Šumadija (raketni sistem)

Šumadija (raketni sistem zemlja-zemlja)
	Raketni sistem Šumadija izložen na sajmu naoružanja "Partner 2017".
Klasifikacija	višecevni bacač raketa
Šasija	KaMAZ 8x8
Istorija
Zemlja razvoja	Srbija
Konstruktor	Vojnotehnički institut
Proizvođač	Jugoimport SDPR, EDePro , Vojnotehnički institut Beograd (VTI), Krušik Valjevo .
Period razvoja	kraj 1990-tih— početak 2000-tih
Period proizvodnje	2017— do danas
Period upotrebe	2019 — do danas
Broj proizvedenih jedinica	više od 2 kom.
Dimenzije
Težina u borbenom položaju	38 000 kg
Dužina u marševom položaju	11 000 mm
Širina u marševom položaju	2950 mm
Visina u marševom položaju	3450 mm
Klirens	400 mm
Naoružanje
Kalibar	400 mm/262 mm
Broj cevi	4/8
Minimalni domet paljbe	30 000 m (400 mm) ; 8 000 m (262 mm)
Maksimalni domet paljbe	285-300 000 m (400 mm) ; 75 000 m (262 mm)
Udarna površina	nepoznato
Maksimalni ugao gađanja	48 °
Tačnost (rasipanje)	svega 50 m (kružna graška kod GPS navođenja) i 150 m kod INS
Nišanski uređaj	Inercialni navigacioni sistem, GPS
Posada	4 ljudi.
Prelazak sistema iz marševog u borbni položaj	1,5-3 min
Trajanje plotuna	35-45 s
Potrebno vreme za napuštanje vatrenog položaja nakon plotuna	1,5-3 min
Pogon
Tip motora	dizel
Snaga motora	180 KS
Maksimalna brzina na autoputu	100 km/č
Doseg vozila	600 km
Vrsta pogonskog sistema	na točkovima 8×8

Raketni sistem zemlja-zemlja Šumadija, ili Šumadija SVMLO (Samohodno Višecevno Modularno Lansirno Oruđe), je prototip namenjen za uništavanje površinskih ciljeva neprijatelja kao što su: vojne baze, aerodromi, luke i lučka postrojenja, važni transportni čvorovi i raskrsnice, fabrička postrojenja i drugi važni kopneni nepokretni objekti na daljinama do 285 km. Raketni sistem „Šumadija" je organizovan u osnovnoj formi baterije, sa mogućnošću da svako lansirno vozilo može dejstvovati nezavisno. To je taktička balistička raketa tipa zemlja-zemlja maksimalnog dometa 280-300 km koju proizvodi firma EdePro.^[1]

Raketni sistem zemlja-zemlja Šumadija sistem je dobio ime po Šumadiji regiji centralne Srbije. Prvi put je javno prikazan na sajmu naoružanja "IDEX 2017" u Abu Dabiju, Ujedinjenim Arapskim Emiratima. Sistem su konstruisale i napravile srpske firme kako državnie tako i privatne.^[2]

Opis

„Šumadija“ raketni sistem čija je raketa vođena u prvom delu putanje balistički i ide do 90 km u visinu, praktično probija atmosferu, a onda u poslednjem delu putanje zapravo ima inercioni navigacioni sistem. Vođena je, praktično kao neka vrsta planirajuće krstareće rakete u poslednjoj fazi leta ^[3] objašnjava vojno-politički komentator lista "Politika" Miroslav Lazanski . Po svojim karakteristikama, „Šumadija“ može da parira samo kineskoj raketi WS-2. Osnovni podsistemi (moduli) rakete sistema Šumadija su: bojeva glava, upravljačka sekcija sa inercionim navigacionim sistemom (INS) i odsekom za vođenje, raketni motor i sekcija rotirajućeg stabilizatora. Bojeva glava je razorno rasprskavajuća ukupne mase 200 kg snabdevena sa kontaktnim i blizinskim upaljačem. Raketa će imati svoj lansirni kontejner koji je napravljen od kombinacije kompozitnih materijala i čelika, a plan je da se sistem smesti na Kamazovu šasiju sa 4 do 6 kontejnera.^[4]

Razvoj

Model raketnog sistema u razmeri 1:1 je prikazan na sajmu naoružanja IDEX 2017 u Abu Dabiju. Testiranje i probna lansiranja balističke rakete iz sistema "šumadija", dometa 300 km, biće obavljeni u Pakistanu jer Srbija nema odgovarajući poligon za testiranje naoružanja ovog dometa.^[5] Proizvodnjom rakete "Šumadija" Srbija je među 10 zemalja sveta koje prave taktičke balističke rakete dometa do 300 km.^[3]

Kompanija EdePro je na sajmu "Partner 2021" prikazala snimak uspešnog testiranja raketnog motora rakete "Jerina 1"^[6]

Namena

Sistem je namenjen dejstvu na značajne tačkaste i površinske ciljeve neprijatelja, uključujući i vremenski kritične ciljeve (zahvaljujući kritičnom vremenu odziva), kao što su raketni sistemi zemlja – zemlja, sistemi protivvazdušne odbrane, aerodromi, heliodromi, vojne baze, rejoni okupljanja, logori za obuku, logistički centri, luke, koncentracija trupa, kao i značajni objekti vojne infrastrukture, komandni centri, centri veze itd.

Karakteristike

Mobilnost

Sistem je montiran na visoko prohodnoj točkastoj šasiji kamiona marke Kamaz, formule 8x8, nosivosti 38 t, koja omogućava kretanje van puteva uz upotrebu sistema za regulisanje pritiska u pneumaticima i točkovima sa RUN FLAT ulošcima. Šasija omogućava vrlo visoku operativnu i taktičku pokretljivost uz autonomiju vožnje od preko 600 km i maksimalnu brzinu od preko 100 km/h.

Karakteristike lansera

Lansirni uređaj se sastoji od platforme azimuta i platforme elevacije, koje se pomeraju po pravcu i visini pomoću elektromotora sa odgovarajućim reduktorima. Opremljen je digitalnim enkoderima za pravac i elevaciju, inercionim navigacionim sistemom (INS) koji je pričvršćen za platformu elevacije, dok je uređaj za orijentaciju i navigaciju na bazi GPS letve sa dva GPS prijemnika smešten na kabini.

Lansirni uređaj je pričvršćen za ram koji je fiksiran za šasiju vozila. Za ram je učvršćen sistem za oslanjanje koji obuhvata četiri stope sa elektromotorima (ili sa hidrauličkim upravljanjem). Rakete se lansiraju pod maksimalnim uglom elevacije od 48°. Posadu čine 4 člana, komandir i operator su smešteni u kabini iza kabine vozača i suvozača.

Lansirno oruđe može da transportuje i lansira i raketu kalibra 262 mm iz dva lansirna modula, od kojih svaki sadrži po šest raketa, dometa 70 km – J2 (Jerina-2).

Kontejner – modul, izrađen od čelika, sadrži dve cevi sa raketama. Kontejner se u pripremi za dejstvo dizalicom sa logističkog vozila postavlja na platformu elevacije lansirnog uređaja i tu se učvršćuje pomoću brave.

U zavisnosti od taktičke situacije odnosno operativnih uslova upotrebe lansirno oruđe može da prenosi i lansira četiri ili osam raketa. Rakete se pakuju u fabrici, u module koji služe za skladištenje, transport i lansiranje. Svaki modul sadrži dve rakete koje su spakovane u cevima izrađenim od segmenata od kompozitnog materijala spojenih čeličnim okovima i zaštitnim poklopcima. Poklopci omogućuju potpunu izolovanost od uslova sredine. Po ispaljivanju raketa iz kontejnera, prazan kontejner se zamenjuje punim pomoću logističkog vozila sa dizalicom po napuštanju vatrenog položaja. Lansirna platforma je obrtna, a sistem omogućava lansiranje u smeru preko kabine pod uglom azimuta ±30°.

Karakteristike raketa

Sistem Šumadija je sposoban da nosi dve vrste raketa različitog kalibra, koristi rakete Jerina-1 i Jerina-2. koji su smešteni u kontejnerski module izrađene od čelika.

Jerina-1 je raketa kalibra 400mm, koja ima maksimalni domet 285 km, preciznost odnosno procenjeno maksimalno odstupanje od cilja je oko 150 m u slučaju korišćenja samo inercijalnog sistema za navigaciju, ukoliko se uz inercijalni sistem za navigaciju koristi i GPS, odstupanje se procenjuje na ispod 50m, što ga čini vrlo preciznim. Jerina-1 je tip rakete koja ima korekciju putanje, bojeva glava je teška oko 200kg. Osnovna bojeva glava je razorna parčadno-rušećeg dejstva, dalje istraživanje i razvoj će omogućiti i projektovanje termobarične bojeve glave. Težina kompletne rakete iznosi oko 1550kg. Jedan modul sa dve rakete Jerina-1 je težak oko 4200kg. Raketa koristi moderno kompozitno raketno gorivo. Dužina rakete je 8,25m.

[[Datoteka:Eurosatory 2018 Jerina-1 Jerina-2 Sumadija MLRS.jpg|mini|295x295piksel|Rakete Jerina-1 i Jerina-2 izložene na sajmu naoružanja "Eurosatory 2018" u Francuskoj.]]

Jerina-2 je raketa kalibra 262mm, koja ima maksimalni domet do 75 km, ova raketa predstavlja direktan i vrlo napredni razvoj od raketa koja koristi samohodni višecevni lanser M-87 Orkan. Bojeva glava je takođe fragmentskog tipa, ali poseduje i ostale tipove bojeve glave.

Raketa	Broj lansirnih kontejnera	Broj cevi u lansirnom kontejneru	Ukupan braoj raketa	Maksimalni domet	Kalibar rakete	Dužina	Težina	Masa bojeve glave
Model	Broj kontejnera	Po kontejneru	Ukupno raketa	Km	mm	mm	kg	kg
Jerina I	2	2	4	285-300	400	8250	1500	200
Jerina II	2	4	8	75	262	4700	110	20

Zaštita

Kabina za posadu je opremljena balističkom zaštitom koja omogućava zaštitu od fragmenata, malokalibarskih oružja i granata.

Oprema

Raketni sistem je integrisan u savremeno mrežno centralno bojište, putem komandno-informacionog sistema, navigacionog sistema i sistema za upravljanje vatrom. Sistem karakteriše kratko vreme prelaska iz marševskog u borbeni položaj kao i izrazito kratko vreme napuštanja vatrenog položaja. Sistem može da deluje potpuno autonomno, zato što poseduje autonoman komandno – informacioni odnosno komunikacioni sistem i sistem upravljanja vatrom. Sistem može da dejstvuje u vidu baterije od 3-6 lansirnih oruđa ili diviziona od 9-18 lansirnih oruđa sa logističkim i komunikacionim vozilima.

Logističko vozilo može da nosi četiri modula sa po dva lansirna kontejnera sa raketama, kao i kransku dizalicu za dopunu lansirnog oruđa.

Bateriji, odnosno divizionu pridružuju se i komandno-izviđačka vozila, dok se podaci o ciljevima mogu dobiti od specijalnih izviđačkih timova, bespilotnih letelica, izviđačkih aviona, i na druge načine.

Taktičko-tehničke karakteristike

Performanse:

Maksimalni domet (na nivou mora) do 285 km
Minimalni domet (na nivou mora) veći od 70 km
Temperaturni opseg primene -30 °C/+50 °C

Bojeva glava:

Tip bojeve glave: Rušeća/Parčadna
Masa bojeve glave: 200 kg

Upaljač:

Tip upaljača: Blizinski/Kontaktni

Raketni motor:

Tip goriva: Čvrsto kompozitno raketno gorivo
Vreme pripreme rakete za lansiranje: ≤12 min.
Ukupna dužina rakete: 8250 mm
Kalibar rakete 400 mm

Javno prikazivanje

Raketni sistem Šumadija predstavljen je prvi put široj javnosti tokom Vojne parade Srpske vojske i policije pod nazivom “Odbrana slobode” održanoj u Nišu 10.05.2019. godine u sklopu obeležavanja pobede nad fašizmom i 20. godišnjice od Nato agresije na SR Jugoslaviju. Ovaj raketni sistem učestvovao je tokom parade u sastavu podešalona savremene artiljerijske tehnike zajedno sa sistemima Nora B52 i Alas. Na paradi je učestvovao jedan raketni sistem Šumadija s punom opremom.^[7]^[8]

Vidi još

Reference

^ „Artiljerijska raketa "Šumadija" sa korekcijom putanje dometa do 285 km | SDPR - Yugoimport[[Kategorija:Botovski naslovi]]”. Arhivirano iz originala 21. 06. 2017. g. Pristupljeno 22. 06. 2017. Sukob URL—vikiveza (pomoć)
^ „Raketni sistem „Šumadija“- Najmoćnije oružje srpske vojne industrije! | NACIONALIST”. www.nacionalist.rs (na jeziku: srpski). Pristupljeno 11. 7. 2018.
^ ^a ^b „Šumadija“ bi odbranila Srbiju
^ Premijera: EdePro predstavio raketu zemlja-zemlja ''Å umadija'' i rakete G2000 - Tango Six
^ Snaga srpskog oružja
^ Raketni sistem Šumadija testiran? MLRS Sumadija tested? (na jeziku: srpski), Pristupljeno 2021-10-21
^ http://fakti.org/serbian-point/vojna-parada-unisu-4000-vojnika-300-oklopnih-vozila-40-letelica
^ https://rs.sputniknews.com/naoruzanje/201905111119765800-sistem-Sumadija-Nis-/

[1] „Artiljerijska raketa "Šumadija" sa korekcijom putanje dometa do 285 km | SDPR - Yugoimport[[Kategorija:Botovski naslovi]]”. Arhivirano iz originala 21. 06. 2017. g. Pristupljeno 22. 06. 2017. Sukob URL—vikiveza (pomoć)

[2] „Raketni sistem „Šumadija“- Najmoćnije oružje srpske vojne industrije! | NACIONALIST”. www.nacionalist.rs (na jeziku: srpski). Pristupljeno 11. 7. 2018.

[automatski_generisano1-3] „Šumadija“ bi odbranila Srbiju

[4] Premijera: EdePro predstavio raketu zemlja-zemlja ''Å umadija'' i rakete G2000 - Tango Six

[5] Snaga srpskog oružja

[6] Raketni sistem Šumadija testiran? MLRS Sumadija tested? (na jeziku: srpski), Pristupljeno 2021-10-21

[7] ttp://fakti.org/serbian-point/vojna-parada-unisu-4000-vojnika-300-oklopnih-vozila-40-letelica

[8] ttps://rs.sputniknews.com/naoruzanje/201905111119765800-sistem-Sumadija-Nis-/

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]