Pređi na sadržaj

Palaeonictis

S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Palaeonictis
Vremenski raspon: 56.2–53.0 Ma
kasni paleocen do rani eocen
Naučna klasifikacija e
Domen: Eukaryota
Carstvo: Animalia
Tip: Chordata
Klasa: Mammalia
Red: Oxyaenodonta
Porodica: Oxyaenidae
Potporodica: Palaeonictinae
Rod: Palaeonictis
de Blainville, 1842
Tipska vrsta
Palaeonictis gigantea
de Blainville, 1842
Vrste
  • Palaeonictis gigantea
  • Palaeonictis occidentalis
  • Palaeonictis peloria
  • Palaeonictis wingi
Sinonimi[1]
sinonimi roda:
  • Dormaalodon (Lange-Badré, 1987)[2]
  • Palaeonyctis (Cope, 1880)[3]
sinonimi vrste:
  • P. gigantea:
    • Dormaalodon woutersi (Lange-Badré, 1987)
    • Oxyaena casieri (Quinet, 1966)[4]
    • Palaeonyctis gigantea (Cope, 1880)

Palaeonictis (Palaeoniktis — „drevna lasica”) je izumrli rod placentalnih sisara, iz izumrle potporodice Palaeonictinae unutar izumrle porodice Oxyaenidae, koji je u periodu od kasnog paleocena do ranog eocena nastanjivao područje Sjeverne Amerike i Evrope.[5][6][7][8]

Etimologija naziva[uredi | uredi izvor]

Rod: Porijeklo naziva od: Značenje naziva:
Palaeonictis
  • starogrčke riječi paleos (stgrč. παλαιός), koja znači drevanili prastar
  • i latinske riječi iktis (lat. ictis), koja znači lasica
drevna lasica[9]
Vrste: Porijeklo naziva od: Značenje naziva:
P. gigantea
  • roda Palaeonictis
  • i latinske riječi giganteus (lat. giganteus), koja znači divovsko ili džinovsko
drevni Palaeoniktis
P. occidentalis
  • roda Palaeonictis
  • i latinske riječi okidentalis (lat. occidentalis), koja znači zapadni
zapadni Palaeoniktis
P. peloria
  • roda Palaeonictis
  • i starogrčke riječi pelor (stgrč. πέλωρ), koja znači čudovište
strašni Palaeoniktis
P. wingi
  • roda Palaeonictis
  • i prezimena američkog paleontologa Skota L. Vinga
vingov Palaeoniktis

Opis[uredi | uredi izvor]

Vrste iz roda Palaeonictis su imale robusnu građi tjela, nalikovale su na povećeg žderavca i kretale su se plantigradno. Ove vrste su posjedovale snažne vilice i tupe robusne zube, koji su više bili prilagođeni drobljenju kostiju nego rezanju mesa i tetivi. Zubna formula kod vrsti iz ovog roda je 3.1.4.23.1.4.2.[10] Vrsta Palaeonictis peloria je imala vilice dužine oko 20 cm i bila je najveća vrsta iz ovog roda. Vrsta Palaeonictis occidentalis je dostizala dimenzije današnjeg mrkog medvjeda, dok je vrsta Palaeonictis wingi dostizala dimenzije današnjeg kojota. Vrsta Palaeonictis gigantea je težila oko 12,04 kg.[11]

lobanja vrste Palaeonictis occidentalis
moderna rekonstrukcija izgleda vrste
Palaeonictis occidentalis
donja vilica vrste
Palaeonictis peloria

Ponašanje i paleoekologija[uredi | uredi izvor]

Vrste iz roda Palaeonictis su bile kopneni svaštojedi koji su takođe bili i djelimično lešinari po ishrani.

Sistematika[uredi | uredi izvor]

Klasifikacija[uredi | uredi izvor]

Rod: Palaeonictis (de Blainville, 1842)
Vrste: Rasprostranjenost fosila
i lokacija:
Vremenski
raspon:
P. gigantea (de Blainville, 1842)[12]  Belgija (pokrajina Flamanski Brabant)
 UK (Jugoistočna Engleska)[13]
 Francuska (Grand Est, Il de Frans i O de Frans)
56,0 do 55,2 mil. god.
P. occidentalis (Osborn, 1892)[14]  SAD (Vajoming i Kolorado) 54,9 do 53,0 mil. god.
P. peloria (Rose, 1981)[15]  SAD (Vajoming) 55,4 do 54,9 mil. god.
P. wingi (Chester, 2010)[8]  SAD (Vajoming) 54,9 do 54,7 mil. god.

Filogenija[uredi | uredi izvor]

Dolje prikazan kladogram predstavlja filogenetske veze roda Palaeonictis.[5][8][16][17][18][19]

 Pan-Carnivora 
 †Hyaenodonta 

Altacreodus

Tinerhodon

 ? 

Wyolestidae

 ? 

Simidectes

Hyaenodonta (sensu stricto)

 sensu lato 

Carnivoramorpha

 †Oxyaenodonta 
 †Oxyaenidae 

Tytthaeninae

Oxyaeninae

Machaeroidinae

 †Palaeonictinae 

Dipsalodon churchillorum

Dipsalodon sp. (UM 71172)

Dipsalodon matthewi

Ambloctonus

 †Palaeonictis 

Palaeonictis peloria

Palaeonictis gigantea

Palaeonictis wingi

Palaeonictis occidentalis

 †Altacreodus/Tinerhodon grupa 
 †Dipsalodon 

Vremenska rasprostranjenst roda Palaeonictis unutar porodice Oxyaenidae[uredi | uredi izvor]

OxyaeninaeMachaeroidinaeAmbloctonusDipsalodonTytthaenaFanerozoikKenozoikPaleogenOligocenEocenPaleocenPriabonianBartonianLutetianYpresianThanetian

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ J. Alroy (2002) "Synonymies and reidentifications of North American fossil mammals."
  2. ^ Lange-Badré, B. (1987) "Dormalodon woutersi, n. g., n. sp., un Créodonte Paléonictiné nouveau de l’Eocène inférieur de Dormaal (Belgique)." Comptes rendus de l’Académie des Sciences, Paris, Série II, 305: 829-832
  3. ^ E. D. Cope (1880) "On the genera of the Creodonta." Proceedings of the American Philosophical Society 19:76-82
  4. ^ G. E. Quinet (1966) "Les mammifères du Landénien continental belge, second tome. Etude de la morphologie dentaire comparée des carnivores de Dormaal." Mémoires de l'Institut Royal des Sciences Naturelles Belges, 158:1-64.
  5. ^ a b Gunnel, Gregg F.; Gingerich, Philip D. (30. 9. 1991). „Systematics and evolution of late Paleocene and early Eocene Oxyaenidae (Mammalia, Creodonta) in the Clarks Fork Basin, Wyoming” (PDF). Contributions From the Museum of Paleontology. The University of Michigan. 28 (7): 141—180. Pristupljeno 3. 1. 2010. 
  6. ^ McKenna, Malcolm C.; Bell, Susan K. (1997). Classification of Mammals Above the Species Level. New York: Columbia University Press. ISBN 978-0-231-11012-9. Pristupljeno 16. 3. 2015. 
  7. ^ Stephen Jay Gould, John Barber & Peter Andrews (2001). The Book of LifeNeophodna slobodna registracija. W. W. Norton & Company. ISBN 0-393-32156-8. 
  8. ^ a b v Stephen G. B. Chester; Jonathan I. Bloch; Ross Secord; Doug M. Boyer (2010). „A new small bodied species of Palaeonictis (Creodonta, Oxyaenidae) from the Paleocene-Eocene thermal maximum”. Journal of Mammalian Evolution. 17 (4): 227—243. doi:10.1007/s10914-010-9141-y. 
  9. ^ Palmer, Theodore Sherman (1904). Index Generum Mammalium: A List of the Genera and Families of Mammals (na jeziku: engleski). U.S. Government Printing Office. 
  10. ^ G. F. Gunnell (1998) "Creodonta". In C. M. Janis, K. M. Scott, and L. L. Jacobs (eds.), "Evolution of Tertiary Mammals of North America, Volume 1: Terrestrial Carnivores, Ungulates, and Ungulate like Mammals", Cambridge University Press, 703 pages ISBN 9780521355193
  11. ^ Floréal Solé; Bernard Marandat; Fabrice Lihoreau (2020). „The hyaenodonts (Mammalia) from the French locality of Aumelas (Hérault), with possible new representatives from the late Ypresian”. Geodiversitas. 42 (13): 185—214. doi:10.5252/geodiversitas2020v42a13. 
  12. ^ de Blaineville (1842) "Ostéographie ou description iconographique comparée du squelette et du système dentaire des mammifères récents et fossiles pour servir de base à la zoologie et à la géologie." Livraison 10: Des Viverras. J.B. Baillière et Fils, Paris: 1–100
  13. ^ Jerry J. Hooker (2010). "The mammal fauna of the early Eocene Blackheath Formation of Abbey Wood, London". Palaeontographical Society. str. 1—162. ISSN 0269-3445. 
  14. ^ Osborn, H. F. (1892) "Taxonomy and morphology of the primates, creodonts, and ungulates." In: "Fossil mammals of the Wahsatch and Wind River beds. Collection of 1891." (H. F. Osborn and J. L. Wortman), Bull. Amer. Mus. Nat. Hist., 4: 81-147
  15. ^ K. D. Rose (1981) "The Clarkforkian Land-Mammal Age and Mammalian Faunal Composition Across the Paleocene-Eocene Boundary." University of Michigan Papers on Paleontology 26:1-197
  16. ^ F. Solé, E. Gheerbrant and M. Godinot (2011) "New data on the Oxyaenidae from the Early Eocene of Europe; biostratigraphic, paleobiogeographic and paleoecologic implications." Palaeontologia Electronica 14(2):13A:1-41
  17. ^ Solé, F. & Ladevèze, S. (2017) "Evolution of the hypercarnivorous dentition in mammals (Metatheria, Eutheria) and its bearing on the development of tribosphenic molars." Evolution & Development, 19(2), 56–68.
  18. ^ Prevosti, F. J. & Forasiepi, A. M. (2018) "Introduction. Evolution of South American Mammalian Predators During the Cenozoic: Paleobiogeographic and Paleoenvironmental Contingencies", Springer Geology. Springer, Cham.
  19. ^ Shawn P. Zack (2019). „A skeleton of a Uintan machaeroidine 'creodont' and the phylogeny of carnivorous eutherian mammals”. Journal of Systematic Palaeontology. 17 (8): 653—689. doi:10.1080/14772019.2018.1466374. 

Literatura[uredi | uredi izvor]