Nikola Demonja

nikola demonja
Nikola Demonja
Lični podaci
Datum rođenja	(1919-12-06)6. decembar 1919.
Mesto rođenja	Vlahović, kod Gline, Kraljevstvo SHS
Datum smrti	6. septembar 1944.(1944-09-06) (24 god.)
Mesto smrti	Slavonska Požega, ND Hrvatska
Profesija	stolar
Delovanje
Član KPJ od	1941.
Učešće u ratovima	Narodnooslobodilačka borba
Služba	NOV i PO Jugoslavije
Čin	major
U toku NOB	komandant 12. slavonske divizije
Heroj
Narodni heroj od	19. juna 1945.
Odlikovanja

Nikola Demonja (Vlahović, kod Gline, 6. decembar 1919 — Slavonska Požega, 6. septembar 1944) bio je učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.

Biografija

Rođen je 6. decembra 1919. godine u selu Vlahović, kod Gline. Potiče iz seljačke porodice. Završio je osnovnu školu u svom selu i učio stolarski zanat.

Aprilski rat i okupacija Kraljevine Jugoslavije, zatekli su ga na odsluženju vojnog roka. Nikola se već u aprilu 1941. godine našao kod svoje kuće, gde se povezao sa komunistima i počeo rad na pripremanju ustanka. Od 23. jula 1941. godine je u sastavu prve ustaničke grupe na Baniji, zajedno sa Vasiljom Gaćešom. Tog dana u akciji na Grabovac Banski, Demonja je uskačio kroz prozor zgrade opštine, na prepad zarobio opštinskog beležnika i izneo 6 pušaka koje su pripadale opštinskoj straži.

Učestvuje svakog dana u akcijama na ustaško-domobranske posade i svojim vešto postavljenim zasedama često sprečava ustašama izvršenje zločina nad srpskim narodom Banije. Godine 1941. postao je član Komunističke partije Jugoslavije. Ubrzo je i vodnik prvog voda u odredu Vasilja Gaćeše, a u martu 1942. komandir Banijske proleterske čete.

Najslavnije pobede na Baniji i Šamarici vezane su uz ime Nikole Demonje. Kada su u jesen 1941. godine, jake ustaške snage pošle da počiste Šamaricu, da spale i unište partizansku bazu Vasilja Gaćeše, Nikola je sa svojom patrolom, iako iznenađen, bombama uništio ustašku grupu i doneo u Šamaricu 3 puške.

Poslednji pozdrav poginulom Nikoli Demonji.

Maja 1942. na Baniji su delovale jake partizanske snage i u svim oslobođenim selima delovali su organi narodne vlasti, organizacija SKOJ-a i AFŽ-a. Tada po odluci Glavnog štaba Hrvatske, Demonja odlazi sa proleterskom četom u Slavoniju, da pomogne borbu tamošnjih partizana. U borbama u Slavoniji, Demonja postaje komandant bataljona, zamenik komandanta i komandant Sedamneste udarne brigade i komandant Dvanaeste udarne slavonske divizije. U borbi kod Voćina, 1943. Demonja je skočio na tenk i uništio ga bombama. Na Čaglinu je za nekoliko časova njegova brigada uništila ustaški puk. Nikolina umešnost u komandovanju i hrabrost naročito je došla do izražaja u jurišu za oslobođenje Čazme 1943. godine, kada je u naletu uništio celi nemački bataljon i onesposobio 20 kamiona i zaplenio 4 topa. Kao komandant divizije, odlikuje se uspešnim rukovođenjem velikim borbenim akcijama, u kojima neprijatelju nanosi velike gubitke: Podgorač, Bodljevina, Grubišno Polje.

Nikola Demonja je poginuo na dužnosti komandanta Dvanaeste slavonske divizije u jurišu u Slavonskoj Požegi, 6. septembra 1944. godine.

Još za života, septembra 1944. godine, ukazom Predsedništva AVNOJ-a, odlikovan je Ordenom partizanske zvezde drugog reda, a za narodnog heroja, posthumno je proglašen 19. juna 1945. godine.

Po njemu je tokom rata nazvana 3. moslavačka udarna brigada „Nikola Demonja“.

Osnovna škola u Glini je nosila njegovo ime do 1995. godine, tj. sve do proterivanja Srba.

Literatura

• Narodni heroji Jugoslavije tom I. Beograd: Narodna knjiga. 1982.  COBISS.SR 48700167

Spoljašnje veze

• Nikola Demonja
• Striježevica: Antifašisti obnovili bistu Nikole Demonje (29. V 2012) (jezik: hrvatski)
• Antifašisti čuvaju sjećanje na narodnog heroja Nikolu Demonju Arhivirano na veb-sajtu Wayback Machine (16. septembar 2013) (12. IX 2013) (jezik: hrvatski)