Spisak engleskih monarha
Ovaj spisak kraljeva i vladajućih kraljica Kraljevine Engleske počinje sa Alfredom Velikim, koji je u početku vladao Veseksom, jednim od sedam anglosaksonskih kraljevstava koja su kasnije načinila modernu Englesku. Alfred je sebe proglasio kraljem Anglosaksonaca od 886. godine, i iako nije bio prvi kralj koji je tvrdio da vlada svim Englezima, njegova vladavina predstavlja početak prve neprekinute loze kraljeva koja je vladala celom Engleskom, dinastije Veseks.[1]
Argumenti se navode za nekoliko različitih kraljeva za koje se smatra da su kontrolisali dovoljno anglosaksonskih kraljevstava da bi se mogli smatrati prvim kraljem Engleske. Na primer, Ofu od Mersije i Egberta od Veseksa popularni pisci ponekad opisuju kao kraljeve Engleske, ali istoričari ne smatraju da su njihove široke vlasti bile deo procesa koji je vodio ka ujedinjenoj Engleskoj. Istoričar Sajmon Kejns navodi, na primer, da je „Ofa bio vođen žudnjom za moći, a ne vizijom engleskog jedinstva; i ono što je ostavio bila je reputacija, a ne nasleđe”.[2] Ovo se odnosi na period u kasnom 8. veku kada je Ofa ostvario dominaciju nad mnogim kraljevstvima južne Engleske, ali koja nije preživela njegovu smrt 796. godine. Isto tako, 829. godine Egbert od Veseksa je osvojio Mersiju, ali je ubrzo izgubio kontrolu nad njom.
Tek krajem 9. veka jedno kraljevstvo, Veseks, postalo je dominantno anglosaksonsko kraljevstvo. Njegov kralj, Alfred Veliki, bio je gospodar zapadne Mersije i koristio je titulu Kralj Angla i Saksonaca, ali nikada nije vladao istočnom i severnom Engleskom, koja je tada bila poznata kao Danelag, koju su ranije osvojili Danci iz južne Skandinavije. Njegov sin Edvard Stariji osvojio je istočni Danelag, ali Edvardov sin Etelstan je postao prvi kralj koji je vladao celom Engleskom kada je osvojio Nortambriju 927. godine, a neki savremeni istoričari ga smatraju prvim pravim kraljem Engleske. Titula „Kralj Engleza” ili Rex Anglorum na latinskom, prvi put je korišćena za opisivanje Etelstana u jednoj od njegovih povelja 928. godina. Standardna titula za monarhe od Etelstana do Jovana bila je „Kralj Engleza”. Knut Veliki, Danac, prvi je sebe nazvao „kraljem Engleske”. U normanskom periodu „Kralj Engleza” je ostao standard, uz povremenu upotrebu titula „Kralj Engleske” ili Rex Anglie. Od Jovanove vladavine pa nadalje, sve druge titule su se izbegavale u korist „kralja” ili „kraljice Engleske”.
Kneževina Vels je inkorporirana u Kraljevinu Englesku 1284. godine, a 1301. godine kralj Edvard I proglasio je svog najstarijeg sina, budućeg kralja Edvarda II, za princa od Velsa. Od tog vremena, najstariji sinovi svih engleskih monarha, osim kralja Edvarda III, nosili su ovu titulu.
Kada je kraljica Elizabeta I umrla bez naslednika 1603. godine, škotski kralj Džejms VI nasledio je englesku krunu kao Džejms I od Engleske, ujedinivši krune Engleske i Škotske u personalnu uniju. Kraljevskom proklamacijom, Džejms je sebe nazvao „kraljem Velike Britanije”, ali takvo kraljevstvo zapravo nije stvoreno sve do 1707. godine, kada su se Engleska i Škotska ujedinile za vreme vladavine kraljice Ane da formiraju novu Kraljevinu Velike Britanije, sa jedinstvenim britanskim parlamentom u Vestminsteru. Ovo je označilo kraj Kraljevine Engleske kao suverene države.
Spisak monarha
[uredi | uredi izvor]| Naslov | slika | Početak vladavine | Kraj vladavine | rod |
|---|---|---|---|---|
| Alfred Veliki |  |
oko 886. | 26. oktobar 899. | Dinastija Veseks |
| Edvard Stariji |  |
26. oktobar 899. | 17. jul 924. | Dinastija Veseks |
| Etelstan Sjajni |  |
924. | 27. oktobar 939. | Dinastija Veseks |
| Edmund I Veličanstveni |  |
27. oktobar 939. | 26. maj 946. | Dinastija Veseks |
| Edred |  |
26. maj 946. | 23. novembar 955. | Dinastija Veseks |
| Edvi |  |
23. novembar 955. | 1. oktobar 959. | Dinastija Veseks |
| Edgar I Miroljubivi |  |
1. oktobar 959. | 8. jul 975. | Dinastija Veseks |
| Edvard II Mučenik |  |
8. jul 975. | 18. mart 978. | Dinastija Veseks |
| Etelred Nespremni |  |
18. mart 978. 3. februar 1014. |
1013. 23. april 1016. |
Dinastija Veseks |
| Sven I Rašljobradi |  |
25. decembar 1013. | 3. februar 1014. | Dinastija Knitlinga |
| Edmund Gvozdeni |  |
23. april 1016. | 30. novembar 1016. | Dinastija Veseks |
| Knut Veliki |  |
18. oktobar 1016. | 12. novembar 1035. | Dinastija Knitlinga |
| Harold I od Engleske |  |
12. novembar 1035. | 17. mart 1040. | Dinastija Knitlinga |
| Hartaknut | .jpg) |
17. mart 1040. | 8. jun 1042. | Dinastija Knitlinga |
| Edvard Ispovednik |  |
8. jun 1042. | 5. januar 1066. | Dinastija Veseks |
| Harold II Engleski | .jpg) |
6. januar 1066. | 14. oktobar 1066. | Dinastija Godvin |
| Edgar Eteling |  |
15. oktobar 1066. | 17. decembar 1066. | Dinastija Veseks |
| Vilijam I Osvajač |  |
25. decembar 1066. | 9. septembar 1087. | Normanska dinastija |
| Vilijam II |  |
26. septembar 1087. | 2. avgust 1100. | Normanska dinastija |
| Henri I |  |
5. avgust 1100. | 1. decembar 1135. | Normanska dinastija |
| Stiven od Engleske |  |
22. decembar 1135. | 25. oktobar 1154. | Dinastija Bloa |
| Henri II Plantagenet |  |
19. decembar 1154. | 6. jul 1189. | Dinastija Plantagenet Anžujci Normanska dinastija |
| Ričard I Lavlje Srce |  |
3. septembar 1189. | 6. april 1199. | Dinastija Plantagenet |
| Jovan bez Zemlje | .jpg) |
27. maj 1199. | 19. oktobar 1216. | Dinastija Plantagenet |
| Henri III Plantagenet |  |
28. oktobar 1216. | 16. novembar 1272. | Dinastija Plantagenet |
| Edvard I Plantagenet |  |
20. novembar 1272. | 7. jul 1307. | Dinastija Plantagenet |
| Edvard II Plantagenet | .jpg) |
8. jul 1307. | 20. januar 1327. | Dinastija Plantagenet |
| Edvard III Plantagenet | .jpg) |
25. januar 1327. | 21. jun 1377. | Dinastija Plantagenet |
| Ričard II Plantagenet |  |
22. jun 1377. | 29. septembar 1399. | Dinastija Plantagenet |
| Henri IV Lankaster | .jpg) |
30. septembar 1399. | 20. mart 1413. | Dinastija Lankaster |
| Henri V Lankaster |  |
21. mart 1413. | 31. avgust 1422. | Dinastija Lankaster |
| Henri VI Lankaster | .jpg) |
1. septembar 1422. 3. oktobar 1470. |
4. mart 1461. 11. april 1471. |
Dinastija Lankaster |
| Edvard IV Jork |  |
4. mart 1461. 11. april 1471. |
3. oktobar 1470. 9. april 1483. |
Dinastija Jork |
| Edvard V Jork |  |
9. april 1483. | 25. jun 1483. | Dinastija Jork |
| Ričard III |  |
26. jun 1483. | 22. avgust 1485. | Dinastija Jork Dinastija Plantagenet |
| Henri VII Tjudor |  |
22. avgust 1485. | 21. april 1509. | Dinastija Tjudor |
| Henri VIII Tjudor |  |
22. april 1509. | 28. januar 1547. | Dinastija Tjudor |
| Edvard VI Tjudor |  |
28. januar 1547. | 6. jul 1553. | Dinastija Tjudor |
| Džejn Grej |  |
10. jul 1553. | 19. jul 1553. | Q738176 |
| Meri I Tjudor |  |
19. jul 1553. | 17. novembar 1558. | Dinastija Tjudor |
| Elizabeta I Tjudor |  |
17. novembar 1558. | 24. mart 1603. | Dinastija Tjudor |
| Džejms I Stjuart |  |
24. mart 1603. | 27. mart 1625. | Dinastija Stjuart |
| Čarls I Stjuart |  |
27. mart 1625. | 30. januar 1649. | Dinastija Stjuart |
| Čarls II Stjuart |  |
29. maj 1660. | 6. februar 1685. | Dinastija Stjuart |
| Džejms II Stjuart |  |
6. februar 1685. | 23. decembar 1688. | Dinastija Stjuart |
| Meri II od Engleske |  |
13. februar 1689. | 28. decembar 1694. | Dinastija Stjuart |
| Vilijam III Oranski | _(lighter).jpg) |
13. februar 1689. | 8. mart 1702. | Dinastija Oranje-Nasau |
| Ana od Velike Britanije |  |
8. mart 1702. | 1. maj 1707. | Dinastija Stjuart |
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Ashley, Mike (2003). A Brief History of British Kings and Queens: British Royal History from Alfred the Great to the Present. Running Press.
- ^ Keynes, Simon (1999). „Offa”. Ur.: Lapidge, Michael. The Blackwell Encyclopaedia of Anglo-Saxon England. Oxford: Blackwell Publishing. str. 340. ISBN 978-0-631-22492-1.
Spoljašnje veze
[uredi | uredi izvor]- „Archontology – English Kings/Queens from 871 to 1707”. archontology.org.
