Saobraćaj u Hrvatskoj
Republika Hrvatska je zemlja, koja se proteže kroz više regija Evrope (Balkan, Sredozemlje, Panonska nizija, Podunavlje), što zemlji daje veliki saobraćajno-prometni značaj. Glavno saobraćajno čvorište u državi je prestonica, Zagreb.
Hrvatska ima razvijen drumski, železnički, vazdušni i vodni saobraćaj.
Železnički saobraćaj
[uredi | uredi izvor]Ukupna dužina železničke mreže u Hrvatskoj je 2.726 km (podaci za 2004. godinu), od toga 984 km elektrifikovano (podaci za 2002. godinu). Ovo se odnosi na pruge standardne širine koloseka. Pored toga, postoje i pruge uskog koloseka, koje se danas manje koriste. Takođe, postoji mali postotak pruga sa dva koloseka.
Najveži deo pruga je zastareo i neophodna im je buduća obnova. U prilog obnovi ide i značaj železničkih pravaca. Najvažniji su pravci Koridor 5 i Koridor 10. Obnova i osavremenjavanje pruga vrši se na pravcu ka Srbiji i od mađarske granice ka bosanskoj granici.
Glavne unutardržavne železničke pruge kreću od prestonice i to su:
Železnička veza sa susednim zemljama:
- Mađarska - da
- Srbija - da
- Bosna i Hercegovina - da
- Crna Gora - ne
- Slovenija - da
Drumski saobraćaj
[uredi | uredi izvor]Auto-putevi u Hrvatskoj spadaju među najbolje u celoj Evropi prvenstveno zahvaljujući skorijoj izgradnji po savremenim načelima. Glavni auto-putevi vezuju prestonicu Zagreb sa drugim većim gradovima u zemlji i sa važnim prstonicama susednih zemalja. Sadašnji i budući auto-putevi, kao glavne drumske saobraćajnice, označeni slovom „A“ (A=auto-put) i rednim brojem:
U Hrvatskoj su najvažniji sledeći auto-putevi, delovi većih Evropskih koridora:
- A1 - E65 - Zagreb - Karlovac - Split - Dubrovnik - 416 km - savremeni auto-put od 2005. do Splita
- A2 - E59 - Zagreb - Krapina - granica sa Slovenijom, ka Mariboru - 59 km - savremeni auto-put od 2007.
- A3 - E70 - granica sa Slovenijom - Zagreb - Slavonski Brod - granica sa Srbijom - 306 km - savremeni auto-put, građen u dobu 1979-2005, deo bivšeg auto-puta „Bratstvo i Jedinstvo“
- A4 - E71 - Zagreb - Varaždin - granica sa Mađarskom - 97 km - savremeni auto-put
- A6 - E71 - Zagreb - Rijeka - 81 km savremeni auto-put
- A7 - E61 - čvor sa auto-putem A1 - Rijeka - granica sa Slovenijom - 104 km - malim delom savremeni auto-put od slovenačke granice (16 km)
- B9 - E751 - Rijeka - Istra - granica sa Slovenijom, ka Koperu - 77 km - savremeni auto-put sa vezom za Pulu
U planu je i skorija izgradnja auto-puteva Zagreb - Sisak i Đakovo - Osijek - Baranja, koji se vezuje na auto-put A3.
Vodeni saobraćaj
[uredi | uredi izvor]Hrvatska je primorska i sredozemna zemlja, pa postoje brojne morske luke, značajne i za susedne zemlje u zaleđu. Od njih su najvažnije luke:
Postoje i mnogobrojne manje morske luke, često značajne najviše u turističke svrhe (Dubrovnik, Split, Zadar, Pula). Posebno su značajne luke na jadranskim ostrvima.
Rečni saobraćaj ima manji značaj, ali se on ne sme zanemariti, jer zemlja izlazi na važne reke Dunav i Savu. Ukupna dužina plovnog rečnog toka je 785 km. Najvažniji vodeni put u Hrvatskoj je granična reka Dunav, važan panevropski plovni put (Koridor 7) koji povezuje srednju Evropu sa oblašću Crnog mora. Najvažnija dunavska luka je Vukovar. Pored Dunava većim delom toka u zemlji plovna je i reka Sava sa lukama Županja, Slavonski Brod i Sisak. Reka Drava plovna je kratkim delom pri ušću u Dunav do grada Osijeka.
Planira se i izgradnja kanala između dve spomenute reke, između Slavonskog Šamca na Savi i Vukovara na Dunavu. Time bi se značajno smanjila dužina saobraćaja između Zagreba i drugih hrvatskih luka na Savi i regije Dunava.
Gasovodi i naftovodi
[uredi | uredi izvor]Gasovod: Dužina tokova je 1.340 km (2004. godine).
Naftovod: Dužina tokova je 583 km (2004. godine).
Vazdušni transport
[uredi | uredi izvor]Državna vazduhoplovna kompanija je Kroacija erlajns. U Hrvatskoj postoji 5 međunarodnih aerodroma, zvaničnom obeleženih IATA kodom (IATA Airport Code):
- Aerodrom Zagreb („Pleso“)
- Aerodrom Zadar („Zemunik“)
- Aerodrom Split
- Aerodrom Rijeka
- Aerodrom Dubrovnik
Zagrebački aerodrom je glavno vazduhoplovno čvorište, dok su ostala četiri aerodroma više vezana za sezonske avio-linije tokom letnje turističke sezone na Jadranskom moru. Pored navedenih aerodroma značajni su i aerodromi u Osijeku i Puli, prvi za unutardržavni promet, a drugi za niskotarifni avioprevoz.
U Hrvatskoj je zvanično upisan i 1 heliodrom (2002. godine).