Država kralja Marka
| Država srpskog kralja Marka Prilepsko kraljevstvo | |||
|---|---|---|---|
 Država kralja Marka (1371-1395) | |||
| Geografija | |||
| Kontinent | Evropa | ||
| Regija | Balkan | ||
| Prestonica | Skoplje, potom Prilep | ||
| Društvo | |||
| Religija | pravoslavlje | ||
| Politika | |||
| Oblik države | monarhija | ||
| — Kralj | |||
| Marko Mrnjavčević | |||
| Istorija | |||
| Istorijsko doba | srednji vek | ||
| — Osnivanje | 1371. | ||
| — Ukidanje | 1395. | ||
| Geografske i druge karakteristike | |||
| Stanovništvo | Srbi | ||
| Zemlje prethodnice i naslednice | |||
| Prethodnice: | Naslednice: | ||
|
| ||
.svg)
| Ovaj članak je deo serije o istoriji Republike Makedonije i Srbije | ||||||||
|
||||||||
Država kralja Marka je bila srednjovekovna srpska država, koja je postojala od 1371. do 1395. godine u južnim srpskim oblastima zapadno od reke Vardara. Nastala je neposredno nakon Maričke bitke (1371) i pogibije srpskog kralja Vukašina (1365-1371), kada je njegov sin Marko, dotadašnji mladi kralj,[1] preuzeo titulu srpskog kralja, zadržavši vlast na širem prostoru između Skoplja i Ohrida, sa središtem u oblasti Pelagonije.[2] Iako je Skoplje nedugo potom došlo pod vlast Vuka Brankovića, kralj Marko je uspeo da zadrži vlast u široj oblasti oko Prilepa.[3]
Pošto je njegova država bila neposredno ugrožena usled turske najezde, Marko je morao da prihvati vazalske obaveze prema sultanu Muratu I (1359-1389).[4] Iako je Marko nosio titulu srpskog kralja, drugi oblasni vladari nisu priznavali njegovu stvarnu vlast, a 1377. godine i sama titula srpskog kralja je dobila još jednog nosioca u liku dotadašnjeg bosanskog bana Stefana Tvrtka I (1377-1391).[5]
Tokom narednih godina, Turci su počeli da uspostavljaju neposrednu vlast u dolini Vardara, a početkom 1392. godine u njihove ruke je palo i Skoplje,[6] čime se Markova država našla u turskom obuhvtu i sa severne strane. Iako je kralj Marko nastojao da ispunjava svoje vazalske obaveze, njegovoj položaj je postajao sve teži. Država kralja Marka sa prestonicom u Prilepu postojala je sve do njegove pogibije u boju na Rovinama u proleće 1395. godine,[7] nakon čega su čitavu oblast osvojili Turci.
Zanimljivosti
[uredi | uredi izvor]Ivan Tomko Mrnavić (koji koristi i njihov grb kao svoj, na svojim knjigama) i žitelji sela Mrnjavci[8] u današnjoj Hrvatskoj su se pozivali na rodbinske veze sa Mrnjavčevićima, o čemu je pisao Andrija Kačić Miošić, Šimun Milinović i drugi.
Vidi još
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Blagojević & Medaković 2000, str. 229.
- ^ Blagojević 1997, str. 262.
- ^ Mišić 2010, str. 225.
- ^ Ćirković 2004, str. 82.
- ^ Ćirković 2004, str. 83-84.
- ^ Mišić 2010, str. 263.
- ^ Ostrogorski 1969, str. 510.
- ^ Gugl mape, Selo Mrnjavci u Imotskoj krajini u današnjoj Hrvatskoj.
Literatura
[uredi | uredi izvor]- Blagojević, Miloš (1983). „Pregled istorijske geografije srednjovekovne Srbije”. Zbornik Istorijskog muzeja Srbije. 20: 45—126.
- Blagojević, Miloš (1989). Srbija u doba Nemanjića: Od kneževine do carstva 1168-1371. Beograd: Vajat.
- Blagojević, Miloš (1997). Državna uprava u srpskim srednjovekovnim zemljama. Beograd: Službeni list SRJ.
- Blagojević, Miloš (2011). Srpska državnost u srednjem veku. Beograd: Srpska književna zadruga.
- Blagojević, Miloš; Medaković, Dejan (2000). Istorija srpske državnosti. 1. Novi Sad: Ogranak SANU.
- Đorđević, Ivan M. (2008). „Predstava kralja Marka na južnoj fasadi crkve Svetog Dimitrija u Markovom manastiru”. Studije srpske srednjovekovne umetnosti. Beograd: Zavod za udžbenike. str. 437—446.
- Đurić, Ivan (1984). Sumrak Vizantije: Vreme Jovana VIII Paleologa 1392-1448. Beograd: Narodna knjiga.
- Mišić, Siniša, ur. (2010). Leksikon gradova i trgova srednjovekovnih srpskih zemalja: Prema pisanim izvorima. Beograd: Zavod za udžbenike.
- Nicol, Donald M. (1993). The Last Centuries of Byzantium, 1261-1453 (2. izd.). Cambridge University Press.
- Ostrogorski, Georgije (1965). Serska oblast posle Dušanove smrti. Beograd: Naučno delo.
- Ostrogorski, Georgije (1969). Istorija Vizantije. Beograd: Prosveta.
- Sedlar, Jean W. (1994). East Central Europe in the Middle Ages, 1000-1500. Seattle: University of Washington Press.
- Soulis, George Christos (1984). The Serbs and Byzantium during the reign of Tsar Stephen Dušan (1331-1355) and his successors. Washington: Dumbarton Oaks Library and Collection.
- Ćirković, Sima (1995). Srbi u srednjem veku. Beograd: Idea.
- Ćirković, Sima (2004). Srbi među evropskim narodima. Beograd: Equilibrium.
- Ćirković, Sima; Mihaljčić, Rade, ur. (1999). Leksikon srpskog srednjeg veka (The Lexicon of Serbian Middle Ages). Beograd: Knowledge.
- Fine, John Van Antwerp Jr. (1994) [1987]. The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest. Ann Arbor, Michigan: University of Michigan Press.
Galerija
[uredi | uredi izvor]-
Udeone države nastale raspadom Srpskog carstva -
Srpski kralj Marko, gospodar Prilepa (1371-1395) -
Tvrđava kralja Marka u Prilepu -
Naslovnica djela Ivana Tomka Mrnavića, Osmanšćica
Spoljašnje veze
[uredi | uredi izvor]- Srpski junaci srednjeg veka: Marko Kraljević, 1. deo, RTS Obrazovno- naučni program - Zvanični kanal
- Srpski junaci srednjeg veka: Marko Kraljević, 2. deo, RTS Obrazovno - naučni program - Zvanični kanal