Pređi na sadržaj

Dušan Mugoša

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
dušan mugoša
Dušan Mugoša Duć
Lični podaci
Datum rođenja(1914-01-07)7. januar 1914.
Mesto rođenjaLješkopolje, kod Podgorice, Kraljevina Crna Gora
Datum smrti8. avgust 1973.(1973-08-08) (59 god.)
Mesto smrtiBeograd, SR Srbija, SFR Jugoslavija
Profesijadruštveno-politički radnik
Delovanje
Član KPJ od1934.
Učešće u ratovimaNarodnooslobodilačka borba
NOB Albanije
SlužbaNOV i PO Jugoslavije
NOV Albanije
Čingeneral-major u rezervi
U toku NOBpartijski rukovodilac
Prve albanske brigade
predsednik Skupštine AKMO
Period4. april 1960 — 18. jun 1963.
PrethodnikPavle Jovićević
NaslednikStanoje Akšić
Heroj
Narodni heroj od6. jula 1953.
Odlikovanja
Orden narodnog heroja Orden narodnog oslobođenja
Orden zasluga za narod
Orden zasluga za narod
Orden bratstva i jedinsta Orden za hrabrost Partizanska spomenica 1941.

Dušan Mugoša Duć (Lješkopolje, kod Podgorice, 7. januar 1914 — Beograd, 8. avgust 1973) bio je učesnik Narodnooslobodilačke borbe u Jugoslaviji i Narodnooslobodilačke borbe u Albaniji, društveno-politički radnik SFR Jugoslavije, SR Srbije i SAP Kosova i narodni heroj Jugoslavije. Od 4. aprila 1960. do 18. juna 1963. godine obavljao je funkciju predsednika Narodne skupštine Autonomne Kosovsko-Metohijske Oblasti.

Biografija

[uredi | uredi izvor]

Dušan Mugoša rođen je 7. januara 1914. godine u Lješkopolju kod Podgorice, u zemljoradničkoj porodici. Nižu gimnaziju završio je u Peći, a višu, koju je počeo u Prizrenu, morao je da napusti zbog svoje političke aktivnosti. Još tokom školovanja povezao se sa komunistima i naprednim omladincima.

Član Komunističke partije Jugoslavije postao je 1934. godine. Za člana Mesnog komiteta KPJ u Peći izabran je 1938. godine, a na Oblasnoj konferenciji 1940. godine izabran je za člana Okružnog komiteta KPJ za Kosovo i Metohiju. Zbog revolucionarnog rada bio je često hapšen i proganjan, a posle demonstracija u Peći maja 1940. godine, povukao se u ilegalnost.[1]

Drugi svetski rat

[uredi | uredi izvor]

Odmah po izbijanju rata, aktivno je učestvovao u organizovanju ustanka na Kosovu i Metohiji. Na poziv sekretara Okružnog komiteta KPJ za Kosovo i Metohiju, Miladina Popovića, a po odluci Centralnog komiteta KPJ, krajem 1941. godine otišao je u Albaniju. Zajedno sa Miladinom Popovićem dao je značajan doprinos oslobodilačkoj i revoluconarnoj borbi albanskog naroda. Radio je na stvaranju organizacija Komunističke partije Albanije, organizacija Komunističke omladine Albanije, kao i na formiranju borbenih i diverzantskih grupa za borbu protiv fašističkih okupatora i njihovih saradnika.[2][3]

U proleće 1942. godine, oslobodilački pokret u Albaniji je naglo rastao i postajao sve masovniji, tako da je postalo neophodno da se uspostavi neposredni kontakt sa CK KPJ i komandantom Josipom Brozom Titom. Trebalo je da Kominterna definitivno prizna KP Albanije. Takođe je trebalo dobiti potrebne savete i sugestije od CK KPJ. Zbog toga, 25. maja 1942. godine Dušan kreće iz Albanije u Jugoslaviju. Probijajući se preko neprohodnih terena Albanije i Jugoslavije, krijući se od neprijatelja sve dok u rejonu Igmana nije naišao na proletersku brigadu, iscrpljen od napora. Posle 82 dana upornog traženja, stigao je do Vrhovnog štaba i CK KPJ u zapadnoj Bosni.

Na oslobođenoj teritoriji je ostao mesec dana upoznajući se sa iskustvima Narodnooslobodilačkog pokreta, radom Partije i organa vlasti u novim uslovima, a potom se vratio u Albaniju sa pismom Kominterne i pismom Tita komunistima Albanije. Po povratku u Albaniju učestvovao je u pripremama za održavanje Prve zemaljske konferencije KP Albanije. Od aprila do avgusta 1943. godine radio je u južnoj Albaniji na formiranju partijskih organizacija, partizanskih odreda i Operativnog štaba Prve zone (Valona i Argirokastro). Partijski rukovodilac Prve albanske brigade postao je po njezinom formiranju sredinom avgusta 1943. godine.

Posle uspešno obavljenog zadatka, vratio se maja 1944. godine u Jugoslaviju, gde je preuzeo nove dužnosti.[4] Učestvovao je u formiranju Prve, Treće, Četvrte i Pete kosovsko-metohijske brigade i Operativnog štaba za Kosovo i Metohiju, u kome je vršio dužnost pomoćnika političkog komesara.

Posleratna karijera

[uredi | uredi izvor]

Nakon oslobođenja Jugoslavije bio je na raznim partijskim i državnim funkcijama:

Umro je 8. avgusta 1973. godine u Beogradu i sahranjen je u Aleji zaslužnih građana na Novom groblju.

Nosilac je Partizanske spomenice 1941., Ordena narodnog oslobođenja, albanskih odlikovanja Ordena spomenice i Ordena zastave, te ostalih visokih stranih i jugoslovenskih odlikovanja. Ordenom narodnog heroja odlikovan je 6. jula 1953. godine.

Vidi još

[uredi | uredi izvor]

Reference

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ Kohl, Christine von (2003). Albanien (na jeziku: nemački). C.H.Beck. str. 79. ISBN 978-3-406-50902-5. 
  2. ^ Komunist: organ Centralnog komiteta KPJ. Borba. 1949. „Dugim radom i ubeđivanjem na sastancima s pojedincima i s po dvojicom-trojicom, drugovi Miladin Popović i Dušan Mugoša slomili su grupaški otpor kod većine albanskih drugova. Oni su uspeli da ih ubede kako je Partija neophodna radpim masama u njihovoj borbi za oslobođenje od kapitalističke eksploatacije i imperijalističkog porobljavanja. Taj rad doveo je do sastanka 8. novembra 1941. godine, na kome je bilo prisutno preko dvadeset ...” 
  3. ^ Dokumenti današnjice. 5. Sedma sila. 1962. „Miladin Popović i Dušan Mugoša najaktivnije učestvovali (oni su došli u Albaniju po direktivi CK KPJ da svoje revolucionarno iskustvo i političko znanje stave na raspolaganje albanskim komunistima), na sastanku koji je održan u ...” 
  4. ^ Književnost. Prosveta. 1949. str. 513. „Mehmed Šehu, danas ministar unutrašnjih poslova NR Albanije, tada komandant Prve brigade, poslije odlaska Dušana Mugoša iz Albanije, 12. aprila 1944, pisao je: ,,U početku, kad si otišao iz kruga ove naše velike ...” 

Literatura

[uredi | uredi izvor]
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Душан_Мугоша&oldid=28861098”