Veselin Misita

Veselin Misita
Veselin Misita
Lični podaci
Datum rođenja	(1904-03-19)19. mart 1904.
Mesto rođenja	Buna, kod Mostara, Austrougarska
Datum smrti	31. avgust 1941.(1941-08-31) (37 god.)
Mesto smrti	Loznica, Područje Vojnog zapovednika u Srbiji, Nacistička Nemačka
Vojna karijera
Služba	1934 — 1941.
Vojska	Jugoslovenska vojska Vojnočetnički odredi
Čin	potpukovnik
Učešće u ratovima	Drugi svetski rat

Veselin Misita (Buna, kod Mostara, 19. mart 1904 — Loznica, 31. avgust 1941) bio je potpukovnik Jugoslovenske vojske. Nakon okupacije formirao je Vojnočetnički odred, sa kojim je oslobodio Loznicu i tom prilikom poginuo.

Biografija

Osnovnu školu i gimnaziju završio je Banja Luci, posle čega je uspisao Vojnu akademiju u Sarajevu, koju je završio 1934. godine. Kasnije je upućen na školovanje u Francusku i Čehoslovačku, gde je naučio francuski, češki i nemački jezik. Imao je uspešnu vojnu karijeru, unapređen je, posle čega je postao najmlađi major u Kraljevini Jugoslaviji. Misita je bio pravi atleta i sportista, pre rata je pobedio na armijskom takmičenju u skijanju.

Aprilski rat ga je zatekao na položaju komandanta artiljerijskog puka u Banja Luci, u činu potpukovnika. Bio jedan od oficira koji nisu priznali kapitulaciju države, ostao je veran datoj vojničkoj zakletvi. Predvodio je grupu oficira, koji su bili istomišljenici. Oni su se sukobili tokom maja 1941. godine sa ustašama kod Doboja i time dali do znanja da genocidni talas protiv Srba u NDH ne može da prođe bez otpora.

Stvaranje organizacije i ustanak

Potpukovnik Misita kada je čuo da se u rejonu Zapadne Srbije u okolini Suvobora nalazi grupa oficira i podoficira predvođena generalštabnim pukovnikom Dragoljubom Mihailovićem, koji je počeo da stvara vojno-četničku organizaciju prema pravilima gerile, radi pružanja otpora okupatoru, Misita se uputio na Ravnu goru početkom jula 1941. i stavio na raspoloženje pukovniku Mihailoviću. Pukovnik Mihailović je radi širenja i jačanja četničke organizacije, oficire raspoređivao po srezovima. Potpukovnik Misita, kapetan Dragoslav Račić i major Vojislav Pantelić upućeni su u Podrinje, Pocerinu i Mačvu. Ova grupa sa posebnim uputstvima počela je sa stvaranjem formacijskih jedinica. Tokom leta 1941. godine, prvo su formirali štabne čete, a potom Jadarski četnički odred i Cerski četnički odred. Na planini Gučevo je osnovan Jadarski četnički odred od strane majora Vojislav Pantelića i rezervnog poručnika jeromonaha Georgija Bojića, a kapetan Račić zajedno sa potporučnikom Ratkom Teodosijevićem na planini Cer osniva Cerski četnički odred. Početkom avgusta 1941. godine potpukovnik Veselin Misita i major Boško Todorović sa posebnim instrukcijama od pukovnika Mihailovića stižu na planinu Cer kod kapetana Račića za početak zajedničke akcija protiv ustaša i Nemaca u NDH (Istočnoj Bosni) i protiv Nemaca u celom Podrinju. Major Boško Todorović se odmah uputio sa grupom oficira za istočnu Bosnu radi pomoći srpskim ustanicima u NDH-a, a potpukovnik Veselin Misita se uputio u manastir Tronoša gde je sa poručnikom i igumanom manastira Georgijom Bojićem pristupio pripremama Jadarskog četničkog odreda za borbe protiv Nemaca u Podrinju.

Napad na Nemce u Loznici

Glavni članak: Bitka za Loznicu 1941.

Odluka o napadu na Nemce u Loznici i dizanju ustanka u Podrinju doneta je na sastanku u manastiru Tronoša 30. avgusta 1941. godine, suprotno instrukcijama Dragoljuba Mihailovića da se čeka sa ustankom. Na konferenciji su bili prisutni potpukovnik Veselin Misita, artiljerijski kapetan prve klase Dragoslav Račić, iguman manastira i rezervni poručnik jeromonah Georgije Bojić, poručnici Lazar Savić i Ratko Martinović i rezervni poručnik Nikola Gordić, kao i britanski obaveštajac inženjer Herbart Muler. Za komandanta ove akcije je postavljen potpukovnik Misita, koji je mobilisao sve nacionalne snage u Jadru, za napad na Nemce u Loznici mobilisao je oko 1.700 boraca. Potpukovnik Misita krenuo u napad na Loznicu 31. avgusta 1941. godine predvodeći Jadarski četnički odred. Komandant Misita je poginuo na čelu svojih boraca, bacajući bombe na Nemce kod kafane Laze Hajdukovića gde su Nemci postavili jako mitraljesko gnezdo. Loznica je ipak bila oslobođena, komandu nad ustanicima preuzeli su kapetan Bogdan Drljača i poručnik Georgije Bojić, koji su su uspešno savladali Nemce. U borbama za oslobođenje Loznice zarobljena su 93 Nemaca, a izvestan broj je poginuo i ranjen. Potpukovnik Misita je predvodio napad na Nemce u Loznici, koja je postala prvi oslobođen grad od Nemaca u Evropi. Kraljevska vlada, koja je bila u izbeglištvu u Londonu, posthumno je unapredila prvog ustanika Veselina Misitu u čin pukovnika i odlikovala ga je Karađorđevom zvezdom.

Literatura

• Dušan Trbojević Cersko-majevička grupa korpusa pukovnika Dragoslava Račića 2001.

Spoljašnje veze

• „Otkrivena spomen-ploča Veselinu Misiti“ Arhivirano na sajtu Wayback Machine (4. mart 2016), Pres novine, u fokusu, 31. avgust 2008.
• Slika - Veselin Misita
• Decenijama palio sveću zaboravljenom heroju („Blic“, 4. septembar 2011)
• Oslobodilac još bez pravog obeležja („Večernje novosti“, 25. novembar 2013)
• Svi antifašisti zaslužuju počast (Politika, Dragoljub Stevanović, 23. septembar 2018.)