Pređi na sadržaj

Vojinovići

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Za druge upotrebe, pogledajte Vojinovići (višeznačna odrednica).
Vojinovići
Državaoblast oko Gackog, kasnije prostor od Dubrovnika i Zvečana do Rudnika
Posjediizmeđu Drine i Kosova, Rudnika i Mora, uključujući i Dabar, Drinu, Gacko, Rudine, Trebinje, Konavli, Dračevica, Popovo Polje
Osnivačvojvoda Vojin, a porodično predanje govori o poreklu od Vojihne, gospodara Drame.
Nacionalnostsrpska
Altomanović

Vojinovići su bili srpska vlastelinska porodica koja je tokom 14. veka igrala značajnu ulogu u Nemanjićkoj Srbiji[1], pogotovo nakon smrti cara Dušana (kralj 1331—1346, car 1346—1355), kada su tokom raspada srpskog carstva njeni predstavnici veliki vojvoda Vojislav Vojinović (oko 1355—1363), a potom i njegov bratanac Nikola Altomanović (1366—1373) bili najjače velmože u Srbiji. Njen rodonačelnik je bio vojvoda Vojin koji je vreme vladavine Stefana Dečanskog (1322—1331) upravljao oblastima oko Gacka. Tokom godina, njihov posed se širio, a njegovi potomci Vojislav i Nikola, držali su pod svojom komandom prostor od granica Dubrovačke republike, Boke kotorske i Zvečana do Rudnika.

Moć Nikole Altomanovića slomila je združena koalicija koji su činili knez Lazar (1371—1389), ban Tvrtko (ban 1353—1377, kralj 1377—1391) i kralj Ugarske Lajoša I (1342—1382) koji je poslao bana Mačve Nikolu Gorjanskog Starijeg sa 1000 kopljanika, tokom leta i jeseni 1373. godine. Njegovi posedi su razdeljeni, a sam Nikola je u Užičkom Gradu zarobljen i oslepljen, nakon čega je na upravu dobio mali posed na kome je umro nakon 23. januara 1398. godine, kada se poslednji put pominje u izvorima kao živ. Tokom 14. veka porodica Vojinovića se rodbinskim vezama povezivala sa drugim srpskim vlastelinskim porodicama, poput Branivojevića i Mladenovića (Brankovića). Moć porodice Vojinović, ostavila je traga u srpskoj narodnoj tradiciji, tako da se oni javljaju u epskoj narodnoj poeziji pretkosovskog ciklusa (Miloš Vojinović), a pripisuju im se i srednjovekovne građevine u Vučitrnu, stari most (Vojinovića most) i utvrđenje (Vojinovića kula).

U selu Rutoši na planini Oštrik pronađeni su ostaci tvrđave koja se vezuje za Vojinoviće.[2][3]

Vojvoda Vojin, Miloš i Altoman

[uredi | uredi izvor]
Glavni članci: Vojvoda Vojin, Miloš Vojinović i Altoman Vojinović
Miloš Vojinović i tri devojke, 1914

Vojvoda Vojin, rodonačelnik porodice Vojinovića, bio je gospodar Gacka u vreme vladavine Stefana Dečanskog (1321—1331). Deo poluostrva Ston sa Pelješcem nalazio se u sastavu Srpske kraljevine tokom vladavine Stefana Milutina (1282—1321). Nakon Milutinove smrti nastupaju dinastički sukobi. To je koristila porodica Branivojević da se osamostali na krajnjem zapadu srpske države, u Humskoj zemlji, sa sedištem u Stonu. Branivojevići su se orodili sa vojvodom Vojinom. Brajko Branivojević je oženio Vojinovu ćerku Vojislavu (prema Mavru Orbinu zvala se Sela). Protiv Branivojevića su ustali Dubrovčani i bosanski ban Stefan II Kotromanić (1322—1353). Dubrovnik zauzima Ston i Pelješac, a Brajko je, zajedno sa svojom ženom, pao u zarobljeništvo. Uz posredovanje mladog kralja Dušana, vojvoda Vojina i Mladena Dubrovčani su uz izvesne ustupke oslobodili Vojislavu, ali o Brajku nisu želeli ni pregovarati. Prema Orbinu, Brajko je ubijen u dubrovačkoj tamnici nakon što je Stefan Dečanski naredio pogubljenje njegovog brata Branka u Kotoru.

Dušan je 1333. godine ustupio Ston i Pelješac Dubrovniku za 8000 dukata i 500 perpera godišnjeg tributa. Ambicije novog kralja bile su okrenute prema Vizantiji te je nastojao da sklapanjem mira obezbedi istočnu i zapadnu granicu svoje države od napada Bugara i Stefana. Delom Humske oblasti su do tada upravljali Vojinovi sinovi, kao naslednici. Miloš Vojinović se 1333. godine pominje u pregovorima oko ustupanja Stona. Mihailo Dinić je smatrao da je Altoman, Vojinov mlađi sin, pre 1350. godine primao stonski dohodak. Dušan je zapostavio izgubljeni deo Humske zemlje. On je 1350. godine napao bosanskog bana Stefana i prodro sve do Krke, ali se morao vratiti na jug svoje države gde mu je Jovan Kantakuzin preotimao gradove.

Miloš Vojinović, kome se predviđala sjajna karijera, umro je veoma mlad. Altoman Vojinović se poslednji put pominje sa titulom velikog župana 1359. godine. Imao je sina Nikolu rođenog u braku sa Ratoslavom, ćerkom vojvode Mladena.[4]

Veliki knez Vojislav

[uredi | uredi izvor]
Glavni članak: Vojislav Vojinović
Srpsko carstvo 1355. godine

Dubrovčani su beležili svaki korak Vojislava Vojinovića u periodu od 1358.1363 godine kada je besneo rat. Njegovo ranije delovanje teško je rekonstruisati. U Dubrovniku je boravio 1333. godine zbog svetodmitrovskog dohotka, kao poslanik cara Dušana. Deset godina kasnije ponovo ga srećemo u Dubrovniku. Razlozi su nepoznati. Mihailo Dinić je smatrao da se tokom Dušanove vladavine Vojislav nije naročito istakao jer je nosio skromnu titulu stavilaca sa kojom se pominje 1350. godine. Vojislav Vojinović je imao vlastelinstvo još u Dušanovo vreme, ali se o njemu ne zna ništa određeno. U dubrovačkom dokumentu od januara 1345. godine ubeleženo je da se Svinjarevo nalazi pod Vojislavovom vlašću, ali ono nije ubificirano.[5] Jezgro Vojislavove države svakako je porodična baština, znatno prostrana teritorija. Altoman se kao veliki župan poslednji put pominje 1359. godine. Vojislav je priključio svu, ili veliki deo njegove zemlje. Mali deo ostavio je njegovom maloletnom sinu Nikoli. Nakon smrti velikog čelnika Dimitrija, ovladao je Gackom, Dabrom, Drinom i Rudinama (1359). Njegova teritorija prostirala se od Drine do Jadranskog mora i obuhvatala je i Trebinje, Konavli i Dračevicu.[6] Svoje posede Vojislav je zaokružio 1363. godine kada je sa čelnikom Musom menjao Brvenik za grad i župu Zvečan. Svedok ove povelje je knez Lazar koji je tada nosio skromnu titulu stavilaca. Nakratko je držao i Popovo polje. Njegova teritorija prostirala se između Rudnika, Drine, Popovog polja, Dubrovnika, Boke i Kosova.[7]

Dubrovčani su se 1358. godine oslobodili mletačke vlasti. Ugarski kralj bio je znatno podnošljiviji gospodar kome je republika plaćala 500 dukata godišnje.[8] Celim kopnenim delom Dubrovnik se graničio sa Vojislavovom državom koja je predstavljala neku vrstu vojne krajine Srbije prema Ugarskoj. Do prvih sukoba Dubrovnika i Vojislava došlo je polovinom 1358. godine. To su pogranični sukobi rešeni mirom koji je trajao godinu i po dana. Dubrovnik je Vojislavu platio 400 perpera. Odnosi Vojislava i Dubrovnika bili su dobri do jula 1359. godine. Vojislav je trebalo da poseti Dubrovnik i u njemu provede zimu, ali do toga nije došlo. Čim se ugarska vojska povukla iz Srbije (sredina 1359), ponovo je izbio rat. Vojislav je obavestio Dubrovačku republiku da će zauzeti Stonski Rat jer mu pripada kao humskom knezu. Početkom avgusta Vojislavova vojska pustoši okolinu Dubrovnika. Sredinom ovog meseca zaključen je nov mir. Vojislav je dobio 4000 perpera, a početkom 1359. godine car mu je ustupio svetodmitrovski dohodak za prehodnu godinu. Ovaj tribut dubrovački trgovci plaćali su za slobodnu trgovinu u Carstvu. Njegovo ustupanje velikašima prvi su znakovi krize srpskog carstva. Tribut je još od vremena Uroša I iznosio 2000 perpera.[9]

U ispravi cara Uroša kojom Vojislavu ustupa svetodmitrovski dohodak za 1358. godinu prvi put se pominju Balšići (u savremenim izvorima). O njima pre 1359. godine nema savremenih podataka, a jedini izvor o njihovom poreklu je Orbin koji kaže da je njihov otac, Balša, bio siromašan vlastelin koji je držao samo jedno selo. Oni 1360. godine već predstavljaju krupnu vlastelu. Pada u oči iznenadan nestanak vlastelina Žarka sa ovih prostora. Đurađ je kasnije, posle 1371. godine, oženio njegovu raniju suprugu. Balšići su 1360. godine verovatno držali samo Bar. Ulcinj nisu držali, a takođe ni Budvu gde se osamostalio kastelan Površko. Međutim, iako im je teritorija bila više nego upola manja od Vojislavove, Balšići su delovali samostalnije od humskog kneza. Sklopili su savez sa Dubrovnikom, neprijateljem Uroša u ovom ratu.[10]

Mir iz 1359. godine nije potrajao ni godinu i po dana. Kao povod za nov rat Vojislav je iskoristio nesuglasice između carice Jelene i republike oko zlatnog posuđa koje je u Dubrovniku založio car Dušan, a carica ih je tražila nazad. Rat je izbio početkom 1361. godine. Kotor, najjači srpski grad u primorju, stao je na stranu Vojislava. Dva grada su više decenija bili u prijateljskim odnosima. Međutim, rat je izbio zbog konkurencije u trgovini. Dubrovčani se koriste ratom sa Kotorom da konačno zaposednu ostrvo Mljet koga su stvarno kontrolisali još od 1333. godine. Dubrovačka flota blokirala je znatno slabiju kotorsku flotu. Imovina srpske vlastele deponovana u Dubrovniku je zaplenjena. Iako najznačajniji srpski primorski grad, sa širokom autonomijom i sopstvenom kovnicom novca, Kotor je bio znatno slabiji od Dubrovnika i na kopnu i na moru. Dubrovčani su ga ekonomski neutralisali. Uroš i Vojislav nisu mu mogli pomoći na moru jer flotu nisu ni imali. Kotor je ponudio Dubrovniku mir čime je prešao granice svoje autonomije.[11]

U ratu sa Vojislavom Dubrovnik se koristio takođe ekonomskim merama. Vojislavovu glavu ucenili su na 10.000, a glave njegovih sinova na po 1000 perpera. Ubica iz Dubrovnika dobio bi u gradu kamenu kuću, a ukoliko je osuđen na progonstvo, mera bi bila ukinuta. Blokada solju najviše je pogodila Vojislava. Dubrovčani stvaraju veze sa Balšićima. Dodeljuju im građanstvo i nude zajednički napad na Kotor, ali se savez sveo na neposredne izjave prijateljstava. Sa svim gradovima u primorju (Ulcinj, Budva, Bar, Skadar), sem sa Kotorom, Dubrovnik je sklopio savez. Uroševi podanici, dakle, nisu istupali jedinstveno.[12]

Dubrovnik je, međutim, nastojao da okonča rat. Tražio je posrednike širom Carstva. Jula 1361. godine u Dubrovnik je stigao Vukašinov sin Marko da podigne srebro koje je njegova porodica deponovala. Učestvovao je u pregovorima koji nisu urodili plodom. Posredovali su i bosanski župan Sanko, a kasnije i sam ban Tvrtko, takođe neuspešno. Vojislav je postavljao nemoguće uslove. Vremenom se menja i njegov odnos prema Urošu. U ratu je najpre istupao kao predstavnik Uroša, a kasnije se koristio njegovom slabošću. Osnovno bogatstvo Dubrovnika je, međutim, ležalo iza neosvojivih zidova. Dubrovčani se obraćaju i carici, patrijarhu i viđenijoj vlasteli (Vukašinu i Grguru Golubiću). Grgur je dobio 5500 perpera i građanstvo. Spremljeni su darovi i za Lazara.

Konačno, predlog sporazuma Dubrovnik je poslao Urošu. Garantovali su njegovu vrhovnu vlast nad Mljetom dok se Ston i Pelješac, glavne mete Vojislava, i ne pominju. Uroš uzima u zaštitu Kotor predviđajući da se svaki spor između dva grada rešava na carskom dvoru. Povelju o miru car je potpisao avgusta 1363. godine u Onogoštu. Vojislavovi zahtevi nisu ispunjeni. Nije primio ni odštetu, sem svetodmitarski dohodak koga su Dubrovčani u nekim godinama isplaćivali i njegovoj ženi Gojislavi. Vojislav je potvrdio odredbe povelje i prodao Dubrovčanima kumerk solski, dohodak za so, za 900 perpera godišnje. Balšići se ni ne pominju u miru. Oni nisu smeli da samostalno istupe protiv Vojislava. Humski knez se nakon sklapanja mira spremao za rat sa Balšićima. Od Dubrovnika je tražio ratnu galiju. Dubrovčani su odbili da mu je daju pravdajući se da su Balšići i Vojislav podanici jednog gospodara.[13]

Pred smrt, Vojislav je bio najuticajnija ličnost na dvoru. Decembra 1363. godine Vojislav se pominje kao pokojni. Njegovu državu pogodila je kuga. Jirček je smatrao da je i Vojislav umro od kuge. Iz jednog natpisa u Banji kod Priboja saznajemo za tačan datum smrti humskog kneza — 23. septembar.[14]

Vojislav je imao dvojicu sinova umesto kojih je kao namesnica zavladala Gojislava (1363-8). Gojislava je održavala dobre odnose sa carem Urošem i sa Dubrovačkom republikom. Primala je kumerk solski (900 perpera godišnje), a Uroš joj je 1364. i 1366. godine ustupio i svetodmitrovski dohodak. Zahvaljujući podrške cara i Dubrovnika, Gojislava se održala na muževljevim teritorijama punih pet godina.[15]

Nikola Altomanović

[uredi | uredi izvor]
Glavni članak: Nikola Altomanović
Zemlja Nikole Altomanovića

Župan Nikola Altomanović se u izvorima prvi put pojavljuje 1366. godine. Rođen je u drugoj polovini 1348. godine. Jula 1367. godine Nikola je upravljao Rudnikom. Najpre je udario na svoju strinu. Koristio se zauzetošću Tvrtka u građanskom ratu i Balšića i Karla Topije u međusobnom ratu. Mavro Orbin piše da je Altomanović zarobio Gojislavu i njene sinove i da ih je bacio u tamnicu gde ih je ubio. Međutim, iz dubrovačkih dokumenata saznajemo da je Gojislava dubrovačkim lađama prevezena u Albaniju odakle je verovatno bila poreklom. Nikola Altomanović je zauzeo njene teritorije.

Nakon što je zauzeo Gojislavine teritorije, Nikola je postavio neke zahteve Dubrovniku, možda propraćene pretnjama. Opština je mobilisala ljudstvo za odbranu Stona. Na stranu mladog župana prešao je i Sanko Miltenović koji je upravljao Trusinom i Popovim poljem. Dubrovčani posreduju u pokušajima izmirenju Sanka i njegovog dotadašnjeg gospodara, bana Tvrtka Kotromanića. Sanko je, nakon jednog napada bana Tvrtka, ponovo prešao u tabor protivnika Nikole Altomanovića. Međutim, sustigla ga je županova osveta. Kada je Nikola zaratio protiv Dubrovnika, Tvrtko je poslao vojnu pomoć na čelu sa Sankom Miltenovićem koji uspeva da zauzme Konavli. Harajući po Altomanovićevim teritorijama, Sanko je poginuo u blizini Trebinja. Poslednji put se pominje kao živ jula 1370. godine.[16]

U „Kraljevstvu Slovena” sačuvan je opis građanskog rata koji je u Carstvu besneo 1369. godine. Orbin piše da Altomanović i Lazar Hrebeljanović nisu mogli trpeti lične uspehe Vukašina i Uglješe Mrnjavčevića. Vukašin Mrnjavčević je u godinama nakon krunisanja za kralja nastojao da zapadnu Makedoniju stavi pod svoju potpunu kontrolu. Kada je to učinio, odlučio je da se pozabavi i raškim zemljama. Raška vlastela našla se na udaru srpskog kralja. Na prvom mestu se ugrožen našao Vuk Branković. Vuk Branković je bio oženjen Marom, ćerkom Lazara Hrebeljanovića. Lazar je održavao dobre odnose sa svojim zetom i dvojica velikaša tesno su sarađivali. Stoga se osetio obaveznim da mu pruži pomoć onda kada mu je opasnost zapretila od Vukašina Mrnjavčevića. Lazar je na svoju stranu pridobio i Nikolu Altomanovića. Savezu je prišao i car Uroš Nemanjić. Time su Lazar i Nikola Altomanović svome delovanju dali legitimitet skrivajući se iza carskog imena. Istaknuto je da se Vukašin, iako kralj, smatra uzurpatorom carskih ovlašćenja. Bitka je vođena na Kosovu, moguće u okolini Zvečana. Lazar se sa svojom vojskom povukao sa bojnog polja. Nikola je poražen, njegova vojska je uništena, a jedno vreme se verovalo da je i sam poginuo. Uroš je zarobljen u bici. Lazar se koristio time da privremeno zauzme Rudnik, a Miloš Pović Zvečan. Altomanović je ove teritorije povratio 1371. godine, zajedno sa Konavlima koje je zauzeo Sanko Miltenović.[17][18]

Nikola Altomanović se izuzetno brzo oporavio od poraza na Kosovu. Tome je verovatno doprinela pomoć mačvanskog bana Nikole Gorjanskog Starijeg. Nema sumnje da je Altomanović raspolagao znatnom vojnom snagom jer su se protiv njega udružile dve moćne kuće: Mrnjavčevići i Balšići. Savezu je prišao i Dubrovnik. Vukašin se početkom juna 1371. godine našao sa sinom Markom u Skadru odakle se sa Balšićima spremao za sukob sa Altomanovićem. Na koaliciju su blagonaklono gledali bosanski ban Tvrtko kao i knez Lazar Hrebeljanović. Altomanovića je spasao rat Mrnjavčevića i Turaka koji je završen porazom i pogibijom Mrnjavčevića na Marici (26. septembra). Nakon pogibije Vukašina i Uglješe, Altomanović je postao najmoćniji velikaš u Srpskom carstvu. Uzeo je učešća u otimanju Vukašinovih teritorija. Orbin piše da je zauzeo teritorije koje su se nalazile u susedstvu njegove države. Sada je držao čitav sliv Drine uključujući i njen donji tok.[19]

Kao najmoćnijem oblasnom gospodaru, Nikola je smatrao da mu pripada svetodmitrovski dohodak. Od Dubrovnika je tražio dohodak za prethodne tri godine. U pitanju je bila obična ucena. Pravi razlog izbijanja rata je Humska zemlja na koju je Nikola, kao i njegov stric, pretendovao. Nakon pogibije Vukašina i Uglješe, u centralnim delovima Srpskog carstva stvorene su dve koalicije. Prva koalicija stvorena je na podsticaj Mletačke republike. Mlečani su Balšićima i Nikoli Altomanoviću nudili osvajanje Drača, Kotora i Dubrovnika. Balšićima bi pripao Drač i Kotor, a Nikoli Altomanoviću Ston sa Pelješcem. Ponude su bile u skladu sa ambicijama i Altomanovića i Đurđa Balšića. Koalicija Tvrtka Kotromanića i Lazara Hrebeljanovića posledica je sklapanja prve koalicije. Naime, Dubrovnik se obratio za pomoć ugarskom kralju Lajošu koji je podstakao bosanskog bana i moravskog kneza da konačno osvoje državu Nikole Altomanovića.[20]

O ratu Tvrtka Kotromanića i Lazara Hrebeljanovića protiv Nikole Altomanovića najviše podataka ostavio je Mavro Orbin. Prema Orbinu, Altomanović je na jednom sastanku pokušao da ubije moravskog kneza Lazara koji je, razljućen, pozvao ugarskog kralja i bosanskog bana u rat protiv župana Altomanovića. Ugarski kralj posla Lazaru, pod Nikolom Gorjanskim, 1000 kopljanika, a bosanski ban lično dođe sa svojom vojskom. Združeni, oni prodreše u Nikoline zemlje i staviše sve pod mač i oganj. Altomanović se povlačio ka primorju. Obrad Zorka, njegov upravnik Klobuka nije mu otvorio vrata. Nije primljen ni u Trebinju ni u Konavlima. U Dubrovnik nije smeo bežati. Vratio se nazad u svoj grad Užice gde ga je Lazar opseo sa celom svojom vojskom. Nikola je zarobljen i predat na čuvanje Stefanu Musiću. Ovaj mu, sa potajnim pristankom kneza Lazara, iskopa oči. Tvrtko je zauzeo zemlje između Lima i mora, Lazar zemlje od Rudnika do Drine, a Balšići Trebinje, Konavli i Dračevicu.[21]

Oslepljivanjem je Nikola fizički onesposobljen za viteški zanat. Izgleda da je živeo sve do kraja 14. veka. U tom slučaju je pola života proveo slep. S obzirom na njegov temperament, gora ga sudbina nije mogla snaći. Nikola Altomanović nije imao dece. Njegovom smrću ugasila se loza porodice Vojinović.[22]

Pripadnici porodice Vojinović

[uredi | uredi izvor]
Grb Županovića, koji je Mavro Orbin pripisao Nikoli Altomanoviću
  1. Vojin (1322—1347), vojvoda Stefana Dečanskog i Dušana Silnog,
    1. Miloš Vojinović, stavilac kralja Dušana, učestvovao u prodaji Stona i Pelješca Dubrovčanima, preminuo nakon decembra 1333. godine
    2. Altoman Vojinović (1347—1359), oženjen Ratoslavom Mladenović (sestra kasnijeg sevastokratora Branka Mladenovića, oca Vuka Brankovića (1371—1391))
      1. Nikola Altomanović Vojinović (rođen 1348, umro posle 1398, vladao 1366—1373), veliki župan, nakon očeve smrti 1359. godine, suzbio ga je stric Vojislav, nakon čije smrti 1363. godine je povratio posede
    3. Vojislav Vojinović (oko 1355—1363), veliki vojvoda, oženjen Goislavom
      1. Dobrivoj, nakon očeve smrti 1363. godine, dok je još bio dete, suzbio ga je brat od strica Nikola
      2. Stefan, nakon očeve smrti 1363. godine, dok je još bio dete, suzbio ga je brat od strica Nikola
      3. Petar, nakon očeve smrti 1363. godine, pomenut 1388. kao plemić u službi kneza Lazara Hrebeljanovića.[23]
    4. Vojislava Vojinović, udata za Brajka Branivojevića, nakon njegove pogibije 1326. godine, mladi kralj Dušan posreduje da bude puštena iz dubrovačkog zatvora

Porodično stablo

[uredi | uredi izvor]
Rodoslov Vojinovića

Predanje

[uredi | uredi izvor]

Vojinovići u narodnim epskim pesmama

[uredi | uredi izvor]

U narodnim pesmama sa tematikom srednjeg veka često se kao glavni akteri pominju Vojinovići. Po narodnoj tradiciji oni su sestrići cara Dušana. Najpoznatija narodna epska pesma gde su opevani je Ženidba Dušanova.

Predanje o potomstvu

[uredi | uredi izvor]

Vojinovići iz Herceg Novog

[uredi | uredi izvor]

Porodica grofova Vojinovića iz Herceg Novog smatra da vodi poreklo od srednjovekovnih Vojinovića. Plemstvo im je priznavala Venecijanska republika poslije 1771. godine, Austrija 1815. i Rusija u čijoj su službi imali visoke vojne činove i titule. Od ovih Vojinovića bili su čuveni književnici Ivo i Lujo Vojnović, te admiral grof Marko Vojnović.[24]

Predanja u Crnoj Gori

[uredi | uredi izvor]

Negde oko četrdeset bratstava u Crnoj Gori drži predanje po kojem izvode svoje poreklo od Vojinovića. Od vojvode Vojina prema Erdeljanoviću izvode svoje poreklo: Radulovići u cetinjskom Bašinom Selu(danas deo Čeva), Zavrgu kod Nikšića i pješivačkom selu Milojevići, gde se jedan ogranak naziva uže Gavrilovići, zatim Radovići i Perovići (zvani Ozrinići) u bajičkom zaseoku Dubovik; Bojanići u Krivošijama, kao i Punoševići i od njih Miloševići i Pejovići, Marićevići, Pajovići, Vodalije (Odalovići), Boratovići i Parače u njeguškom Dugom Dolu, Bogdanovići u Kopitu, Vujaši ili Vujaševići, Peraši i Ćorovići u Mircu, Tjuranovići u Dugom Dolu i Kamenarima te drugi.[25] Takođe ima ih u Bijelom Polju, najviše u naselju Lješnica kao i u Jadru u zapadnoj Srbiji.

Prema istraživanju etnologa Mila Nedeljkovića, Karađorđe je potomak čuvenog hajduka Tripka Guriša koji je peto koleno kneza Bogdana Vojinovića. Tripko Guriš živeo je u drugoj polovini 17. veka u selu Liješnje odakle se odselio u Velje Duboko u severozapadnom delu Rovaca. U Velju Dubokom Guriš je pobio kolašinske Turke na čelu sa Bećir-agom, posle toga prvo se sklanja u selo Dragovoljiće kod Nikšića, a odatle u Vasojeviće, gde će i poginuti u jednom okršaju sa Turcima, posle čega se njegova porodica seli u Bihor. Iz Bihora će Karađorđev deda Jovan preći u Šumadiju.[26][27]

Vidi još

[uredi | uredi izvor]

Reference

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ Mišić, Milan, ur. (2005). Enciklopedija Britanika. V-Đ. Beograd: Narodna knjiga : Politika. str. 71. ISBN 86-331-2112-3. 
  2. ^ „grad u kom je živela srpska loza Vojinović („Blic“, 18. septembar 2011)”. Arhivirano iz originala 06. 10. 2014. g. Pristupljeno 28. 09. 2013. 
  3. ^ Epohalno otkriće u selu Rutoši
  4. ^ grupa autora 1999, str. 539—42; Mihaljčić 1989, str. 36—7, 130, 217-8; Dinić 1932, str. 7.
  5. ^ Mihaljčić 1989, str. 36—8.
  6. ^ grupa autora 1999, str. 578.
  7. ^ Mihaljčić 1989, str. 39—40.
  8. ^ Mihaljčić 1989, str. 42.
  9. ^ Mihaljčić 1989, str. 42—44.
  10. ^ grupa autora 1999, str. 580; Mihaljčić 1989, str. 46—47.
  11. ^ Mihaljčić 1989, str. 48—52.
  12. ^ Mihaljčić 1989, str. 53.
  13. ^ Mihaljčić 1989, str. 55—63.
  14. ^ grupa autora 1999, str. 583.
  15. ^ Dinić 1932, str. 7—8.
  16. ^ Dinić 1932, str. 7—25.
  17. ^ grupa autora 1999, str. 583; Mihaljčić 1989, str. 138—140.
  18. ^ Fajfrić, pdf
  19. ^ Mišić 2014, str. 36.
  20. ^ grupa autora 1999, str. 593—594; Mihaljčić 1989, str. 158.
  21. ^ Dinić 1932, str. 25—26; Mrgić 2008, str. 78.
  22. ^ Mihaljčić 1989, str. 234.
  23. ^ Tomović 2011, str. 361.
  24. ^ Nakićenović 1909.
  25. ^ Ivan Miladinović, Karađorđevi preci knezovi Vojinovići, Novosti (12. jun 2015)
  26. ^ „Mile Nedeljković, Karađorđevi preci knezovi Vojinovići, Srpsko nasleđe, Beograd (1998)”. Arhivirano iz originala 05. 02. 2010. g. Pristupljeno 18. 09. 2016. 
  27. ^ Predanje o Tripku Gurišu, mogućem pretku Vožda Karađorđa (Poreklo, 29. mart 2014)

Reference

[uredi | uredi izvor]

Spoljašnje veze

[uredi | uredi izvor]
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Војиновићи&oldid=27958358”