Crkva Svetog Nikole u Gnjilanu
42° 27′ 50″ S; 21° 28′ 00″ I / 42.464019° S; 21.466678° I
| Crkva Svetog Nikole | |
|---|---|
_1.jpg) Crkva Svetog Nikole, 2017. | |
| Osnovni podaci | |
| Osnivanje | 1861. |
| Reosnovan | 1983. 2016[1][2][3]–2017.[4][5] (fasada crkve, zvonare i česme, krov crkve i unutrašnjost zvonare[6][7][8]) |
| Mesto | Gnjilane, Kosovo i Metohija,  Srbija |
| Crkva Svetog Nikole sa starim grobljem | |
|---|---|
| Opšte informacije | |
| Mesto | Gnjilane |
| Opština | Gnjilane |
| Država | Srbija |
| Tip kulturnog dobra | spomenik kulture |
| Vlasnik | Republika Srbija |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Pokrajinski zavod za zaštitu spomenika kulture Kosova i Metohije |
Crkva Svetog Nikole u Gnjilanu je podignuta 1861. godine na temeljima starije, omanje crkve u centru Gnjilana, na Kosovu i Metohiji, Srbija. Predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture.
Prošlost i arhitektura
[uredi | uredi izvor]Crkva je znatnih dimenzija i prostrane unutrašnjosti nastale kao rezultat bazilikalne osnove. Izvedena je u duhu romantizma 19. veka, sa kombinacijom elemenata različitih stilova, od vizantijskog, preko neoromanskog i neorenesansnog, do neobaroknog. Kao neimar se pominje Damir Zografski Popradiški. Posle velikog požara 1893. godine,[9] crkvu je obnovio Đorđe Novković Xongar iz Papradišta, koji se proslavio gradnjom hrama Svetog Spasa u Sofiji [bg]. Visoka ikonostasna pregrada nastala je kada i crkva. U neposrednoj okolini crkve nalazi se zgrada bivše škole, zvonara (izgrađena 1938) i česma (izgrađena 1933).
Crkva danas
[uredi | uredi izvor]Danas se u njoj čuva lepa zbirka ikona, knjiga i crkvenih sasuda. Crkva Svetog Nikole u Gnjilanu danas je stecište Srba iz Kosovskog Pomoravlja. Nakon 1999. godine u Gnjilanu je ostalo desetak srpskih porodica, a Srbi iz okolnih gnjilanskih sela okupljaju se uglavnom u porti gnjilanske crkve.[10][11][12]
Osnov za upis u registar
[uredi | uredi izvor]Odluka o utvrđivanju crkve Svetog Nikole za spomenik kulture, br. 1394 (Sl. glasnik RS br. 51 od 13.11.1997. g.). Rešenje Pokrajinskog zavoda za zaštitu spomenika kulture u Prištini, br. 153 od 10.4.1980. Zakon o kulturnim dobrima (Sl. glasnik RS br. 71/94).
Galerija
[uredi | uredi izvor]Pre rekonstrukcije
[uredi | uredi izvor]-
Crkva -
Crkva -
Crkva -
Crkva -
Česma i zvonara u porti crkve -
Crkvena porta
.JPG)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Posle rekonstrukcije
[uredi | uredi izvor]-
Crkva, 2017. -
Crkva, 2017. -
Crkva, 2017. -
Crkva, 2017. -
Zvonara u porti crkve, 2017. -
Zvonara u porti crkve, 2017. -
Česma u porti crkve, 2017. -
Česma u porti crkve, 2017. -
Česma i zvonara u porti crkve, 2017.
_2.jpg)
_3.jpg)
_4.jpg)
_5.jpg)
_1.jpg)
_2.jpg)
_1.jpg)
_2.jpg)
.jpg)
Vidi još
[uredi | uredi izvor]Napomene
[uredi | uredi izvor]- Napomena: Sadržaj ovog članka je jednim delom ili u celosti preuzet sa http://www.sanu.ac.rs. Nosilac autorskih prava nad materijalom je dao dozvolu da se isti objavi pod slobodnom licencom. Dokaz o tome se nalazi na OTRS систему, а број тикета са конкретном дозволом је 2009072410055859.
Референце
[uredi | uredi izvor]- ^ POČELA OBNOVA SABORNOG HRAMA SVETOG NIKOLE U GNJILANU rtvpuls.com
- ^ POČELA OBNOVA SABORNOG HRAMA SVETOG NIKOLE U GNJILANU kosovskopomoravlje.net
- ^ ОБНОВА ЦРКВЕ СВЕТОГ НИКОЛЕ У ГЊИЛАНУ[мртва веза] spcognjilane.com
- ^ ZAVRŠENA PRVA FAZA REKONSTUKCIJE CRKVE SVETI NIKOLA U GNJILANU rtvpuls.com
- ^ Završena prva faza rekonstrukcije crkve Sv.Nikola u Gnjilanu radiokontaktplus.org
- ^ POČELO UNUTRAŠNJE UREĐENJE ZVONARE GNJILANSKE CRKVE rtvpuls.com
- ^ Počelo unutrašnje uređenje zvonare Gnjilanske crkve kosovskopomoravlje.net
- ^ Gnjilane: Počelo unutrašnje uređenje zvonare crkve Svetog Nikole Архивирано на сајту Wayback Machine (5. april 2018) kossev.info
- ^ Todor P. Stanković — Putne beleške po Staroj Srbiji 1871–1898
b. Gnjilane.
b. Gnjilane. (strana — 6 —) - ^ Gnjlane: Crkva Svetog Nikole jedini spas novosti.rs
- ^ Saborna crkva u Gnjilanu tragomsrpskihsvetinja.com
- ^ Gnjilane Arhivirano na sajtu Wayback Machine (24. novembar 2020) srbijanac.rs
Spoljašnje veze
[uredi | uredi izvor]- „Crkva Sv. Nikole sa starim grobljem — Spomenici kulture u Srbiji”. SANU.
- Srpska pravoslavna crkva - Opština Gnjilane (SPCO Gnjilane): Crkva Sv. Nikole - Gnjilane Arhivirano na sajtu Wayback Machine (28. oktobar 2016) spcognjilane.com Objavljeno 2013.
- Srpska pravoslavna crkva - Opština Gnjilane (SPCO Gnjilane): Crkva Sv. Nikole - Gnjilane Arhivirano na sajtu Wayback Machine (27. oktobar 2018) spcognjilane.com Objavljeno 2015.
- Novosađanin obnavlja crkvu u Gnjilanu politika.rs
- RENOVIRANJE HRAMA SVETOG NIKOLE U GNJILANU Arhivirano na sajtu Wayback Machine (7. april 2017) rtvpuls.com
