Jelena Jelača

Jelena Jelača
Jelena Jelača
	Jelena Jelača
Lični podaci
Datum rođenja	20. april 1973.
Mesto rođenja	Beograd, SFRJ
Umetnički rad
Polje	slikarstvo

Jelena Jelača (Beograd, 1973) srpski je multimedijalni umetnik.^[1]

Biografija

Upisala je 1993. godine Fakultet likovnih umetnosti u Beogradu i diplomirala 1998. godine u klasi profesora Radomira Reljića.^[2] Iste godine je upisala postdiplomske studije iz oblasti novih medija pod mentorstvom profesora Dragana Jovanovića. Magistrirala je 2000. godine, kada je postala i član ULUS-a i stupa u status samostalnog umetnika.

Jelena Jelača se izražava kroz različite medije, slikarstvo, crtež, skulpturu i animaciju. Od 2003. godine, vodi svojevrsni slikarski dnevnik - dokumentuje ljude, mesta i događaje koji su na nju ostavili poseban utisak. Ovaj projekat je do sada rezultirao sa dve izložbe Dnevnik kretanja iz 2009. i (Po)Kretati se mora iz 2014.^[3]

Za razliku od te dokumentarističke strane, Jelena ima i eskapističku, koju možda najbolje predstavlja izložba Meksiko iz 2003. godine: 29 slika koje su ilustrovale atmosferu zemlje u kojoj nikada nije bila. Na prvi pogled eskapistički deluje i, za sada neizlagani, ciklus Post-apokaliptična melanholija, vizuelno inspirisan koktelima, ali kako se on bavi posledicama zagađenja i uništenja životne sredine – prikazima mutacija i raspadanja, može se reći da je ekološki angažovan. Društveno angažovanu stranu pokazala je u seriji crteža, a zatim i printova, iz 2006/7 Gender Studies gde se kroz intimne portrete bavila problemima rodnog identiteta.

Osim klasičnog slikarskog pristupa oprobala se u multimedijalnim projektima, prvo na magistarskim studijama, gde je temu Metamorfoze autoportreta obradila kroz skulpturu, plakat, instalaciju, animaciju. Mnogo kasnije, vratila se multimediji učešćem u projektu Superheroina (2012), koji je bio predstavljen skulpturom, fotografijom i video radom.

Nakon ciklusa dnevničkih zapisa, napravila je dva izleta u drugačije stilske pristupe. Izložba Paralelna realnost 2017. godine, jednim delom, kroz simboličko-fantastičan pristup, predstavlja odabrane ličnosti iz autorkinog okruženja u maniru reprezentativnog portreta, dok drugi deo preispituje položaj jedinki, žena, beba i prasića, kroz društveno politički kontekst. Tom serijom ona zapravo duboko uranja u sopstvenu intimu i promišljanje o svetu oko sebe i nepravdama koje nas okružuju.^[4]

Podstaknuta događanjima na globalnom i lokalnom nivou, serijom odabranih frejmova iz takozvane zlatne ere jugoslovenskog filma („Kino Oko”, 2019),^[5] razumevajući da se domaća publika veoma emotivno vezuje za kultne scene i replike, podsetila je na vreme kada smo verovali u ideale, negovali zdrav humor, a lepo vaspitanje se podrazumevalo.^[6] Ukratko: na sve one davno zaboravljene vrednosti.^[7]

Posle duže pauze, Jelena se vratila svom prepoznatljivom stilu, koji odlikuje ptičja-riblje oko-perspektiva. Ovoga puta u pitanju je monumentalna slika The Truth Is Shaped In The Darkness, koja predstavlja poslednju žurku pred smak sveta. Osim reference na Nojevu barku, postoji i niz drugih referenci. Naime, autorka je odlučila da slikajući, od propasti sačuva određene ljude, životinje, ali i umetnost ovog sveta, sve ono što je vredno spasiti i sačuvati.^[8] Ovom slikom Jelena čini sublimaciju gotovo svih tema kojima se bavila u predhodnim umetničkim istraživanjima.^[9]

Izložbe

Na grupnim izložbama izlaže od 1994. godine, a od 1996. godine izlaže samostalno u zemlji i inostranstvu. Zastupa je galerija X Vitamin iz Beograda.^[10] Njena dela nalaze se u brojnim kolekcijama u zemlji i inostranstvu.

Samostalne izložbe (izbor)

2023. The Truth Is Shaped In The Darkness, galerija X Vitamin, Beograd^[9]^[2]
2021. Kino oko, slike, galerija Ogranka SANU u Novom Sadu, Novi Sad
2021. Poljubac, crteži, galerija Stepenište, Centar za likovnu umetnost “Šumatovačka”, Beograd
2019. Kino oko, slike, Jugoslovenska kinoteka, Beograd^[7]^[5]
2018. Paralelna realnost - slike i skulptura, SKC Kragujevac
2017. Paralelna realnost - slike i skulptura, Velika galerija Kulturni centar Grad, Beograd^[4]
2016. Retrovizor: Arhiva kretanja 2003-2014.- slike, Gradska galerija, Požega
2016. Retrovizor: Arhiva kretanja 2003-2014.- slike, Likovni salon Kulturnog centra, Novi Sad
2014. (Po)Kretati se mora – slike i multimedija, galerija O3one, Beograd^[11]
2012. Diario de Movimientos - ulja i akrili na platnu, Associacio Kultural D´Art, Barcelona, Španija
2011. Super heroina – multimedijalni projekat, kolaboracija sa Anom Janković i Sanjom Latinović – Charlama Depot, Sarajevo
2009. Dnevnik Kretanja –ulja i akrili na platnu, Galerija Doma Omladine Beograda, Beograd^[12]
2003. Mexico - ulja na platnu, Galerija Zadužbine Ilije M. Kolarca, Beograd
2002. Poslednje prikazivanje pred premazivanje - portreti, ulja na platnu, „Royal Jazz Club“ , Beograd
2001. Slike i Objekti – Galerija Kulturnog Centra, realizacija nagrade Prvog Rumskog Likovnog Salona, Ruma
2000. Metamorfoze - multimedijalni projekat, Magistarska izložba, Galerija Fakulteta Likovnih Umetnosti, Beograd
1999. Drugari - portreti, ulja na platnu, Galerija narodnog Univerziteta „Braća Stamenković“, Beograd
1996. Jazzy art – crteži, Coolt Jazz Bašta „Plato“ Beograd

Grupne izložbe (izbor)

2024. Voix Unique- galerija Kulturnog centra Srbije (Centre Culturel de Serbie), Pariz
2023. Lepota velikog formata - light box izveden u saradnji sa štamparijom Grafix , Salon Muzeja grada Beograda , Beograd
2022. Slika/Sada - izložba slikarske sekcije, Pavoljon Cvijeta Zuzorić, Beograd
2021. Pogled u neočekivano - izložba slikarske sekcije, Pavoljon Cvijeta Zuzorić, Beograd
2020. Ljubav prema domovini – slike, UK Parobrod, Beograd
2019. Trijenale proširenih medija: Rekonekcija - slike i skulptura, Paviljon Cvijeta Zuzorić, Beograd
2018. Muški akt- slika, Galerija ULUS, Beograd
2010. Gender Studies - Digitalni printovi crteža, akril i olovka na papiru, poliptih, Prvi Beogradski Queer Likovni Salon, Foaje dvorane kulturnog Centra Beograda, Beograd
2009. Dnevnik Kretanja – ulja i akrili na platnu, “GRRR!” –Strip radionica i promocija knjige stripa, galerija „Elektrika“, Dom Kulture, Pančevo
2009. Ukratko – slika, akril na platnu, Izloženo u izlogu napuštene Robne Kuće Beograd, u okviru 6. Noći Muzeja,Beograd
2007. Gender Studies - Video projekcija crteža na papiru, Pitchwise-Festival Ženske umetnosti, Sarajevo, Bosna i Hercegovina
2004. Bez naziva – akril na platnu, Grupna izložba rezidenata Cite DesArts, Pariz, Francuska
2001. Humanitarna akcija Ram za Srećnije Detinjstvo dobrotvorna aukcija za pomoć Domu za nezbrinutu decu u Zvečanskoj ulici, Beogradski Sajam, Beograd

Animirani film U ogledalu

Sa animiranim filmom „U ogledalu“^[13] učestvovala na sledećim festivalima:

2008. 5. Zagrebački Velesajam Kulture, Studentski Centar, Galerija 10m², Zagreb
2001. VIPER - International Festival for Film Video and New Media, Basel 4002, Switzerland
2000. Eastern European Winds, Experimental Film/Videos from Yugoslavia, Cooligde Corner Theatre Video Balagan, Boston, USA
2000. Benefit party, Low-Fi video project, Manhattan Theatre Source New York, NY10011, USA
2000. 3. Jugoslovenski Festival Jeftinog Filma, Subotica
2000. Low-Fi video festival, Dom omladine, Belgrade
1999. 7. Jugoslovenski Festival Animiranog Filma, Dom Kulture, Čačak
1999. 46.Jugoslovenski Festival Dokumentarnog i Kratkometražnog Filma, Dom Omladine, Beograd

Likovne kolonije i rezidenture

2022. Art Circle, Goriška brda, Slovenija
2014. Vidovdanski susreti, Gračanica, Kosovo i Metohija
2004. Cite Des Arts, rezidencijalni boravak, Pariz, Francuska
2001. Mišarska likovna kolonija, Šabac, Srbija
2001. Borkovačka kolonija, Stoliv, Crna gora

Nagrade i priznanja

2009. Finalistkinja godišnje nagrade “Politike”
2003. „Mexico“- ulja na platnu, Galerija Zadužbine Ilije M. Kolarca, Beograd (nagrada za najbolju izložbu u 2003. godini)
2001. Prvi Rumski Likovni Salon, Galerija Kulturnog Centra, Ruma (prva nagrada)
2000. 3. Jugoslovenski Festival Jeftinog Filma, Subotica (nagrada za najbolji animirani film)
1999. Jugoslovenski Festival Animiranog Filma, Dom Kulture, Čačak (nagrada za najbolju animaciju)