Manastir Bođani — Википедија

Manastir Bođani
Manastir Bođani
Opšte informacije
Mesto	Bođani
Opština	Opština Bač
Država	Srbija
Koordinate	45° 23′ 46.19″ N 19° 6′ 8.7″ E / 45.3961639° S; 19.102417° I / 45.3961639; 19.102417
Manastir Bođani Manastir Bođani na karti Srbije
Vrsta spomenika	manastir
Vreme nastanka	15. vek

Manastir Bođani je manastir Srpske pravoslavne crkve. Nalazi se u selu Bođani u opštini Bač. Pripada Eparhiji bačkoj, a posvećen je Vavedenju. Predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture od izuzetnog značaja.

Istorija[uredi | uredi izvor]

Manastir je osnovan 1478. godine u tadašnjoj Ugarskoj. Osnivač manastira bio je izvesni trgovac Bogdan iz Dalmacije. Nastanak manastira vezan je za legendu koja kaže da je trgovac Bogdan obolivši iznenada od očiju, stao na mestu izvora kod današnjeg hrama, umio se i pomolio Bogorodici, zavetovavši se da će podići hram posvećen Bogorodici ako mu se isceli vid. Kada mu se zdravlje povratilo on je izvršio svoj zavet, te je preko kneza Dimitrija Jakšića zatražio pismeno odobrenje od kralja Matije Korvina koji je odobrio gradnju hrama. Sazidao je manastirske ćelije i kupio zemlju. Po svom ktitoru Bogdanu manastir je dobio ime Bođani.

Sa Turskim osvajanjima 1526. godine, stradao je i ovaj manastir. U manastiru su 25. januara 1756. godine bili: iguman Joasaf Stefanović (iz Sente), jeromonah Janićije Tomašević (iz Kragujevca) i jeromonah Efrem (iz Segedina. Pomenuta dva kaluđera bili su postriženi u manastiru Resavi.^[1] Manastirski život je obnovljen 1578. godine sa povratkom bođanskih kaluđera. Tada je podignuta crkva od drveta, koja je stradala krajem 17. vijeka u doba cara Leopolda Prvog. Nedugo posle razaranja crkva je obnovljena 1698. ali je ona stradala u poplavama 1711. godine.

Sadašnjost[uredi | uredi izvor]

Današnja crkva je podignuta 1722. godine, a podigao je tokom 17. veka Mihajlo Temišvarlija iz Segedina, o čemu svedoči natpis iznad ulaznih vrata na zapadnom zidu. Ta crkva je bila četvrta koja je izgrađena na tom mjestu. Konak i crkva su izgrađeni u baroknom stilu, dok je živopis naslikao Hristofor Žefarović.^[2] U konaku se nalazio muzej, koji je bio bogato opremljen i u kome su se nalazili razni graviri, uljane slike, crkvene posude i drugim predmetima. U ovom manastiru se čuvaju i neki predmeti doneti iz manastira Manasija.

Manastir je od svog osnivanja, pa do 1991. bio muški, a od tada ga preuzimaju monahinje. Na lepotu ovog manastira dosta utiče i lepo uređen park sa protom. U sklopu manastira se nalazi i nekoliko hektara šume i voćnjaka. Posle preuzimanja od strana monahinja, manastir je opet vraćen monasima 2002. godine, i u njemu trenutno borave monasi: Zaharija(Prokić), Pimen(Pavlović) i iskušenik Duško(Mirić). Uz manastir Bođani, manastiri na području Bačke su manastir Kovilj, manastir Svetog Stefana u Somboru i Manastir Vaskrsenja Hristova kod Kaća.

Galerija[uredi | uredi izvor]

Naos i ikonostas
Kapela Svete Petke

Izvori[uredi | uredi izvor]

^ "Glasnik Istorijskog društva u Novom Sadu", Novi Sad 1930.
^ Bođani - rodno mesto srpskog modernog slikarstva („Večernje novosti“, 13. jul 2013)

Literatura[uredi | uredi izvor]

Mikić, Olga (2007). Manastir Bođani. Novi Sad: Platoneum. ISBN 978-86-85869-12-9.

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Manastir Bođani^{[mrtva veza]} na portalu SPC
Manastir Bođani na prezentaciji opštine Bač
Ukratko o manastiru Bođani^{[mrtva veza]}
Leposava Šelmić: Ikone manastira Bođana iz prve polovine 18. veka^{[mrtva veza]}
O manastiru na sajtu Manastiri-Crkve
Posle liturgije u prelepi vrt („Politika”, 18. april 2018)

p r u Manastiri Eparhije bačke
Bođani Vodica Kać Kovilj Sveti Stefan

p r u Nepokretna kulturna dobra u Južnobačkom upravnom okrugu
Bač	Manastir Bođani Franjevački samostan u Baču Rimokatolička crkva Sv. apostola Pavla u Baču Amam u Baču Kapela Sv. Antona Pustinjaka u Baču Samostan časnih sestara u Baču
Bačka Palanka	Dvorac porodice Dunđerski u Čelarevu Seoska kuća u Neštinu Srpska pravoslavna crkva u Neštinu Vodenica u Neštinu Srpska pravoslavna crkva u Bačkoj Palanci Srpska pravoslavna crkva u Despotovu Srpska pravoslavna crkva Uspenja Bogorodice u Pivnicama Srpska pravoslavna crkva Svetog Jovana Zlatoustog u Silbašu Srpska pravoslavna crkva Sv. Grigorija Bogoslova u Tovariševu
Bački Petrovac	Kuća u Bačkom Petrovcu Dvorac Dunđerski u Kulpinu Slovačka evangelistička crkva i parohijski dom u Bačkom Petrovcu Srpska pravoslavna crkva u Gložanu (Bački Petrovac) Kuća u Ul. Branislava Mokića br.9 Kudeljara (mljač) u Bačkom Petrovcu
Beočin	Manastir Beočin Manastir Rakovac Srpska pravoslavna crkva u Banoštoru Srpska pravoslavna crkva u Beočinu Srpska pravoslavna crkva u Čereviću Seoska kuća u Beočinu Čardak u Svilošu Srpska pravoslavna crkva Svetog arhanđela Gavrila u Suseku Rodna kuća narodnog heroja Dimitrija Lazarova „Raše“ Rimokatolička crkva Sv. Josipa u Čereviću Dvorac u Beočinu Crkva Vavedenja Presvete Bogorodice u Svilošu Crkva Svetog arhangela Gavrila u Grabovu
Bečej	Prevodnica „Šlajz“ Crkva Prenosa moštiju Svetog Nikole u Bačkom Petrovom Selu Kapela Bogdana Dunđerskog kod Bečeja Srpska pravoslavna crkva Svetog Đorđa u Bečeju Rodna kuća Šamu Mihalja Partizanska baza „Veliki Lublin“ Rimokatolička crkva Sv. Antuna Padovanskog u Bečeju Rodne kuće braće Tan u Bečeju Dvorac Fantast u ataru Bečeja
Vrbas	Srpska pravoslavna crkva u Vrbasu Reformatorska crkva u Vrbasu Kuća u ulici Maršala Tita, Vrbas Kapela „Vodica” u Vrbasu Seoska kuća u Zmajevu Grkokatolička crkva Uspenja Presvete Bogorodice u Kucuri Evangelistička crkva u Vrbasu Nadgrobni spomenik Jožefa Kiša
Žabalj	Vetrenjača u Čurugu Srpska pravoslavna crkva Vaznesenja Gospodnjeg u Čurugu Rodna kuća narodnog heroja Radivoja Ćirpanova Staro groblje u Đurđevu Rodna kuća narodnog heroja Đorđa Zličića Rodna kuća narodnog heroja Stevana Divninog Babe Salaš Ilije-Ice Šokice Dve vojnograničarske zgrade, u ataru Žablja na obali Tise Srpska pravoslavna crkva Sv. Nikole u Žablju Crkva Sv. Arhiđakona Stefana u Gospođincima
Novi Sad	„Češki magacin” u Novom Sadu „Špilerova kuća” u Petrovaradinu Crkva Svetih Vračeva Kuzme i Damjana u Futogu Almaška crkva u Novom Sadu Bosanska brvnara s etnografskom zbirkom u Veterniku Vladičanski dvor Eparhije Bačke Srpske pravoslavne crkve u Novom Sadu Gradska kuća u Novom Sadu Grobna mesta sa nadgrobnim spomenicima značajnih ličnosti iz istorije Novog Sada, Petrovaradina, Sr. Karlovaca, Sr. Kamenice Grobno mesto sa nadgrobnim spomenikom Jovana Hranilovića Grobno mesto sa spomenikom Stevanu Milovanovu Dva grobna mesta sa nadgrobnim spomenicima u Sremskoj Kamenici Dvadeset i četiri nadgrobna spomenika sa grobnim mestima istaknutih političkih, kulturnih i javnih radnika Dve stare turske česme u Ledincima Dom JNA u Novom Sadu Župna crkva Sv. Jurja i župni dom u Petrovaradinu Zavetni krst u Futogu Zgrada „Platoneuma“ Zgrada Galerije likovne umetnosti - Poklon zbirka „Rajka Mamuzića“ Zgrada Galerije Matice srpske Zgrada Galerije spomen zbirke „Pavle Beljanski“ Zgrada gimnazije „Jovan Jovanović Zmaj“ u Novom Sadu Zgrada iz sredine 18. veka u Sremskoj Kamenici Zgrada Matice srpske u Novom Sadu Zgrada matičarskog zdanja u Novom Sadu Zgrada Sokolskog doma u Ul. Ignjata Pavlasa br. 4 Zgrada u Temerinskoj ulici br. 1 u Novom Sadu Zgrada u ulici Antona Čehova br. 4 u Novom Sadu Zgrada, pokretni inventar i neposredna okolina imanja Vizić kraj Begeča Kompleks Banovine u Novom Sadu Kompleks muzeja i arhiva u Novom Sadu Kompleks Pasterovog zavoda Kompleks starog bioskopa u Novom Sadu Kotekov dvorac Kuća iz 18. veka u Sremskoj Kamenici Kuća na Pozorišnom trgu br. 2 u Novom Sadu Kuća na Trgu Toze Markovića br. 5 u Novom Sadu Kuća na Trifkovićevom trgu br. 2 u Novom Sadu Kuća s okućnicom u ul. Kraljevića Marka br. 37 Kuća sa okućnicom u Petrovaradinu Kuća u Grčkoškolskoj ulici br. 2 u Novom Sadu Kuća u Grčkoškolskoj ulici br. 3 u Novom Sadu Kuća u Dositejevoj ulici broj 10 u Novom Sadu Kuća u Dunavskoj ulici br. 1 u Novom Sadu (Zgrada gradske biblioteke) Kuća u Dunavskoj ulici br. 6 u Novom Sadu Kuća u Dunavskoj ulici br. 7 u Novom Sadu Kuća u Dunavskoj ulici br. 18 u Novom Sadu Kuća u Dunavskoj ulici br. 20 u Novom Sadu Kuća u Zmaj Jovinoj ulici br. 23 u Novom Sadu Kuća u Karađorđevoj ulici br. 69 u Novom Sadu Kuća u kojoj je živeo Jovan Jovanović-Zmaj Kuća u Ul. Petra Drapšina br. 48 Kuća u Ulici kralja Aleksandra br. 14 u Novom Sadu Mađarska reformatorska crkva i zgrada parohijskog doma u Rumenki Manastir Kovilj Manastir Savinac Nadgrobni spomenik Armenske porodice Čenazi u Novom Sadu Nikolajevska crkva u Novom Sadu Ostaci srednjovekovne crkve na lokalitetu Klisa u Ledincima Partizanska baza u Novom Sadu Porodična kuća Mileve Marić Ajnštajn Rimokatolička crkva i stari župni dvor u Futogu Rimokatolička crkva Marije Snežne na Tekijama u Petrovaradinu Rimokatolički župni ured, plebanija u Novom Sadu Rodna kuća Ilije Nešina u Kovilju Saborna crkva Sv. Georgija u Novom Sadu Spomenik Jovanu Jovanoviću-Zmaju u Sremskoj Kamenici Spomenik posvećen ratnicima Prvog svetskog rata u Kovilju Spomenik Svetozara Miletića u Novom Sadu Srpska pravoslavna crkva Prenosa moštiju Sv. Nikole u Kaću Srpska pravoslavna crkva Svetog apostola Tome u Kovilju Srpska pravoslavna crkva u Bukovcu Srpska pravoslavna crkva u Rumenki Srpska pravoslavna crkva u Sremskoj Kamenici Tri nadgrobne ploče iz 18. veka u Čeneju Trideset nadgrobnih spomenika sa grobnim mestima istaknutih političkih, kulturnih i javnih radnika Uspenska crkva u Novom Sadu Kompleks „Englesko-jugoslovenske dečije bolnice” u Sremskoj Kamenici Kompleks Elektrotehničke škole „Mihajlo Pupin” u Novom Sadu
Sremski Karlovci	Patrijaršijski dvor u Sremskim Karlovcima Saborna crkva u Sremskim Karlovcima Dva nadgrobna spomenika na Čeratskom groblju Spomenici na Magarčevom bregu Šest nadgrobnih spomenika, Čeratsko groblje i groblje na Magarčevom bregu Kapela porodice Nikolić
Srbobran	Srpska pravoslavna crkva u Srbobranu Kuća značajna za NOB u Turiji Nadgrobni spomenici na starom groblju u Turiji Srpska pravoslavna crkva u Turiji Vojnograničarska zgrada u Nadalju Zgrada Skupštine opštine Srbobran Četiri stara nadgrobna spomenika iz 18. veka u Srbobranu
Titel	Tri vojnograničarske zgrade u Titelu Srpska pravoslavna crkva u Loku Kuća u Titelu Srpska pravoslavna crkva u Vilovu Vojnograničarska zgrada u Gardinovcima Rodna kuća Isidore Sekulić Rodna kuća Mileve Marić-Ajnštajn
Temerin	Dvorac „Kaštel“ u Temerinu Etno park „Brvnara“

Normativna kontrola
Međunarodne	VIAF
Državne	Izrael Sjedinjene Države