Marko Ćirilović
| marko ćirilović | |||
|---|---|---|---|
| Lični podaci | |||
| Datum rođenja | 1883. | ||
| Mesto rođenja | selo Novaci kod Uba, Kraljevina Srbija | ||
| Datum smrti | 1916. | ||
| Mesto smrti | Bitolj, Kraljevina Srbija | ||
| Profesija | zemljoradnik | ||
| Delovanje | |||
| Učešće u ratovima | Prvi balkanski, Drugi balkanski, Prvi svetski | ||
| Služba | Vojska Kraljevine Srbije 1912 — 1916. | ||
| Čin | narednik | ||
| Odlikovanja |
| ||
Marko Ćirilović (Novaci kod Uba, 1883 — Bitolj, 1916), zemljoradnik i učesnik dva Balkanska rata, kao i Prvog svetskog rata. Nosilac je Srebrnog vojničkog ordena Karađorđeve zvezde sa mačevima, Albanske spomenice i mnogih drugih spomenica i odlikovanja.[1]
Biografija[uredi | uredi izvor]
Marko Ćirilović rođen je u selu Novaci kod Uba, 1883. godine. Potiče iz ugledne seoske porodice koja se u prvoj polivini XVIII veka doselila iz Drlača kod Ljubovije. Markov otac Jovan (1883-1904) bio je poznati ekonom, starešina velike porodične zadruge, dugogodišnji predsednik novačke opštine i narodni poslanik, a majka Miljana, rođena Mitrović, domaćica. Otac mu se ženio dva puta i imao četrnaestoro dece. Marko je završio osnovnu školu i bavio se poljoprivredom na moderan način.
Ratno iskustvo[uredi | uredi izvor]
Marko je blagovremeno regulisao vojnu obavezu i stekao elementarna znanja o upotrebi oružja u ratovanju. Zato i nije mogao odoleti pozivu za mobilizaciju iako je tek formirao sopstvenu porodicu i počeo da stiče decu. Bio je borac I eskadrona II konjičkog puka „Car Dušan“ i uče- stvovao u mnogim borbama oba balkanska i Prvom svetskom ratu. Ratovao je u borbama na Drini i Kolubari, a prošao je i albanska bespuća. Stigao je i na Solunski front i krenuo u osvajanje Kajmakčalana. Čim je čuo za pogibiju brata Milorada uzjahao je svoju kobilu Zeku i sa grupom ratnih drugova, pohitao ka protivničkim položajima u nameri da brata osveti. Očevici tvrde da je hrabro i neštedimice uletao u protivničke rovove i ubio više njihovih vojnika. U tom iznenadnom i neravnopravnom okršaju i sam je pao smrtno ranjen, na položaju kod Bitolja 1916. godine.
Za taj i neke ranije podvige odlikovan je Srebrnim vojničkim ordenom Karađorđeve zvezde sa mačevima. Imao je još neka odlikovanja i druga priznanja ali ona nisu sačuvana, pa ni identifikovana. Zanimljivo je da je u tom žestokom okršaju na više mesta bila ranjena i njegova kobila Zeka. Međutim, uspela je da se povuče sa ratnog poprišta i vrati na položaje naše vojske. Zahvaljujući veterinarskoj pomoći i nezi Markovih ratnih drugova potpuno se oporavila i preživela Prvi svetski rat. Po oslobođenju čak se sama vratila u Novake i ne samo da je nastavila da verno služi svojim domaćinima već im je i mladunce darivala.
U braku sa Zorkom, zvanom Hristom Panić iz mioničkog sela Virovac izrodili su dve kćeri i jednog sina. Olga je bila udata za Branka Tomića iz Velikog Polja kod Obrenovca. Jula je bila udata za Miloja Kosanića iz Stublenice kod Uba, koji je nakon Drugog svetskog rata živeo u Kanadi. Sin Svetozar Toza Ćirilović (1908-1973) završio je osnovnu školu i dva razreda gimnazije i bavio se poljoprivredom u Novacima.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Tamnavci - Nosioci Karađorđeve zvezde. str. 143-144.” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 09. 03. 2016. g. Pristupljeno 15. 09. 2015.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Arhiv Vojno-istorijskog instituta, Beograd, Dosije Marko Ćirilović
- Arhiv Jugoslavije, Beograd, Fond Kraljevog dvora, Zbirka podataka nosilaca ordena Belog orla i Karađorđeve zvezde sa mačevima;
- Vlahović, 1990, 445; Radojčić, 1998b, 8; Radojčić, 1998v. 8;
- Podaci dobijeni od Miloša Tešića učitelja iz Novaka; Kazivanje Branislava Ćirilovića, diplomiranog građevinskog inženjera iz Beograda; Kazivanje Živote Tomića, diplomiranog ekonomiste iz Valjeva; Zapis sa nadgrobnog spomenika u porodičnoj grobnici na mesnom groblju u Novacima.
