Papa Kliment VII
Kliment VII | |
---|---|
Lični podaci | |
Datum rođenja | 26. decembar 1478. |
Mesto rođenja | Firenca, |
Datum smrti | 25. septembar 1535.56 god.) ( |
Mesto smrti | Rim, |
Papa | |
Prethodnik | Hadrijan VI |
Naslednik | Pavle III |
Papa Kliment VII (ital. Giulio de' Medici; lat. Clemens VII, Firenca 26. maj 1478 — Rim 25. septembar 1535) je bio rimski papa od 18. novembra 1523. do svoje smrti.[3] On se smatra „najnesrećnijim od papa”. Vladavinu Klimenta VII obeležila su brze uzastopne političke, vojne i verske borbe, mnoge dugo u nastajanju, koje su imale dalekosežne posledice po hrišćanstvo i svetsku politiku.[4] Pristupio je Svetoj ligi Francuske, Venecije i Milana protiv cara Karla V. Kada je carska vojska zauzela Rim 1527, bio je zarobljen. Kasnije je vraćen na papski presto, pa je Karla V krunisao za cara u Bolonji 1530. Došao je u sukob sa engleskim kraljem Henrijem VIII, jer je odbio da odobri njegov razvod braka sa Katalinom od Aragona. Brak je u maju 1533. poništio kenterberijski nadbiskup Tomas Kranmer. Taj sukob je izazvao raskid između Engleske i Rima, a kralj je 1534. osnovao anglikansku crkvu i proglasio se za njenog poglavara.
Izabran 1523. godine na kraju italijanske renesanse, Klement je došao na papinstvo sa visokom reputacijom državnika.[5] On je primerno služio kao glavni savetnik pape Lava X (1513–1521), pape Hadrijana VI (1522–1523) i pohvalno kao veliki maestro u Firenci (1519–1523).[6][7][5] Preuzimajući vođstvo u vreme krize, sa širenjem protestantske reformacije; crkvom pred bankrotstvom; i velikim, stranim armijama koje su izvršile invaziju na Italiju, Klement je u početku pokušavao da ujedini hrišćanski svet sklapajući mir među mnogim hrišćanskim vođama tada u sukobu.[8] Kasnije je pokušao da oslobodi Italiju od strane okupacije, verujući da to ugrožava slobodu crkve.[4]
Složena politička situacija tokom 1520-ih godina osujetila je Klementove napore.[9] Nasledivši izazove bez presedana, uključujući protestantsku reformaciju Martina Lutera u severnoj Evropi; ogromna borba za moć u Italiji između dva najmoćnija evropska kralja, cara Svetog rimskog carstva Karla V i Fransoe I Valoe, od kojih je svaki zahtevao da papa izabere stranu; i turske invazije na istočnu Evropu predvođene Sulejmanom Veličanstvenim, Klementove probleme pogoršao je sporni razvod engleskog kralja Henrija VIII, što je dovelo do toga da se Engleska odvojila od Katoličke crkve; i 1527. godine, pogoršali odnosi sa carem Karlom V su doveli nasilja i pljačke Rima, tokom koje je Klement bio u zatvoru. Nakon što je pobegao iz zatočeništva u zamak Sant'Anđelo, Klement - sa malo preostalih ekonomskih, vojnih ili političkih opcija - kompromitovao je nezavisnost Crkve i Italije udruživši se sa svojim bivšim tamničarom, Karlom V.[4][5]
Klement je ostavio značajno kulturno nasleđe u tradiciji Medičija.[10] Naručio je ikonična umetnička dela Rafaela, Benvenuta Čelinija i Mikelanđela, uključujući i rad potonjeg umetnika Poslednji sud u Sikstinskoj kapeli.[11][12][13] Što se tiče nauke, Klement je najpoznatiji po tome što je 1533. odobrio teoriju Nikole Kopernika da se Zemlja okreće oko Sunca - 99 godina pre suđenja za jeres Galileu Galileju za slične ideje.[14][15][16] Crkveno, Klement je zapamćen po naređenjima koja štite Jevreje od inkvizicije, odobravaju Teatinskog i Kapucinerskog reda, i obezbeđuju ostrva Malta za Malteške vitezove.[17][18][19][20][21]
Mladost
[uredi | uredi izvor]Život Đulija de Medičija je počeo pod tragičnim okolnostima. Dana 26. aprila 1478. - tačno mesec dana pre njegovog rođenja - njegov otac, Đulijano de Mediči (brat Lorenca Veličanstvenog), ubijen je u katedrali u Firenci od strane svoje porodice, u onome što je danas poznato kao „Pacijeva zavera“.[22] On je nezakonito rođen 26. maja 1478. godine u Firenci; tačan identitet njegove majke ostaje nepoznat, iako mnoštvo naučnika tvrdi da je to bila Fioreta Gorini, ćerka univerzitetskog profesora.[22][23] Prvih sedam godina života Đulio je proveo sa svojim kumom, arhitektom Antoniom da Sangalom starijim.[22]
Nakon toga, Lorenzo Veličanstveni ga je odgojio kao jednog od svojih sinova, zajedno sa svojom decom Điovanijem (budućim papom Lavom X), Pjerom i Gulijanom.[24] Školovan u palati Mediči u Firenci od strane humanista poput Anđela Polizijana, i zajedno sa čudotvorcima poput Mikelanđela, Đulio je postao uspešan muzičar.[24][25] Po ličnosti je bio na glasu kao stidljiv, a po fizičkom izgledu zgodan.[26]
Đulijeva prirodna sklonost bila je za sveštenstvo, ali mu je njegova nelegitimnost onemogućila visoke položaje u Crkvi. Stoga mu je Lorenzo Veličanstveni pomogao da izgradi vojničku karijeru.[22] On je bio je upisan u redove vitezova sa Rodosa, ali je takođe postao veliki iguman Kapue.[22] Godine 1492, kada je Lorenco Veličanstveni umro i Điovani de Medici preuzeo dužnost kardinala, Đulio se više uključio u crkvene poslove.[22] On je studirao kanonsko pravo na Univerzitetu u Pizi i pratio Đovanija na konklavi 1492. godine, gde je Rodrigo Bordžija izabran za papu Aleksandra VI.[22]
Nakon nedaća prvorođenog sina Lorenca Veličanstvenog, Pjera Nesrećnog, Medičiji su 1494. proterani iz Firence.[27] Tokom narednih šest godina, kardinal Điovani i Đulio zajedno su putovali Evropom - dva puta su hapšeni (prvo u Ulmu u Nemačkoj, a kasnije u Ruanu, u Francuskoj). Svaki put ih je Pjero Nesrećni izbavio.[22] Godine 1500. obojica su se vratili u Italiju i usredsredili svoje napore na ponovno osnivanje porodice u Firenci.[28] Obojica su bili prisutni u bici kod Ravene 1512. godine, gde su Francuzi zarobili kardinala Đovanija, ali je Đulio pobegao; to je dovelo do toga da je Gulio postao izaslanik pape Julija II.[29] Iste godine, uz pomoć pape Julija i španskih trupa Ferdinanda Aragonskog, Mediči su preuzeli kontrolu nad Firencom.[22]
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Miranda, Salvador. „The Cardinals of the Holy Roman Church - Biographical Dictionary - Consistory of September 23, 1513”. webdept.fiu.edu.
- ^ Cheney, David M. „Pope Clement VII (Giulio de' Medici) [Catholic-Hierarchy]”. www.catholic-hierarchy.org.
- ^ "List of Popes," Catholic Encyclopedia (2009); retrieved 2011-11-16.
- ^ a b v „Clement VII”. Encyclopaedia Britannica Volume 5. Akron, Ohio: The Werner Company. 1905. 05015678.
- ^ a b v „Clement VII, Encyclopedia.com”. www.encyclopedia.com.
- ^ „The Works of John Adams, vol. 5 (Defence of the Constitutions Vols. II and III) - Online Library of Liberty”. oll.libertyfund.org.
- ^ „Luminarium Encyclopedia: Pope Clement VII (Giulio de' Medici) (1478-1534)”. www.luminarium.org.
- ^ Gouwens, Kenneth; Sheryl E. Reiss (2005). The Pontificate of Clement VII: History, Politics, Culture. Aldershot UK; Burlington VT USA: Ashgate. ISBN 978-0-7546-0680-2.
- ^ Thurston, Herbert. „Catholic Encyclopedia: Pope Clement VII”. www.newadvent.org.
- ^ Chastel, André (1983). The Sack of Rome, 1527. Princeton: Princeton U.P. ISBN 978-0-691-09947-7.
- ^ Hankins, James (10. 4. 2020). „The Restorative Power of Faith”. Wall Street Journal.
- ^ „Drawing | British Museum”.
- ^ „Learn the Intriguing (and Sometimes Controversial) History Behind Michelangelo's 'Last Judgment'”. 1. 8. 2020.
- ^ „Copernicus, Nicolaus (1473-1543)”. Online Library of Liberty. Arhivirano iz originala 14. 05. 2021. g. Pristupljeno 26. 09. 2021.
- ^ Rabin, Sheila (17. 9. 2018). Zalta, Edward N., ur. The Stanford Encyclopedia of Philosophy. Metaphysics Research Lab, Stanford University — preko Stanford Encyclopedia of Philosophy.
- ^ „The Priest Who Realized the Earth Revolved Around the Sun”. National Catholic Register.
- ^ „POPES, THE - JewishEncyclopedia.com”. jewishencyclopedia.com.
- ^ „Pope Clement”. www.jewishvirtuallibrary.org.
- ^ https://capuchins.org/our-history/
- ^ „KNIGHTS OF MALTA”. www.knightsofmalta.com. Arhivirano iz originala 14. 2. 2012. g. Pristupljeno 19. 1. 2018.
- ^ „CLEMENTE VII in "Enciclopedia dei Papi"”.
- ^ a b v g d đ e ž z „The Cardinals of the Holy Roman Church”. Biographical Dictionary. Florida International University. 23. 9. 1513. Pristupljeno 27. 1. 2018.
- ^ "Pope Clement VII," Catholic Encyclopedia; retrieved 2013-10-21.
- ^ a b „The Medici Popes”. Paradox Place. Arhivirano iz originala 15. 6. 2017. g.
- ^ Cummings, Anthony M. (1991). „Giulio de' Medici's Music Books”. Early Music History. 10: 65—122. doi:10.1017/S0261127900001108.
- ^ „Clement VII - A Second Medici”. Sts. Martha and Mary Parish. Pristupljeno 27. 1. 2018.
- ^ The Editors of Encyclopædia Britannica. „Piero di Lorenzo de' Medici”. Encyclopaedia Britannica. Pristupljeno 27. 1. 2018.
- ^ „The Medici Family”. History. Pristupljeno 27. 1. 2018.
- ^ „CLEMENTE VII in "Enciclopedia dei Papi"”. www.treccani.it.
Literatura
[uredi | uredi izvor]- Opća enciklopedija Jugoslovenskog leksikografskog zavoda - Zagreb 1978 (4 tom Iz-Kzu)
- Cellini, Benvenuto (1902). John Addington Symonds, tr., ur. The Life of Benvenuto Cellini (fifth izd.). New York: Charles Scribner's Sons.
- Gar, Tommaso (1846). Eugenio Alberi, ur. Le relazioni degli ambasciatori veneti al Senato (na jeziku: italijanski). Series 2, Volume III, Secolo XVI, Vol. 1. Firenze: Società editrice fiorentina.
- Roscoe, William (1846). Thomas Roscoe, ur. The life and pontificate of Leo the tenth. Volume I (4th izd.). London: Henry G. Bohn.
- Roscoe, William (1900). Thomas Roscoe, ur. The Life and Pontificate of Leo the Tenth. Volume II (reprint of 4th edition (1846) izd.). G. Bell & sons.
- De Leva, Giuseppe (1866). Storia documentata di Carlo V in correlazione all'Italia. Volume II. Venezia: Naratovich.
- Creighton, Mandell (1894). A History of the Papacy, during the period of the Reformation: The German revolt, 1517-1527. Volume V. London: Longmans, Green, and Company.
- Artaud de Montor, Alexis (1911). The Lives and Times of the Popes. Volume V. New York: The Catholic Publication Society of America.
- Wilkie, William E. (26. 7. 1974). The Cardinal Protectors of England: Rome and the Tudors Before the Reformation. Church History. 44. New York and London: Cambridge University Press. str. 257–258. ISBN 978-0-521-20332-6. JSTOR 3165218. doi:10.2307/3165218.
- Rodocanachi, Emmanuel. Histoire de Rome. Les pontificats d'Adrien VI et de Clément VII. Paris : Hachette, 1933.
- Chastel, André (1983). The Sack of Rome, 1527. Princeton: Princeton U.P. ISBN 978-0-691-09947-7.
- Hook, Judith (2004). The Sack of Rome: 1527 (2nd izd.). New York: Palgrave Macmillan UK. ISBN 978-1-4039-1769-0.
- Gouwens, Kenneth; Sheryl E. Reiss (2005). The Pontificate of Clement VII: History, Politics, Culture. Aldershot UK; Burlington VT USA: Ashgate. ISBN 978-0-7546-0680-2.
- Wallace, William E. (2005). Clement VII and Michelangelo: An Anatomy of Patronage. Aldershot UK: Ashgate.
- „The Popes of the Sixteenth and Seventeenth Centuries”. Museum of Foreign Literature, Science, and Art, Volume 28. Philadelphia: E. Little. 1836. Pristupljeno 24. 9. 2017.
Spoljašnje veze
[uredi | uredi izvor]- Thurston, Herbert (1908). „Pope Clement VII”. Catholic Encyclopedia. 4.
- Phillips, Walter Alison (1911). „Clement/Clement VII (Pope)”. Encyclopædia Britannica (na jeziku: engleski). 6 (11 izd.). str. 485–486.
- Catholic Hierarchy, Popes Clement VII
- Cardinals of the Holy Roman Church Arhivirano na sajtu Wayback Machine (30. oktobar 2011), Cardinal Medici
- His son Alessandro de Medici
- Paradoxplace Medici Popes' Page
- Adriano Prosperi, "Clemente VII," Enciclopedia dei Papi (2000) [in Italian]