Ana Gligić

Ana Gligić
Lični podaci
Datum rođenja	(1934-08-06)6. avgust 1934.
Mesto rođenja	Ćeralije, Kraljevina Jugoslavija
Datum smrti	4. januar 2025.(2025-01-04) (90 god.)
Mesto smrti	Beograd, Republika Srbija

Ana Gligić (rođ. Filipović, Ćeralije, 6. avgust 1934 — Beograd, 4. januar 2025) bila je srpska i jugoslovenska virusološkinja, specijalistkinja medicinske mikrobiologije i viša naučna saradnica na Medicinskom fakultetu Univerziteta u Beogradu.

Njena karijera je uključivala i istraživanja na jednom od najsmrtonosnijih virusa – virusu marburg, koji je 1967. prva na svetu izolovala i opisala.

Tokom epidemije uspela je da izoluje virus variole vere. Njeni naučni radovi na otkrivanju mišje groznice postali su svetski poznati.

Kada je Srbiju i svet pogodila pandemija koronavirusa, aktivirala se iz penzije i stručnim savetima upozoravala javnost na značaj vakcinacije i epidemiološke zaštite.

Tokom osamdesetih i devedesetih godina 20. veka, Gligić se usmerila na proučavanje hemoragičnih groznica.

Sa naučnim radom nastavila je i nakon penzionisanja, aktivno učestvujući u istraživanjima.

Biografija

Rođena je 6. avgusta 1934. godine u slavonskom selu Ćeralije, kod Podravske Slatine, u tadašnjoj Kraljevini Jugoslaviji.

Tokom Drugog svetskog rata ostala je bez velikog broja članova svoje porodice. Školovanje je započela u Virovitici, gde je 1953. završila klasičnu gimnaziju, a 1959. je diplomirala biologiju na Prirodno-matematičkom fakultetu Univerziteta u Beogradu.

Godinu dana po diplomiranju zaposlila se kao pripravnica za virusologiju na Institutu za javno zdravlje „Dr Milan Jovanović Batut”, a zatim je prešla u novoosnovani Institut za virusologiju, vakcine i serume „Torlak”.

Specijalistički ispit iz medicinske mikrobiologije položila je 1966, iste godine kada je postala i rukovodilac Jugoslovenskog nacionalnog laboratorija za velike boginje, virusnu hemoragičnu groznicu i vektorske zarazne bolesti.

Svojevrstan značaj za stručni rast Jugoslavije imala je i njena obuka u inostranstvu, te je 1968. godine otišla na specijalizaciju za dijagnostiku velikih boginja u najprestižnije laboratorije Evrope, uključujući Londonski virusni referentni laboratorijum i Institut za poređenje tropske medicine u Minhenu.

Pored velikog značaja u oblasti virusologije velikih boginja, ona je odbranila disertaciju na temu imunologije velikih boginja na Medicinskom fakultetu u Beogradu, čime je dala značajan doprinos razvoju ovog područja.

Ana Gligić bila je jedna od junakinja borbe protiv poslednje evropske epidemije velikih boginja koja je na zimu i proleće 1972. godine pogodila SFRJ, uglavnom teritoriju Srbije, a najviše u delu Kosova i Metohije, po povratku Ibrahima Hotija iz okoline Đakovice sa hodočašća do Meke.

„Ispred moje kuće na Voždovcu je 15. marta uveče, oko osam uveče, stiglo vozilo Torlaka. Pozvali su me da se hitno uputim na Institut kako bismo sproveli analize”, prisećala se kasnije Gligić.

Uzoroci su sa KiM u Institut "Torlak" stigli do pet ujutru, a sve analize ukazivale su na ono na šta je Gligićeva odmah posumnjala – velike boginje su u Jugoslaviji.

„Počela je borba, a često smo automobilom, pa čak i helikopterom, odlazili u zaražena područja, gde god bi postojala sumnja da postoji opasnost od širenje epidemije”, govorila je Gligić.

U toku epidemije obolelo je 184 ljudi – 123 na KiM i 32 u Beogradu, a preminulo je ukupno njih 40, sa stopom smrtnosti iznad 21 odsto. Epidemija je zvanično objavljena tek 25. marta i trajala je do 23. maja, a karantini su ukidani postepeno od 12. aprila do 19. maja. Virus je „ubijen” na Institutu Torlak, procedurom kojom je rukovodila lično Gligić.