29. oktobar
29. oktobar (29.10.) je 302. dan godine po gregorijanskom kalendaru (303. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 63 dana.
Događaji
[uredi | uredi izvor]| oktobar | ||||||
| P | U | S | Č | P | S | N |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
| 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
| 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
| 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
| 29 | 30 | 31 | ||||
- 588 — Težak zemljotres pogodio Antiohiju, jedan od najvećih gradova Istočnorimskog carstva.
- 1814 — Prvi parni ratni brod „Fulton“, koji je konstruisao Robert Fulton, porinut u njujorškoj luci.
- 1881 — U Japanu osnovana prva nacionalna politička stranka.
- 1888 — U Carigradu potpisana Konvencija o Sueckom kanalu, prema kojoj „kanal treba da bude slobodan i otvoren, za vreme rata i u vreme mira, za sve trgovačke i ratne brodove, bez obzira na razlike u zastavama“.
- 1918 — Hrvatski sabor posle raspada Austrougarske u Prvom svetskom ratu proglasio raskid državno-pravnog odnosa s Habzburškom monarhijom i proglasio pristupanje Hrvatske Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca.
- 1923 — Turska je proglašena republikom nakon raspada Osmanskog carstva.
- 1929 — Krah Njujorške berze, poznat kao „crni utorak“, označio početak velike krize koja je uzdrmala temelje američke privrede, a kasnije se proširila na ceo svet. Industrijska proizvodnja pala u razvijenim zemljama na nivo sa početka veka, a bez posla ostalo 26 miliona ljudi.
- 1941 — U Osijeku su ustaše streljale šestoricu Jevreja zbog davanja priloga za "Crvenu pomoć"
- 1956 — Napadom izraelske vojske na Sinajsko poluostrvo je počela Suecka kriza.
- 1961 — Sirija je istupila iz Ujedinjene Arapske Republike.
- 1964 — Ujedinjena Republika Tanganjika, Zanzibar i Pemba promenila naziv u Tanzanija.
- 1969 — Student Univerziteta Kalifornije je poslao prvu poruku na Arpanetu, preteči Interneta, prema računaru na Stanforskom istraživačkom institutu.
- 1996 — U Beču održana aukcija oko 8.000 slika, skulptura i ostalih umetničkih dela koja su od austrijskih Jevreja u Drugom svetskom ratu oteli austrijski i nemački nacisti. Prihod dodeljen ljudima koji su preživeli holokaust.
- 1998 —
- Komisija za istinu Južne Afrike predala izveštaj predsedniku Nelsonu Mandeli u kom su bivši predsednik Bota, Mandelina bivša supruga Vini, Butelezi i Afrički nacionalni kongres optuženi za kršenje ljudskih prava.
- Veteran američke astronautike Džon Glen u 77. godini spejs-šatlom „Diskaveri“ ponovo poleteo u kosmos, 36 godina posle svoje prve kosmičke misije.
- 1999 — Iranski predsednik Muhamed Hatami završio posetu Parizu, prvu od 1979, a tokom koje je apelovao na globalnu toleranciju i bolje povezivanje sa Zapadom.
- 2000 — Više od 30.000 ljudi demonstriralo protiv neonacista u nemačkom gradu Diseldorfu.
- 2001 —
- Japan usvojio kontroverzan zakon koji dozvoljava japanskim oružanim snagama, prvi put posle Drugog svetskog rata, da budu angažovane u inostranstvu kao podrška američkim napadima u Avganistanu.
- Pod pritiskom pakistanskog predsednika zatvoreno 12 pripadnika Islamskog militarističkog pokreta radi istrage o oružanom napadu na jednu hrišćansku crkvu, u kom je ubijeno 16 osoba.
- 2015 — Vlasti NR Kine nakon 36 godina ukinule zakon o politici jednog deteta.
Rođenja
[uredi | uredi izvor]- 1507 — Fernando Alvarez de Toledo, španski vojskovođa, vojvoda od Albe. (prem. 1582)[1]
- 1891 — Fani Brajs, američka glumica, komičarka i pevačica. (prem. 1951)
- 1897 — Jozef Gebels, nemački nacistički političar. (prem. 1945)
- 1909 — Ivan Bek, srpski fudbaler. (prem. 1963)
- 1910 — Alfred Dž. Ajer, engleski filozof i pisac. (prem. 1989)
- 1929 — Jevgenij Primakov, ruski političar i diplomata, premijer Rusije (1998—1999). (prem. 2015)
- 1940 — Frida Bokara, francuska pevačica, pobednica Pesme Evrovizije 1969. godine. (prem. 1996)[2]
- 1943 — Dušan Ivković, srpski košarkaš i košarkaški trener. (prem. 2021)
- 1947 — Ričard Drajfus, američki glumac.
- 1957 — Den Kastelaneta, američki glumac.
- 1956 — Milivoj Nenin, je srpski, univerzitetski profesor i dopisni član Srpske akademije nauka i umetnosti.[3]
- 1963 — Džed Brofi, novozelandski glumac.
- 1964 — Stevan Stevanović, srpski fudbalski golman.
- 1967 — Igor Pervić, srpski glumac i muzičar. (prem. 2019)
- 1967 — Rufus Suel, engleski glumac.
- 1970 — Edvin van der Sar, holandski fudbalski golman.
- 1970 — Filip Koku, holandski fudbaler i fudbalski trener.
- 1971 — Vinona Rajder, američka glumica i producentkinja.
- 1972 — Gabrijela Junion, američka glumica i spisateljica.
- 1972 — Ksenija Mijatović, srpska pevačica.
- 1973 — Robert Pires, francuski fudbaler.
- 1974 — Albert Nađ, srpski fudbaler i fudbalski trener.
- 1974 — Oliver Kovačević, srpski fudbalski golman.
- 1975 — Aleksandra Jeftanović, srpska TV voditeljka.
- 1976 — Milena Govič, američka glumica, rediteljka, muzičarka i plesačica.
- 1979 — Igor Duljaj, srpski fudbaler i fudbalski trener.
- 1980 — Ben Foster, američki glumac.
- 1981 — Ruslan Rotan, ukrajinski fudbaler i fudbalski trener.
- 1982 — Ahmed el Šara, sirijski revolucionar, vojskovođa i političar
- 1987 — Tuve Lu, švedska muzičarka.
- 1988 — Ana Foks, američka pornografska glumica.
- 1989 — Primož Roglič, slovenački biciklista i ski skakač.
- 1993 — Indija Ajsli, američka glumica.
- 1993 — Sara Jovanović, srpska pevačica.
- 1997 — Lens Strol, kanadski automobilista, vozač Formule 1.
Smrti
[uredi | uredi izvor]- 1321 — Stefan Uroš II Milutin, srpski kralj iz dinastije Nemanjića.
- 1889 — Nikolaj Černiševski, ruski pisac, književni kritičar i revolucionar.
- 1911 — Džozef Pulicer, američki novinski magnat.
- 1932 — Žozef Babinski, francusko-poljski neurolog. (rođ. 1857).
- 1950 — Gustav V, švedski kralj.[4]
- 2002 — Dragan Malešević Tapi, srpski slikar.
- 2007 — Frane Matošić, hrvatski fudbaler. (rođ. 1918)
- 2010 — Vojislav Korać, srpski istoričar umetnosti i akademik (rođ. 1924).
- 2014 — Majkl Sata, predsednik Zambije
- 2015 — Ranko Žeravica, jugoslovenski i srpski košarkaški trener (rođ. 1929).[5]
Praznici i dani sećanja
[uredi | uredi izvor]- 1923 — Turska proglašena republikom, a general Mustafa Kemal Ataturk postao prvi predsednik.
- 1969 — Uspostavljena prva udaljena veza između dva kompjutera na univerzitetima Stanford i Kalifornija. Taj događaj označava početak ere Interneta.
Vidi još
[uredi izvor]Reference
[uredi izvor]- ^ Stanley Sandler (2002). Ground Warfare: An International Encyclopedia. str. 14. ISBN 978-1-57607-344-5.
- ^ „Frida Boccara”. discogs.com. Pristupljeno 19. 1. 2025.
- ^ „MILIVOJ NENIN”. sanu.ac.rs. Pristupljeno 26. 1. 2024.
- ^ „Gustav V | king of Sweden”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 16. 1. 2021.
- ^ „Olympedia – Ranko Žeravica”. www.olympedia.org. Pristupljeno 16. 1. 2021.
