Azd
Azd ili El Azd (arap. أزد) je naziv jednog od mnogobrojnih arapskih plemena.[1] Ono predstavlja jedan od ogranaka arapskog plemena Kahlan, koje predstavlja jednu od dve grane Kahtanita, dok je drugo ono u Himjaru.
U drevna vremena, oni su naseljavali Marib, prestonicu Sabejskog kraljevstva koje se nalazilo na prostoru današnjeg Jemena. Njihova zemlja je bila navodnjavana pomoću Brane Marib, koja je prema nekim mišljenjima predstavljala graditeljsko čudo antike zbog svojih dimenzija. Kada se brana urušila po treći put tokom 1. veka n. e, veliki broj pripadnika plemena Azd je napustio Jemen i migrirao u raznim pravcima.
Azd je takođe široko rasprostranjen kao muško ime u Jemenu.
Azd ogranci
[uredi | uredi izvor]U trećem veku nove ere peleme Azd se razvojilo u tri pod-grupe, svaku od njih je predvodio po jedan od sinova Amr ibn Muzaikija.
Imran Bin Amr
[uredi | uredi izvor]Imran bin Amr i većina plemena su otišli u Oman, gde su uspostavili prisustvo plemena Azd u Istočnoj Arabiji. Kasnije su napali Karaman i Širaz u južnoj Persiji, što će ostati poznato kao "Azd Daba". Druga grana krenula je zapadno nazad u Jemen, a jedna grupa je otišla dalje zapad sve do Tihame na Crvenom moru. Ova grupa je postala poznata kao "Azd Uman" nakon pojave islama.
Džafan ibn Amr
[uredi | uredi izvor]Džafna bin Amr i njegova porodica otišli su u Siriju, gde gde su se naselili i uspostavili kraljevstvo Gasanida. Tako su imenovani po izvoru vode gde se zaustavili na putu u Siriju. Iz ove grane su proistekli:
- Gasanidska dinastija u Siriji
- Rimski car (Filip Arabljanin, gasanidski Arapin iz Sirije, koji je vladao 244–249 n. e.)
- Vizantijska dinastija (vizantijski car Lav III Isavrijanac, takođe poznat kao Sirijac vladao 717-741 n. e.)
Gasanidi su uglavnom ostali hrišćani. Danas oni čine većinu arapskih hrišćana u Libanu, Palestini, Jordanu i Siriji.[2][3][4][5]
Talaba ibn Amr
[uredi | uredi izvor]Talaba ibn Amr je napustio svoje pleme El Azd kod Hidžaza i boravio između Talabije i Di Kara. Kada je sakupio snagu, krenuo je ka Jahtribu, gde je ostao. Od njegove loze potiču veliki Avs i Hazradž, sinovi Harita bin Talabe. To je bio muslimanski Ansar (vojno zvanje) i koji stvorio poslednju arapsku dinastiju u Španiji (Nasridi).
Harita ibn Amr
[uredi | uredi izvor]Harita ibn Amr je vodio granu plemena Azd Kahtani. Lutao je sa plemenom po Hodžazu dok nisu došli u Tihamu. Imao je tri sina koji su se zvali Adi, Afsa i Lahi. Adi je bio rodonačelnik plemena Barik, Lahi, rodonačerlnik Kuza'a i Afsa, rodonačelniki Aslama.[6][7]
Azd
|
.--------------+------------.
| |
Mazin Shahnvah
| |
.----------+----------. .--------+-----------.
| | | | | |
| | | | | |
| | | Samala (Banu) Daws Haddan
Thalabah Haritha Jafna
| | (Ghassanids/The Ghassinids)
.--+----. |
| | |_________________
(Banu) Aws (Banu) Khuza'a/Khazraj |
|
.-----+---+----------.
| | |
Adi Afsa Lohay
| | |
Bariq Aslam (Banu) Khuza'a
| |
Salaman Mustalik
Zahran
[uredi | uredi izvor]Zahran je bilo predislamsko pleme koje je bilo izdanak plemena Azd koje je svoje poreklo vuklo iz Sabejskog kraljevstva (Sabe) u Jemenu. Nedostatak vode podstakao ih je da se presele u mesto El Baha u Arabiji. Danas se pripadnici plemena Zahran mogu naći širom Bliskog istoka i šire. Prema arapskim naučnicima, dijalekt koji koriste plemena Hidžaz, Zahran i Gamid, najbliži je klasičnom arapskom jeziku.[8][9]
Azd Uman
[uredi | uredi izvor]Azd 'Uman je bilo dominantno arapsko pleme u istočnim krajevima kalifata i bilo je pokretačka snaga u osvajanju Farsa, Makrana i Sinda.[10] Bili su glavna trgovačka grupa Omana i El-Ubule, koja je organizovala trgovačku dijasporu sa naseljima Persijanizovanih Arapa na obalama Kirmana i Makrana, proširujući se do Sinda za vladavine Ardašira.[10] Oni su bili snažno uključeni u zapadnu trgovinu sa Indijom i širenjem muslimanskih osvajanja i počeli su da konsoliduju svoju komercijalnu i političku vlast na istočnoj granici. Tokom ranih godina muslimanskog osvajanja, luke Azda Bahrein i Oman su postale baze za pomorske brodove muslimana koji su otišli u Fars i Hind.[10] Od 637. god., osvajanje Farsa i Makrana ovim prostorima dominiraju Azdi i saveznička plemena iz Omana. Između 665. i 683. godine, Azdi Uman je postao favorit jer se naročito istakao i dospeo na položaj u Basri zahvaljujući Zijadu ibn Abihi, guverneru Muavije I, njegovom sinu Ubaiduli.[10] Kada je pripadnik njihovog plemena Abu Said El Muhalab ibn Abi Sufra postao guverner, njihov uticaj i bogatstvo su se povećali dok je proširioivao muslimanska osvajanja prema Makranu i Sindu, gde su se naseljavali i mnogi drugi Azdi.[10] Međutim, nakon njegove smrti 702. godine, izgubili su vlast na vlast sa usponom El Hadžaja ibn Jusuf-a kao guvernera Iraka.[10] El-Hadžaj je sprovodio sistematsku politiku razbijanja Omejadske moći, zbog čega su Azdi takođe trpeli.[10] Sa smrću Hadžaja i pod Sulejmanom ibn Abd el Malikom kao kalifom, njihova sreća se ponovo okrenula imenovanjem Jazida ibn el Muhalaba.[10]
Uticajni ljudi ili grane Azda
[uredi | uredi izvor]- Gasanidi
- Banu Tanuk[traži se izvor]
- Banu Ma'an (deo Tanuki plemenske Konfederacije)
- Nasridska dinastija od Al-Andaluz-a
- El Said dinastija Oman
- El Nahyan dinastija Ujedinjeni Arapski Emirati i Abu Dabi[traži se izvor]
- Al Maktum dinastija Dubai[traži se izvor]
- Ibn Duraid
- Kutajir,[11] Arab poet
- Džābir ibn Zajd, koosnivač plemena Ibadi koje je odabraloIslam
- balkarn (El-Karni)
- Ghamid
- Bani Šehr
- Pleme Zahran
- Ravadidi
- Pleme Balgarn (El Garni) ili ( El-Karni)
- Pleme Barik
- Džābir ibn Hadžān
- Hudadžfa el Bariki
- Halil ibn Ahmad
- Urva el Bariki
- Arfadža el Bariki
- Abu Davud poreznik u Haditi
- Humajda el Bariki
- Ibn El Tahabi
- Ibn el Banna
- Džamila bint Advan
- Asma bint Adij el Barikija
- El Muhalab ibn Abi Sufra
- Mu'akir
- Fatima bint Sa'd
- Suraka el Bariki
- Ibn el Tahabi
- Banu Hazradž
- Balasmer (El-Asmari)
- Džamila bint Advan
- Balahmer (El-Ahmari)
- Bani Amr (El-Amri)
- Amr ibn Halid
- Um el Hair
- Davasir (El Davasir)
- Bani Malik
- Al-Tahawi
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Azd, G. Strenziok, The Encyclopaedia of Islam, Vol. I, ed. H. A. R. Gibb, J. H. Kramers, E. Levi-Provençal, J. Schacht, (Brill, 1986), 811.
- ^ Hashem Y Hashem, webmaster@marjeyoun.net. „gebara.marjeyoun.net”. gebara.marjeyoun.net. Arhivirano iz originala 27. 12. 2013. g. Pristupljeno 26. 12. 2013.
- ^ „hobeika.ca”. hobeika.ca. Pristupljeno 26. 12. 2013.
- ^ „abouhaidar.com”. abouhaidar.com. Pristupljeno 26. 12. 2013.
- ^ „Our Ancestors”. Mahfood.marjeyoun.net. Arhivirano iz originala 27. 12. 2013. g. Pristupljeno 26. 12. 2013.
- ^ Constructing Al-Azd: Tribal Identity and Society in the Early Islamic Centuries. Books.google.com.sa. Pristupljeno 26. 12. 2013.
- ^ Ḥasan 1978, str. 34, 35.
- ^ Suwaed 2015, str. 261
- ^ Cuddihy, Kathy (2001). An A to Z of Places and Things Saudi. London: Stacey International. str. 6. ISBN 9781900988407.
- ^ a b v g d đ e ž Wink 2002, str. 51–52;"It is not accident that, among the Arabs, the Tribe of the Azd 'Uman were instrumental in the conquest of Fars, Makran and Sind, and that for some time they became the dominant Arab tribe in the eastern caliphate."
- ^ Ibn Khallikan wafayat alayan pp. 524. alwarraq edition.
Literatura
[uredi | uredi izvor]- Cuddihy, Kathy (2001). An A to Z of Places and Things Saudi. London: Stacey International. str. 6. ISBN 9781900988407.
- Suwaed, Muhammad (2015). Historical Dictionary of the Bedouins. Rowman & Littlefield. str. 261. ISBN 978-1-4422-5451-0.
- Ḥasan, Nājī (1978). The Role of the Arab Tribes in the East During the Period of the Umayyads (40/660-132/749). Al-Jamea's Press.
- Constructing Al-Azd: Tribal Identity and Society in the Early Islamic Centuries. str. 92. ISBN 978-0-549-63443-0.
- G. Strenziok (1960). Azd, Encyclopedia of Islam. 1. str. 811—813.
- Wink, Andre (2002). Al-Hind, the Making of the Indo-Islamic World. Brill Academic Publishers. ISBN 978-0-391-04173-8.
