Vračev Gaj

Vračev Gaj
Vračev Gaj;
	Pravoslavna crkva u centru sela
Administrativni podaci
Država	Srbija
Autonomna pokrajina	Vojvodina
Upravni okrug	Južnobanatski
Opština	Bela Crkva
Stanovništvo
— 2011.	1.348
— gustina	45/km2
Geografske karakteristike
Koordinate	44° 52′ 42″ S; 21° 21′ 57″ I / 44.8783806° S; 21.3658827° I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	69 m
Površina	29,7 km2
	Vračev Gaj Vračev Gaj na karti Srbije
Ostali podaci
Poštanski broj	26348
Pozivni broj	013
Registarska oznaka	VŠ

Vračev Gaj je naselje u opštini Bela Crkva, u Južnobanatskom okrugu, u Srbiji. Prema popisu iz 2011. bilo je 1348 stanovnika.

Geografija

Vračev Gaj je na povoljnom geografskom položaju, nalazi se na raskrsnici puta koji se odvajaja za Banatsku Palanku odnosno Kovin. Od Bele Crkve je udaljen oko 5 kilometara. Pre povlačenja granice sa Rumunijom, kroz Vračev Gaj je prolazila železnička pruga Bela Crkva-Bazijaš. Njegov geografski položaj doprinosi čitavim nizu vodoprivrednih problema kao što je konstantna opasnost od visokih podzemnih voda i reke Nere.

Istorija

Po prvi put se pominje sredinom sedamnaestog veka, 1660. godine,ali pod imenom Benčilovo. Naziv Vračev Gaj se pominje od 1713. godine. Prema predanju u okolini naselja postojao je gaj, čiji je vlasnik bio vrač. S obzirom na njegovo uspešno vračanje, u znak zahvalnosti, po njemu je nazvano naselje Vračev Gaj.

Austrijski carski revizor Erler je 1774. godine konstatovao da to mesto sa militarskim statusom, a pripada Jasenovačkom okrugu, Novopalanačkog distrikta. Stanovništvo je bilo srpsko.^[1]

Pravoslavna crkva i škola postoje od 1778/79. godine. Škola danas nosi naziv OŠ „Marko Stojanović“. Crkva je uništena tokom revolucionarne 1848. godine, a nova crkva je podignuta 1856. godine. Železnička stanica je podignuta 1891. godine, ali zbog povlačenja državne granice sa Rumunijom, danas ne postoji.

Đorđe Rajković je u Letopisu Matice srpske objavio 1876. godine staru srpsku izreku: Vračevgajci, na glasu junaci, četvorica nose šinik trica.^[2]

Stanovništvo se uglavnom bavi poljoprivredom, glavne delatnosti su stočarstvo i povrtarstvo.

Danas Vračev Gaj ima 1.719 stanovnika, a gustina naseljenosti je 18 stanovnika po jednom hektaru.

U ataru naselja Vračev Gaj istočno prema Beloj Crkvi i granici sa Rumunijom nalazi se više od sedam veštačkih jezera poznatijih kao Belocrkvanska jezera, a najlepše nosi naziv naselja.

Istočno kilometar od naselja protiče reka Nera veoma bistra brza i hladna noseći sa Karpata šljunak i pesak. Južno na sedam kilometara od naselja protiče reka Dunav u koji se uliva Nera obrazujući plato koji čini najnižu tačku u Vojvodini.

Zapadno na šestom kilometru od naselja protiče reka Karaš koji se uliva u kanal Dunav—Tisa—Dunav.

Demografija

U naselju Vračev Gaj živi 1274 punoletna stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 40,3 godina (39,8 kod muškaraca i 40,9 kod žena). U naselju ima 479 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,27.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija^[3]
Godina	Stanovnika
1948.	2.203
1953.	2.200
1961.	2.250
1971.	2.145
1981.	2.040
1991.	1.870	1.753
2002.	1.568	1.719

Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍^[4]

Srbi	1.483	94,57%
Makedonci	12	0,76%
Rumuni	10	0,63%
Romi	10	0,63%
Mađari	9	0,57%
Hrvati	7	0,44%
Česi	5	0,31%
Crnogorci	3	0,19%
Muslimani	3	0,19%
Slovaci	2	0,12%
Ukrajinci	1	0,06%
Slovenci	1	0,06%
Nemci	1	0,06%
Bugari	1	0,06%
Jugosloveni	1	0,06%
nepoznato	13	0,82%

Stanovništvo prema polu i starosti^[5]


	m	ž
?	4	5
80+	8	19
75—79	17	36
70—74	28	43
65—69	56	38
60—64	41	52
55—59	45	32
50—54	67	72
45—49	77	56
40—44	65	67
35—39	39	45
30—34	55	55
25—29	49	44
20—24	62	51
15—19	54	52
10—14	41	44
5—9	40	48
0—4	29	32
Prosek :	39,8	40,9

Domaćinstva

**Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	516	539	568	556	575	516	479

**Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosek
Broj domaćinstava	97	97	76	89	66	31	15	5	0	3	3,27

Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu

Pol	Ukupno	Neoženjen/Neudata	Oženjen/Udata	Udovac/Udovica	Razveden/Razvedena	Nepoznato
Muški	667	217	371	48	28	3
Ženski	667	145	372	130	19	1
UKUPNO	1.334	362	743	178	47	4

Stanovništvo po delatnostima koje obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija
Muški	356	204	1	9	40
Ženski	219	123	0	1	21
UKUPNO	575	327	1	10	61
Pol	Proizvodnja i snabdevanje	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	2	9	22	5	16
Ženski	0	2	18	0	0
UKUPNO	2	11	40	5	16
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad
Muški	0	1	20	3	2
Ženski	1	1	3	11	26
UKUPNO	1	2	23	14	28
Pol	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	8	0	0	14
Ženski	1	0	0	11
UKUPNO	9	0	0	25

Galerija

Reference

^ J.J. Erler: "Banat", Pančevo 2003.
^ "Letopis Matice srpske", Novi Sad 1876.
^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

Spoljašnje veze

[1] J.J. Erler: "Banat", Pančevo 2003.

[2] "Letopis Matice srpske", Novi Sad 1876.

[3] „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.

[4] „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.

[5] „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

p r u Opština Bela Crkva
Naseljena mesta opštine Bela Crkva	Bela Crkva Banatska Palanka Banatska Subotica Vračev Gaj Grebenac Dobričevo Dupljaja Jasenovo Kajtasovo Kaluđerovo Kruščica Kusić Crvena Crkva Češko Selo
Znamenitosti i spomenici kulture	Belocrkvanska jezera Vatrogasni dom Vodenica potočara Arheološki lokalitet Grad Rezervat prirode Labudovo okno Rumunska pravoslavna crkva Vaznesenja Gospodnjeg Crkva Svetih Petra i Pavla
Manifestacije	Karneval cveća Lov na Besija Bela Crkva u jabukama
Opština Bela Crkva Grb opštine Bela Crkva