Kašupski jezik
| kašupski jezik | |
|---|---|
| Kaszëbsczi | |
| Govori se u |  Poljska |
| Region | Pomeranija (Pomoranska zemlja) |
Broj govornika | 108.000 (2011 popis) |
indoevropski
| |
| Zvanični status | |
Službeni jezik u | neki okruzi Vojvodstva pomorskog (Poljska) |
Priznati manjinski jezik u | |
| Reguliše | Savet kašupskog jezika |
| Jezički kodovi | |
| ISO 639-2 | csb |
| ISO 639-3 | csb |
 Jezički dijalekti u Poljskoj Kašupski | |
 | |
Kašupski jezik (originalno: kaszëbsczi jãzëk, Kaszëbë, pòmòrsczi jãzëk, kaszëbskò-słowińskô mòwa; polj. Język kaszubski, nem. Kaschubische Sprache) je zapadnoslovenski jezik, koji je maternji za oko 108.000 ljudi južno i zapadno od Gdanjska na baltičkoj obali Poljske. Jezik razume 250.000 do 300.000 ljudi. Postoji i narod Kašubi i oblast Kašubija.
Govornici nemaju status nacionalne, već jezičke grupe. Reč kašub potiče od kassub, što je tradicionalni ogrtač članova ove zajednice.
To je jedini živi jezik iz grupe pomoranskih jezika, dok su ostali jezici (polapski, slovinački i stari pomoranski) već nestali. Kašupskom jeziku je najbliži bio sada već izumrli slovinački jezik, kojim su govorili Slovinci.
Kašupski je veoma blizak poljskom jeziku, sa kojim deli veći deo rečnika, gramatike i načina tvorbe reči. Najvažnije razlike u odnosu na poljski su ostaci staropruskog jezika, pozajmljenice iz nemačkog (oko 5%), i pravila akcenta. Karakteristika kašupskog je inverzija susednih fonema u odnosu na slovenske jezike: recimo kašupski gard (grad, tvrđava) je u poljskom gród.
Istorija kašupskog jezika
[uredi | uredi izvor]
Od 15. veka kašupski se zapisuje latiničnim alfabetom i po pravilima poljske ortografije. Standardizacija nikada nije sprovedena, tako da pisci pišu u sopstvenim dijalektima. Najpoznatiji pisac na kašupskom bio je Florijan Čejnova (19. vek).
Sa poljske tačke gledišta, kašupski je oduvek smatran dijalektom poljskog jezika. Argumenti za ovo su jezička bliskost i činjenica da su se govornici ovog jezika uvek izjašnjavali kao Poljaci. Kašupski danas funkcioniše kao dijalekt, odnosno za usmenu komunikaciju, a manje kao pisani jezik. Zvanični jezik je i u kašupskim oblastima poljski.
U novije vreme, poljska država pomaže opstanku kašupskog jezika kroz medije i školstvo (osnovne i srednje škole).
Primer jezika
[uredi | uredi izvor]
Molitva Bogu (Očenaš) na kašupskom:
Òjcze nasz, jaczi jes w niebie,
niech sã swiãcy Twòje miono,
niech przińdze Twòje królestwò,
niech mdze Twòja wòlô
jakno w niebie tak téż na zemi.
Chleba najégò pòwszednégò dôj nóm dzysô
i òdpùscë nóm naje winë,
jak i më òdpùszcziwómë naszim winowajcóm.
A nie dopùscë na nas pòkùszeniô,
ale nas zbawi òde złégò. Amen
Reference
[uredi | uredi izvor]Spoljašnje veze
[uredi | uredi izvor]
- kaszubia.com – Informacije o kašupskom
- Cassubia Slavica (CasS) – Međunarodni godišnjak za kašupske studije
- Uni Mannheim: Le Miror du Monde – Kašupski jezik na području Pomoranske zemlje na istorijskim mapama POMERANIA MARCHA & PRVSSIA
- Rečnik kašupskog
- Naša Kašubija
- Projekat Rastko - Kašubi
