Портал:Banja Luka
 | Ukoliko želite da ponovo pokrenete ovaj portal, prvo svoju naum izložite zajednici na VP:Trg/Vikipolitika. |  |
Dobrodošli na portal Banja Luka
.svg)
Banja Luka ili Banjaluka je najveći i de facto glavni grad Republike Srpske, te drugi po veličini u Bosni i Hercegovini. U današnjoj političko-teritorijalnoj organizaciji Republike Srpske, koja se sastoji od opština i gradova, Grad Banja Luka (ranije opština) najveća je jedinica lokalne samouprave sa 1.239 km² i predstavlja politički, administrativni, finansijski, univerzitetski i kulturni centar Republike Srpske.
Banja Luka je smještena na obalama Vrbasa, koji u ovom gradu gubi osobine planinske rijeke i ulazi u niziju na svom putu ka ušću u Savu. Srednja godišnja temperatura u Banjoj Luci je 10,7 °C, srednja januarska -0,8 °C, dok je srednja julska 21,3 °C. Pod današnjim imenom se prvi put pominje 1494. godine kada ugarski kralj Vladislav II Jagelonac, u povelji upućenoj lokalnim zapovjednicima Jajačke banovine, navodi ime Juraja Mikulašića kao kaštelana Banje Luke. Prije rata (1992—1995) ovaj grad je bio snažan privredni centar sa razvijenom mašinskom, tekstilnom, prehrambenom, drvoprerađivačkom i elektroindustrijom.
Izabran članak
.jpg){kind=small}
.jpg){kind=small}
Banja Luka ili Banjaluka je gradsko naselje, odnosno naseljeno mjesto u sastavu Grada Banje Luke kao jedinice lokalne samouprave u Republici Srpskoj i Bosni i Hercegovini. Predstavlja politički, administrativni, finansijski, univerzitetski i kulturni centar Republike Srpske. Prema preliminarnim podacima popisa stanovništva 2013. godine, u ovom naseljenom mjestu popisano je 150.997 lica.
Banja Luka je nekada bila snažan privredni centar sa razvijenom mašinskom, tekstilnom, prehrambenom, drvoprerađivačkom i elektroindustrijom. Ratna zbivanja (1992—1995) i poslijeratna društvena tranzicija uzrokovali su propadanje većine industrijskih kapaciteta i tržišta. U ovom gradu i njegovoj okolini preplitale su se različite kulture, običaji i uticaji. Sve to je ostavilo traga na arhitekturi pojedinih dijelova grada, ali i na velikom broju kulturno-istorijskih spomenika kao svjedoka različitih epoha i ljudskog stvaralaštva. Zbog mnogobrojnih zelenih površina (parkova i aleja), Banja Luka je poznata kao grad zelenila.
Izabrana fotografija
Klima
- Klima
- Klima Banje Luke je umjereno kontinentalna uz uticaj klime panonskog pojasa. Srednja godišnja temperatura je 10,8 °C, srednja januarska -0,5 °C, dok je srednja julska 20,5 °C. Srednja godišnja oblačnost iznosi 62 %. Na klimu znatno utiču geografski položaj grada (kotlina), Vrbas sa pritokama te urbanizacija gradskog područja.
Kategorije
Uređivači portala
- --Mstudiodf (razgovor) 00:01, 1. mart 2014. (CET)
- --Slobodni umjetnik (razgovor) 20:45, 8. mart 2014. (CET)
Naseljena mjesta i mjesne zajednice Grada Banje Luke
.jpg)
Obilićevo (nekada Mejdan) je gradska četvrt u Banjoj Luci, Republika Srpska, Bosna i Hercegovina.
Nalazi se na desnoj obali Vrbasa južno od centra grada. Sastoji se iz dvije mjesne zajednice, Oblićevo 1 i Oblićevo 2. Naselje je dobilo ime po Milošu Obiliću.
Klice
Ukoliko napišete neki kratak članak (klicu), molimo Vas da koristite šablon {{Klica-Banjaluka}} kako bi označili da članak nije završen i da mu treba dopuna. Nezavršene članke možete naći u kategoriji Klice Banjaluka.
Upoznajte Banju Luku
- Istorija
za više o istoriji Banja Luke → Hronologija istorije Banje Luke
- 1224. Prvi put se pominje Vrbaški grad • 1287. Prvi put se pominje župa Zemljanik • 1404. Prvi put se pominje Zvečaj • 1446. Prvi put se pominje Bočac • 1494. (6. februara) Prvi put se pominje Banja Luka • 1521. Turci Osmanlije osvojili Banju Luku •
1579-1587. Ferhat-paša Sokolović izgradio čaršiju na ušću rijeke Crkvene u Vrbas • 1583. Banja Luka je postala sjedište Bosanskog pašaluka, što je bila sve do 1639. godine • 1617. Otvorena prva kafana u Banjoj Luci • 1639. Sjedište Bosanskog pašaluka premješteno iz Banje Luke u Sarajevo • 1688. Kratkotrajni upad austrijskih trupa u Banju Luku, poslije čega je spaljeno gradsko jezgro • 1732. Od epidemije kuge u gradu je umrlo oko 7.000 stanovnika • 1866. Izgrađen telegraf, koji je povezao Banju Luku sa Sarajevom i Bihaćem • 1869. Dozvoljena izgradnja samostana trapistima u Delibašinom selu • 1872. Trapisti izgradili veliki mlin na Vrbasu • 1873. (17. januara) Puštena u saobraćaj željeznička pruga Banja Luka – Dobrljin • 1876. Trapisti izgradili tvornicu piva • 1878. Banju Luku je okupirala Austrougarska • 1879. Izgrađena prva bolnica u gradu • 1888. Osnovana Fabrika duvana • 1895. Sa radom počela Realna gimnazija • 1895. Austrougarska vlast napravila prvi zvanični popis stanovništva prema kojem je u Banjoj Luci živjelo 13.566 stanovnika • 1907. Petar Kočić pokrenuo časopis Otadžbina • 1915. Počeo takozvani veleizdajnički proces koji je u Banjoj Luci vođen protiv 156 uglednih Srba • 1918. (11. novembra) Vojska Kraljevine Srbije oslobodila Banju Luku • 1929. (3. oktobra) Osnovana Vrbaska banovina sa sjedištem u Banjoj Luci • 1941. (aprila) Njemačka okupirala Banju Luku i pripojila je Nezavisnoj Državi Hrvatskoj • 1942. (7. februar) U banjolučkim naseljima Drakulić, Šargovac i Motike hladnim oružjem ubijeno oko 2.300 Srba • 1945. (22. aprila) NOVJ oslobodila Banju Luku • 1969. (26. i 27. oktobra) U snažnom zemljotresu poginulo 15 ljudi i porušen veliki broj zgrada u Banjoj Luci • 1992. (9. januara) Osnovana Republika Srpska (pod nazivom Srpska Republika Bosna i Hercegovina), a Banja Luka je postala njen najveći i de fakto glavni grad. (1. marta) Počeo rat na prostoru bivše Socijalističke Republike Bosne i Hercegovine • 1995. (decembra) Potpisan Dejtonski sporazum, čime je okončan rat, a Republika Srpska postala jedan od dva ravnopravna entiteta u sastavu Bosne i Hercegovine •
- Kultura
- Muzej Republike Srpske • Narodno pozorište Republike Srpske • Muzička škola „Vlado Milošević“ (Banja Luka) • Đurđevdanski festival • Gradsko pozorište Jazavac • Narodna i univerzitetska biblioteka Republike Srpske • RKUD "Pelagić" • Gimnazija Banja Luka • Univerzitet u Banjoj Luci • JNU Institut za zaštitu i ekologiju Republike Srpske, Banja Luka
