Pređi na sadržaj

Operacija Una

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Operacija Una
Dio Rata u Bosni i Hercegovini

Ciljevi operacije Una () na karti Bosne i Hercegovine
Vrijeme18—19. septembar 1995.
Mjesto
Zapadna Bosna
Ishod

Pobjeda Vojske Republike Srpske

  • Operacija Hrvatske vojske prekinuta
  • Bez teritorijalnih promjena
Sukobljene strane
 Hrvatska  Republika Srpska
Komandanti i vođe
Hrvatska Vinko Vrbanac
Hrvatska Marijan Mareković
Hrvatska Luka Džanko		 Republika Srpska Momir Talić
Uključene jedinice
 Hrvatska vojska  Vojska Republike Srpske
Jačina
6.400 nepoznato
Žrtve i gubici
49 poginulih[a] 50 poginulih
62 ranjenih
3 zarobljenih
54 srpska civila poginulo, 39 ranjeno i 6 zarobljeno
2 pripadnika UNKRO poginula u granatiranju Dvora

Operacija Una je vojna ofanziva koju je izvela Hrvatska vojska (HV) protiv Vojske Republike Srpske (VRS) u zapadnoj Bosni od 18. do 19. septembra 1995, tokom Rata u Bosni i Hercegovini. Operacija je uključivala prelazak rijeke Une i Save radi uspostavlja mostobrana u Novom Gradu, Kozarskoj Dubici, Srpskoj Kostajnici i nasuprot Jasenovca, kako bi se omogućilo naknadno napredovanje prema Prijedoru i Banjoj Luci.

Operacije je isplanirana nekoliko sati poslije sastanka hrvatskog predsjednika Franje Tuđmana i američkog diplomate Ričarda Holbruka, tokom koje je Holbruk pozvao Tuđmana da pojača pritisak na Pounje i zaprijeti zauzimanjem Banje Luke, jer je vjerovao da će takav razvoj događaja primorati rukovodstvo Republike Srpske da dođe za pregovarački sto. Neadekvatno planiranje i pripreme, u kombinaciji sa manjkavim vojno-obavještajnim podacima o odbrambenim snagama i zanemarivanje visokog vodostaja rijeke Une i Save, doveli su do velikog broja žrtava i malo uspjeha. Ofanziva je prekinuta dan nakon pokretanja i evakuacije mostobrana. HV je na kraju za neuspjeh okrivio general-majora Vinka Vrbanca. Vrbanac je bio ovlašćen za vođenje ofanzive, umjesto načelnika Glavnog štaba generala Zvonimira Červenka.

Operacija Una bila je jedina neuspješna operacija HV iz niza ofanziva koje su započele u novembru 1994. godine. Bila je kontroverzna u hrvatskim medijima, ali je uopšteno zanemarena kao odstupanje od niza uspjeha. Hrvatske vlasti su pokrenule 2006. istragu o ratnim zločinima koje su počinili pripadnici HV tokom operacije, u kojoj je ubijeno 40 srpskih civila.

Pozadina

[uredi | uredi izvor]

Pošto se Jugoslovenska narodna armije (JNA) povukla iz Hrvatske nakon prihvatanja i implementacije Vensovog plana, 55.000 oficira i vojnika JNA rođenih u Bosni i Hercegovini prebačeno je u BiH, a oni će kasnije činiti srž Vojske Republike Srpske (VRS). Ova reorganizacija uslijedila je nakon proglašenja Republike srpskog naroda u Bosni i Hercegovini 9. januara 1992, prije referenduma o nezavisnosti Bosne i Hercegovine koji je održan između 29. februara i 1. marta 1992. godine. Proglašenje nezavisnosti Bosne i Hercegovine jedno je od razloga izbijanja rat. Srbi su 1. marta 1992. započeli utvrđivanje Sarajeva i drugih područja.[1] Narednog dana u Sarajevu i Doboju zabilježene su prve žrtve rata. Posljednjih dana marta, srpske snage su otpočele artiljerijsko granatiranje položaja hrvatskih formacija u Bosanskom Brodu, kojima je u ispomoć pristigla 108. brigada [hr] Hrvatske vojske.[2] JNA je 4. aprila otpočela artiljerijsko granatiranje Sarajeva.[3] Postojali su i drugi primjeri u kojima je JNA neposredno podržavala VRS,[4] npr. prilikom zauzimanja Zvornika početkom aprila 1992, kada je JNA pružila artiljerijsku podršku iz Srbije, dejstvujući preko Drine.[5] Istovremeno, JNA je pokušavala da smiri situaciju i dogovori pregovore u drugim dijelovima zemlje.[4]

Na početku rata, JNA i VRS su se sukobile sa Armijom Republike Bosne i Hercegovine (ARBiH) i Hrvatskim vijećem odbrane (HVO), koje su bile podrjeđene centralnoj vlasti u kojoj su preovlađivali Muslimani i Hrvati, kao i HV, koja je povremeno podržavala operacije HVO.[2] Krajem aprila, VRS je raspolagala sa oko 200.000 vojnika, stotinama tenkova, oklopnih transportera i artiljerijskih oruđa. HVO i Hrvatske odbrambene snage (HOS) na raspolaganju su imale 25.000 vojnika i pregršt teškog naoružanja, dok je ARBiH na raspolaganju imala 100.000 vojnika, malokalibarskog oružja za polovinu vojnika i praktično bez teškog naoružanja.[6] Naoružavanje različitih snaga bilo je otežano embargom Ujedinjenih nacija (UN) na oružje, koji je uvedeno u septembru 1991. godine.[7] Do sredine maja 1992, kada su se preostale jedinice JNA koje nisu prebačene u VRS povukle iz BiH u Saveznu Republiku Jugoslaviju,[5] VRS je kontrolisala oko 60% teritorije BiH.[8] Do kraja godine kontrola je proširena na oko 70% teritorije.[9]

Uvod

[uredi | uredi izvor]

Do 1995. ARBiH i HVO su se razvile u bolje organizovane snage koje su koristile uporedivo veliki broj artiljerijskih oruđa i dobro utvrđene položaje. VRS nije bila u mogućnosti da probije njihovu odbranu, npr. u bici za Orašje u maju i junu 1995. godine.[10] Nakon pada većeg dijela Republike Srpske Krajine u operaciji Oluja u avgustu 1995, HV je svoj fokus prebacila na zapadnu Bosnu i Hercegovinu. Promjena je bila motivisana željom da se stvori bezbjednosna zona duž državne granice, dok bi se Hrvatska uspostavila kao regionalna sila i stekla naklonost Zapada tako što bi okončala rat u BiH. Vlada Republike Bosne i Hercegovine pozdravila je ovaj potez, jer je išao u prilog njihovom cilju da steknu kontrolu nad zapadnom Bosnom i Hercegovinom i Banjom Lukom, najvećim gradom u Republici Srpskoj.[11]

Dok je NATO sprovodio operaciju Namjerna sila — niz vazdušnih udara na ciljeve VRS oko Sarajeva, zapadna Bosna i Hercegovina bila je relativno mirna nakon operacije Oluja, izuzev probnih napada koje su vodile VRS, HVO ili ARBiH nedaleko od Bihaća, Drvara ili Glamoča. U to vrijeme, HV, HVO i ARBiH su planirale zajedničku ofanzivu u regionu.[12] Hrvatska komponenta ofanzive, kodnog naziva Maestral 2, pokrenuta je 8. septembra s ciljem zauzimanja Jajca, Šipova i Drvara,[13] 5. korpus ARBiH je pokrenuo operaciju Sana, tokom koje su snage VRS potisnute do 70 km istočno od Bihaća, čime su prošireni istureni položaji ARBiH koje su držani na sjeveru prema Novom Gradu.[14]

Američki diplomata Ričard Holbruk i američki ambasador u Hrvatskoj Piter Galbrajt sastali su se 17. septembra u Zagrebu sa hrvatskim predsjednikom Franjom Tuđmanom. Sjedinjene Američke Države su poslale Holbruka kako bi podstakao Tuđmana da prekine ofanzivne operacije HV u zapadnoj Bosni i Hercegovini. Međutim, Holbruk i Galbrajt su smatrali da su uputstva nerazumna i vidjeli su priliku da poraze VRS i uspostave novu vojnu ravnotežu u zemlji. Holbruk je takođe smatrao da je promjena situacije na terenu omogućila njemu i Galbrajtu da ignorišu uputstva.[15] Holbruk je pozivao Tuđmana da zauzme Sanski Most, Novi Grad i Prijedor[16] i to brzo,[17] ali ga je molio da odustane od Banje Luke. Holbruk i Galbrajt su smatrali da će biti korisno i pravedno ako hrvatske snage zauzmu Banju Luku, ali su odlučili da ih ne podstiču na to, strahujući od stvaranja još 200.000 izbjeglica ili da Hrvatska neće biti voljna da se odrekne kontrole nad gradom kasnije. Nadali su se bi se u gradu moglo naći umjerenije srpsko rukovodstvo, jer je to bilo najurbanije područje Republike Srpske.[15]

Borbeni poredak

[uredi | uredi izvor]

Na osnovu ishoda sastanka Holbruka i Tuđmana i procjene Glavnog štaba Hrvatske vojske da je 2. korpus VRS potpuno uništen, donijeta je odluka o razmještanju HV na područje gotovo bez pripreme i planiranja. Procjene Glavnog štaba HV zasnovana je na dostignućima ARBiH u zapadnoj Bosni i Hercegovini u prethodna četiri dana. Naređenje za napad je sastavljeno 17. septembra, a potpisao ga je general-major Vinko Vrbanac u ime načelnika Glavnog štaba generala Zvonimira Červenka. Napad, kodnog naziva operacija Una, trebao je da počne prelaskom rijeke Une kod Novog Grada i Kozarske Dubice i rijeke Save kod Jasenovca, nakon čega bi uslijedilo zauzimanje planine Prosara, kako bi se omogućilo dalje napredovanje prema Prijedoru. Planirano je da se operacija koordiniše sa 5. korpusom ARBiH, koji bi nastavio brzo napredovanje prema Prijedoru i Novom Gradu.[18]

Naređenjem je HV dato samo oko 10 časova da se pripremi,[19] pa su u napadu bili angažovani samo oni elementi HV koji su već bili raspoređeni na tom području — dijelovi Zagrebačkog korpusa duž Une i Bjelovarskog korpusa duž Save. Prelazak Une se smatrao primarnim ciljem[18] i taj zadatak bio je dodijeljen elementima 1. gardijske [hr] i 2. gardijske brigade [hr] uz podršku 17. domobranskog puka.[20] Dvije gardijske brigade zajedno su na raspolaganju imale 1500 vojnika, sa još 1500 rezervista Domobranstva [hr], raspoloživih za prelazak Une.[21] Bjelovarski korpus je raspolagao sa oko 2500 domobranskih rezervista, raspoređenih u tri borbene grupe (koje su činili elementi 52, 121. i 125 domobranskog puka) i oko 900 vojnika za podršku, uključujući divizion topova kalibra 155 mm iz 16. artiljerijsko-ratne brigade[22] i elementi 18. artiljerijskog divizona (po jedan vod haubica kalibra 155 mm i topova kalibra 130 mm).[23] Jedinica Bjelovarskog korpusa komandovao je general-major Luka Džanko,[24] dok je jedinicama Zagrebačkog korpusa komandovao general-major Marijan Mareković.[20]

VRS je na tom području imala tri garnizonska bataljona, koje su uglavnom činili stariji rezervisti. Dva od njih, pripadnici 1. novogradske i 11. dubičke pješadijske brigade, bili su raspoređeni duž rijeke Une i sukobili su se sa Zagrebačkim korpusom. Preostali bataljon, u sastavu 1. gradiške lake pješadijske brigade, raspoređen je duž rijeke Save nasuprot Bjelovarskog korpusa.[25] Pripadnici VRS, u sastavu 1. krajiškog korpusa pod komandom general-potpukovnika Momira Talića, bili su raspoređeni na pripremljene utvrđene položaje zaštićene minskim poljima i snažnom artiljerijskom vatrom.[26] HV je procijenila da su jedinice VRS duž rijeke Save imale podršku čete tenkova i po jedne baterije topova kalibra 130 mm, haubica kalibra 155 mm i protivoklopnih topova kalibra 76 mm.[24]

Tok operacije

[uredi | uredi izvor]
Karta borbi u zapadnoj Bosni i Hercegovini u septembru i oktobru 1995; operacija Una je opisana na vrhu karte.

18. septembar

[uredi | uredi izvor]

Prelaske su otežavali visoki vodostaji, poplavljeno priobalje, jake struje i plutajući nanos, kao i nedostatak čamaca i drugih sredstava za prelazak rijeke.[28] Oprema koju je obezbjedio 33. inžinjerski bataljon, uključujući dva tegljača i jedno amfibijsko vozilo, kasnila je sa dolaskom i u zonu borbenih dejstava stigla je tek 18. septembra u podne.[29] Duž cijelog toka Une i Save dužine 100 km, gdje je trebala da se sprovede ofanziva,[30] HV je počela artiljerijsko granatiranje u podne, a prelazi su uslijedili poslije 15 časova. Borbena grupa 125. domobranskog puka pokušala je da pređe kod sela Košutarica, ali bezuspješno nakon što je naišla na jaku vatru iz malokalibarskog oružja i minobacača. Propao je i pokušaj borbene grupe 52. domobranskog puka da pređe Savu nizvodno od Jasenovca, odvraćen snažnom minobacačkom vatrom.[28] Jedinice Zagrebačkog korpusa uspjele su da uspostave male mostobrane u određenim zonama iskrcavanja u Novom Gradu, Srpskoj Kostajnici i Kozarskoj Dubici, ali su prikovane artiljerijskog i mitraljeskom vatrom.[31] Kako je HV u prvih nekoliko časova borbe imao 27 mrtvih, Vrbanac je poslat da izvidi situaciju i bio je zgrožen lošom organizacijom napada.[32] Tokom noći 18. na 19. septembar, VRS je nastavila sa artiljerijskim granatiranjem položaja HV duž rijeka, ali je granatirala i Novsku, Kutinu, Novu Gradišku[33] i Dvor.[34]

Napredovanje ARBiH prema Sanskom Mostu i Novom Gradu, gdje je HV uspostavila jedan od mostobrana, zaustavljeno je 18. i 19. septembra, pošto je ARBiH na tom području naišla na 14.000 do tada neotkrivenih vojnika VRS, uz podršku 2000 dobrovoljaca iz Srbije.[20]

19. septembar

[uredi | uredi izvor]
Uništena hrvatska amfibija PTS-M kod Topole užasa (Donja Gradina). Amfibija je onesposobljena protivtenkovskom minom tokom pokušaja deblokade hrvatskih vojnika koji su čamcima prešli u Republiku Srpsku.
Zaplenjena oprema (dnevni obrok i bedž) uništenog voda „Crnih mambi”.

Iako je Vrbanac naredio da se operacija obustavi nešto poslije ponoći 18. na 19. septembar, Bjelovarski korpus nije uspio da otkaže nove pokušaje prelaska koje je naredio za 6 časova narednog jutra.[35] Napadi su nastavljeni, do 10.30 časova, a borbene grupe 52. i 125. domobranskog puka pokušavale su da pređu Savu na različitim mjestima. Uprkos jačanju riječne struje i kontinuiranoj artiljerijskoj vatri VRS, mali izviđački elementi uspjeli su da pređu rijeku, da bi jedan čas kasnije bili primoran na povlačenje.[36]

Snage u sastavu 121. i 125. domobranskog puka i 265. izviđačko-diverzantske čete uspjele su da pređu rijeku Savu na ušću Une i Save u 12.50 časova. Snage koje su izvršile prelazak brojale su 80 vojnika, a naišle su na minsko polje, artiljerijsku i malokalibarsku vatru iz bunkera nedaleko od obale rijeke. Izvlačenje snaga počelo je poslije 14 časova, što je dovelo do razmjene teške artiljerijske vatre između VRS na jednoj obali i borbenih grupa 121. i 125. domobranskog puka na drugoj obali. Za povlačenje bilo je potrebno nekoliko prelazaka preko rijeke koristeći raspoložive čamce, što je za ishod imalo dodatne gubitke. Situacija se dosta zakomplikovala za HV nizom incidenata i faktora. Među njima bio je tegljač koji je vukao oštećeno amfibijsko vozilo koje se zapalilo zbog neispravnih instalacija, nedovoljne artiljerijske podrške riječnih topovnjača i posada čamaca 34. inžinjerski bataljon koja je odbila da pređe rijeku, a koju su zamijenili regruti 33. inžinjerskog bataljona. Uprkos upotrebi bespilotskih letjelica HV za lociranje topova VRS kao mete za kontrabatiranje, artiljerijska razmjena je nastavljena do kasno u noć 19. na 20 septembar.[37] Drugog dana su u borbe stupile i vojne jedinice VRS koje su povučene sa drugih linija fronta — prevashodno policijske snage. U bitku su sa banjalučkog aerodroma prvog dana krenula i dva srpska aviona tipa J-21 jastreb koja su bombardovala hrvatsku kolonu na regionalnom putu Sisak – Hrvatska Dubica, na deonici Živaja – Šaš. U toj akciji oboren je jedan jastreb kod Novog Grada.[38] Sljedećeg dana hrvatsku artiljeriju i snage na mostobranu napalo je više aviona tipa J-22 orao, G-4 super galeb i J-21 jastreb.[39]

Borbena grupa 52. domobranskog puka ponovo je prešla Savu u 14.30 časova da bi podržala izvlačenje mostobrana koji su uspostavili elementi 121. i 125. domobranskog puka. U tom prelasku učestvovao je 91 vojnik tokom koje su napredovali 900 m i uništili nekoliko odbrambenih položaja VRS prije nego što su se povukli u 16.30 časova.[40]

Zagrebački korpus je 19. septembra pokušao da ojača mostobrane preko rijeke Une, ali je pretrpio dodatne gubitke.[41] Bjelovarski korpus je takođe uputio borbenu grupu 121. domobranskog puka u Jasenovac kao pojačanje za proboj odbrane VRS.[35] Červenko se do kraja dana sastao sa Tuđmanom u znak protesta zbog neorganizovanosti operacije i činjenice da o njoj nije bio unaprijed obaviješten.[21] Istog dana, Glavni štab HV je prekinuo operaciju.[41]

Posljedice

[uredi | uredi izvor]
Pripadnici Policije Republike Srpske koji su učestvovali u odbrani Kozarske Dubice.
Predsjednik Republike Srpske Radovan Karadžić u posjeti Kozarskoj Dubici nakon operacije Una 7. oktobra 1995, sa komandantom 11. dubičke brigade pukovnikom Milojom Misiračom (drugi slijeva) i potpukovnikom Pantelijom Ćurguzom (drugi sdesna).

Poslije rata, general Janko Bobetko je procijenio gubitke HV na više od 70 poginulih i 250 ranjenih.[41] Prema zvaničnim hrvatskim izvorima, tokom operacije poginulo je ili nestalo 49 [32] odnosno 50[42] vojnika HV. Od žrtava, Bjelovarski korpus je imao pet poginulih i 26 ranjenih.[43] Prema srpskim izvorima, gubici VRS bili su 44 poginula, 53 ranjena i tri zarobljena vojnika. Srpski izvori takođe navode 54 poginulih, 39 ranjenih i 6 zarobljenih civila tokom dva dana ofanzive.[44] Dva mirovnjaka iz Danske, angažovana u okviru Operacije Ujedinjenih nacija za vraćanje povjerenja u Hrvatskoj (UNKRO), poginula su tokom srpskog granatiranja Dvora.[34] Hrvatske vlasti su 2006. započele istragu navoda o ratnim zločinima počinjenim tokom operacije, konkretno o ubistvu 40 civila na području Kozarske Dubice koje su izvršili pripadnici 1. bataljona 2. gardijske brigade.[21]

Červenko je izvještaj o operaciji Una predao Tuđmanu 20. septembra 1995, skinuo odgovornost sa sebe, okrivljujući Vrbanca i ministra odbrane Gojka Šuška.[45] Krivica je potom stavljena samo na Vrbanca, čime je njegova vojna karijera okončana. Iako se očekivalo da će Mareković naslijediti Červenka na mjestu načelnika Glavnog štaba, nakon Červenkovog penzionisanja 1996. na njegovo mjesto je došao general Pavao Miljavac.[32]

Ofanziva je bila jedina neuspješna operacija koju je HV preduzela od operacije Zima 94 u novembra 1994, a u Hrvatskoj je odbačena kao odstupanje.[46] I dalje je ostala predmet polemike u hrvatskim medijima. Prema hrvatskom istoričaru Davoru Marijanu, operacija je prvenstveno bila politički motivisana i na brzinu pokrenuta kao odgovor na Holbrukove primjedbe od 17. septembra. Ipak, Marijan tvrdi da je napad bio zasnovan na netačnim obavještajnim podacima, što je dovelo do hrvatskog potcjenjivanja srpske odbrane.[45] Pored toga, HV je precijenila svoje sopstvene kapacitete za izvođenje teške operacije, a zanemarila je stanje rijeka koje je namjeravala da pređe.[41] HV nikada nije pokušala da ponovo prelazak, već je početkom oktobra u operaciji Južni potez odabrala da ugrozi Banju Luku iz drugog pravca.[47] Sa druge strane, hrvatski istoričar, Tomislav Kovačić, tvrdi da su američke želje u pogledu zauzimanja Pounja bile nejasne i kontradiktorne,[48] da je Tuđman dao odobrenje samo za osiguranje Unske pruge a ne i za napad ka Prijedoru i Banja Luci,[48] i da su za vojnički preambiciozne ciljeve odgovorni ministar odbrane, Gojko Šušak, kao i drugi pripadnici vojske.[49]

Pitanje nestalih i poginulih

[uredi | uredi izvor]

Na području Kozarske Dubice, kod tadašnje fabrike TIK „Knežopoljka”, poginulo je 13 hrvatskih vojnika[b] diverzantskog voda „Crne mambe” 2. gardijske brigade. Nakon poraza Hrvatska zvanično nije htjela da preuzme tijela. Tijela su sahranjena u zajedničku grobnicu na groblju Urije u Kozarskoj Dubici.[50] Kod ubijenih „Crnih mambi” nađena su i stimulativna sredstva.[51]

Jedan hrvatski vojnik[v] nađen je u Uni kod sela Poljavnice 1996., dok se nekoliko lica (utopljenih u Uni i Savi) vodi se kao nestalo do danas.[50] Prilikom uzimanja izjave od svjedoka došlo se do neprovjerene informacije da je 18. septembra 1995. godine u mjestu Tunjica kod Novog Grada u pokolju nad srpskim civilima učestvovao Zoran Stojanović iz Prozora, rimokatolički sveštenik.[52]

Napomene

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ Nakon rata, hrvatski general Janko Bobetko procijenio je hrvatske gubitke na 70 poginulih i 250 ranjenih, iako statistika hrvatske vlade nije u skladu s njegovom tvrdnjom.
  2. ^ U Kozarskoj Dubici su poginuli pripadnici HV Ante Petrušić, Zoran Špoljar, Miroslav Briševac, Ivo Barać, Zvonko Zrna, Josip Macan, Stepan Pajser, Dražen Horvat, Rudi Fistrić, Darko Oljačić, Mile Martelo, Mato Kunkić i Zdenko Paestka (komandant voda).
  3. ^ Tarik Hadžihasanović iz Zagreba, legitimacija broj 150461 2. gardijske brigade.

Reference

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ Ramet 2006, str. 382.
  2. ^ a b Ramet 2006, str. 427.
  3. ^ Ramet 2006, str. 428.
  4. ^ a b CIA 2002, str. 136.
  5. ^ a b CIA 2002, str. 137.
  6. ^ CIA 2002, str. 143–144.
  7. ^ Bellamy 1992.
  8. ^ Burns 1992.
  9. ^ Ramet 1995, str. 407–408.
  10. ^ CIA 2002, str. 299.
  11. ^ CIA 2002, str. 376–377.
  12. ^ CIA 2002, str. 379.
  13. ^ CIA 2002, str. 380.
  14. ^ CIA 2002, str. 381–382.
  15. ^ a b Galbraith 2010.
  16. ^ Marijan 2008, str. 318.
  17. ^ Šoštarić 2013.
  18. ^ a b Marijan 2008, str. 319.
  19. ^ Marijan 2008, str. 319–320.
  20. ^ a b v g CIA 2002, str. 383.
  21. ^ a b v g Šoštarić 2006.
  22. ^ Marijan 2008, str. 320.
  23. ^ Marijan 2008, str. 322.
  24. ^ a b Marijan 2008, str. 321.
  25. ^ a b CIA 2002, p. 421, n. 710.
  26. ^ Marijan 2008, str. 330.
  27. ^ Marijan 2008, str. 320–322.
  28. ^ a b Marijan 2008, str. 325.
  29. ^ Marijan 2008, str. 324.
  30. ^ Radoš 2011, str. 324.
  31. ^ CIA 2002, str. 383–384.
  32. ^ a b v Hedl 2010.
  33. ^ Marijan 2008, str. 326.
  34. ^ a b Wilkinson & Kempster 1995.
  35. ^ a b Marijan 2008, str. 327.
  36. ^ Marijan 2008, str. 328.
  37. ^ Marijan 2008, str. 329–332.
  38. ^ Borojević & Ivić 2014, str. 177.
  39. ^ Borojević & Ivić 2014, str. 178.
  40. ^ Marijan 2008, str. 328–329.
  41. ^ a b v g CIA 2002, str. 384.
  42. ^ Kovačić 2023, str. 39.
  43. ^ Marijan 2008, str. 332.
  44. ^ RTRS 2010.
  45. ^ a b Marijan 2008, str. 333.
  46. ^ Marijan 2008, str. 334.
  47. ^ CIA 2002, str. 390.
  48. ^ a b Kovačić 2023, str. 41.
  49. ^ Kovačić 2023, str. 33.
  50. ^ a b Agresija Republike Hrvatske na opštine u Republici Srpskoj 2008, str. 194.
  51. ^ Agresija Republike Hrvatske na opštine u Republici Srpskoj 2008, str. 197.
  52. ^ Agresija Republike Hrvatske na opštine u Republici Srpskoj 2008, str. 192.

Literatura

[uredi | uredi izvor]
Knjige

Časopisi

Novinski izvještaji

Spoljašne veze

[uredi | uredi izvor]
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Операција_Уна&oldid=28506417”