 1918. godine (PDF). Cetinje: Svetigora. Arhivirano iz originala 23. 06. 2019. g. Pristupljeno 27. 04. 2024. CS1 održavanje: Nepodoban URL (veza)
• Stanojević, Gligor (1955). Crna Gora u doba vladike Danila. Cetinje: Istoriski institut. 
• Stanojević, Gligor (1975). „Crna Gora u XVIII vijeku”. Istorija Crne Gore. 3 (1). Titograd: Redakcija za istoriju Crne Gore. str. 229—499.