Pređi na sadržaj

Rsovci

Koordinate: 43° 10′ 14″ S; 22° 46′ 17″ I / 43.1705° S; 22.771333° I / 43.1705; 22.771333
S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Rsovci
Administrativni podaci
DržavaSrbija
Upravni okrugPirotski
GradPirot
Stanovništvo
 — 2011.Pad 106
Geografske karakteristike
Koordinate43° 10′ 14″ S; 22° 46′ 17″ I / 43.1705° S; 22.771333° I / 43.1705; 22.771333
Vremenska zonaUTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina695 m
Rsovci na karti Srbije
Rsovci
Rsovci
Rsovci na karti Srbije
Ostali podaci
Pozivni broj010
Registarska oznakaPI

Rsovci su naselje Grada Pirota u Pirotskom okrugu. Prema popisu iz 2011. ima 106 stanovnika (prema popisu iz 2002. bilo je 183 stanovnika).

Položaj[uredi | uredi izvor]

Selo Rsovci nalazi se u brdovitom Delu podnožja Stare planine, priklješteno brdovitim i kamenitim masivima, sa severa Rudinom, koja se uz Visočicu pruža još od ulaska pa sve do njenog izlaska iz atara sela, probijajući se kanjonom Vladikine ploče, dugačkim 3 km, sa strmim usecima visokim 200 metara. Kanjon Vladikine ploče, ili kanjon Stenje, čini nekoliko meandri do izlaska u atar sela Pakleštice. Strmo iznad reke i pećine Stenje diže se u visinu Kaminski breg visok oko 11OOm. Selo se našlo na uskom prostoru između Rudine i Visočice sa severa i brda Del sa južne strane. Na taj način sprečeno je širenje sela u pravcu sever-jug. Tako je selo dobilo duguljast oblik od Klisure na zapadu do Crepnjišta, do ispod uzvišice Crenac. Granice seoskog atara su u okviru susednih atara sela Visočka Ržana na istoku, Brlog sa severa, Pakleštica i Dobri Do sa zapada i sa juga vidličkim masivom, odnosno atarom sela Krupac.

Površina rsovačkog atara iznosi 3413 hektara, 22 ara i 50 m². Pošto su selo i atar sela u geografskom smislu smešteni u celinu Visoka, pomenuću i granice Visoka. Severna granica Visoka ide glavim grebenom Stare planine između Koma i Midžora. Na ovom delu su i najviši vrhovi ne samo Visoka i Stare planine, već i planina istočne Srbije: Midžor 2169 m, Vražja glava 1938 m, Tri čuke 1937 m, Kopren 1935 m i Kom 1933 m. Zapadnu granicu čini razvođe između Toplodolske reke i Crnovrške reke. Južnu granicu čini, najvećim delom, strmi vertikalni odsek Vidliča. Južna granica ne ide dalje vidličkim odsekom, već ga kod Visoke stene napušta i ide razvođem Gradašničke reke i Kaluđerskog potoka u rsovačkom ataru. Dalja granica izbija grebenom Kozji kamen, Požar, Džadimirica, Sokolovica i spušta se u dolinu Visočice kod Mrtvačkog mosta. Celokupni sliv Visočice, prema katastru, od njenog izvorišta do Mrtvačkog mosta iznosi 582 km².[1]

Istorija[uredi | uredi izvor]

Po predanju selo je nastalo od nekoliko sela ili zaselaka koja su se nalazila na sadašnjem ataru. Jedno se nalazilo u Donjoj Rudini, gde i danas postoje ostaci nekadašnjeg naselja. Ovaj zaselak se nalazio relativno blizu reke te nije oskudevao u vodi. Blizina reke je u isto vreme bila i prepreka od neprijateljskih napada. Putanja na severoistoku je veoma nepristupačna i kamenita, bez imalo zemlje. Nešto malo obradive površine su na severu naselja, dalje preko brda su pašnjaci i šuma,u mestu Bara. Njudi ovog zaseoka bavili su se stočarstvom.

Dalja istraživanja su pokazala da nedostatak istorijskih znanja dolazi otuda što stanovništvo ovoga kraja veruje u to da njihova naselja nisu mnogo stara ili da su znatno mlađa od njihove prave starosti. Vremenski period ovog istraživanja odnosi se na poslednje deceije 15. i 16. veka, tj. na početni period turske vladavine ovim krajem. Kasniji vremenski periodi se ne razmatraju, jer naseobinska prošlost gornjonišavskih naselja može se lakše rekonstruisati i dobiti iz turskih izvora i na osnovu podataka kao što su crkveni izvori, trgovački tefteri, putopisni i drugi podaci, kao i beleške dobro sačuvanih narodnih predanja i legendi. Za rekonstrukciju istorijskog postojanja većine gornjovisočkih naselja, s kraja 15. i tokom 16. veka, korišćeni su pre svega turski izvori.

Iz godine 1447-1489: ima 30 domaćinstava, šest udovica i prihod od 1280 akči. Pripada zeimatu Ali Šarabdara u nahiji Visoka.[2]Hrsovča „Iz godine 1567-1577. Ima šest domaćinstava koja plaćaju gelepšeški danak. Pripada kazi Šehirćoj (Pirot). Približno iz sredine 16. veka (datum nije dat). Ima 45 domaćinstava, šest neoženjenih, pet udovica i prihod od 3995 akči. Iako se čini da je naziv od latinskog igziz (medved), sasvim je sigurno da se radi o ličnom imenu Hrsa, Hrsoje, tim pre što je tako zabeleženo i u izvorima iz 16. veka: Hrsovjani, Hrsovče, Hrsovča. Dakle, naselje koje je zasnovao ili zaselio Hrso, odnosno njegov rod. Posmatrajući nazive imena Hrsofče, Hrsovče, Hrsovča, dolazi se do zaključka da druga polovina ovih imena podseća na ofče, ovča, ovče, tj. na ovcu pa bi tumačenje ovoga bilo Hrso osnivač i dodao ovče, ovča.

Mesto se 1880. godine nalazilo u nekadašnjem Visočkom srezu. Tu je popisano 94 kuće, sa 765 stanovnika, od kojih je bio samo jedan pismen. Broj poreskih glava iznosio je 157.[3]

U selu se nalazi Pećinska crkva Sv. Petra i Pavla u Rsovcima koja je spomenik kulture. U njoj se nalazi specifična freska Isusa Hrista iz 13. veka na kojoj je prikazan bez kose.[4] U ovom mestu se nalazi i Manastir Rsovci.

Na seoskom groblju nalazi se stablo crnog bora koje je pod zaštitom države kao prirodna retkost.

Ovde se nalaze Zapis obrok Sveta Petka 1833 (Rsovci) i Zapis obrok kod crkve (Rsovci).

Demografija[uredi | uredi izvor]

U naselju Rsovci živi 179 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 68,5 godina (68,0 kod muškaraca i 69,0 kod žena). U naselju ima 111 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 1,65.

Ovo naselje je u potpunosti naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka
Demografija[5]
Godina Stanovnika
1948. 1.519
1953. 1.406
1961. 1.221
1971. 823
1981. 479
1991. 347 337
2002. 183 183
Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍[6]
Srbi
  
 183 100,0%
nepoznato
  
 0 0,0%


Stanovništvo prema polu i starosti[7]
m
ž
? 1
  
  
 1
80+ 8
  
  
 6
75—79 22
  
  
 21
70—74 21
  
  
 28
65—69 16
  
  
 21
60—64 5
  
  
 7
55—59 5
  
  
 5
50—54 0
  
  
 1
45—49 2
  
  
 0
40—44 4
  
  
 0
35—39 1
  
  
 0
30—34 0
  
  
 4
25—29 0
  
  
 0
20—24 0
  
  
 0
15—19 0
  
  
 0
10—14 1
  
  
 0
5—9 2
  
  
 0
0—4 0
  
  
 1
Prosek : 68,0 69,0
Domaćinstva
Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.
Godina popisa 1948. 1953. 1961. 1971. 1981. 1991. 2002.
Broj domaćinstava 265 252 245 225 183 155 111
Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.
Broj članova 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 i više Prosek
Broj domaćinstava 49 59 0 1 1 0 1 0 0 0 1,65
Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu
Pol Ukupno Neoženjen/Neudata Oženjen/Udata Udovac/Udovica Razveden/Razvedena Nepoznato
Muški 85 4 64 17 0 0
Ženski 94 0 62 32 0 0
UKUPNO 179 4 126 49 0 0
Stanovništvo po delatnostima koje obavlja
Pol Ukupno Poljoprivreda, lov i šumarstvo Ribarstvo Vađenje rude i kamena Prerađivačka industrija
Muški 7 2 0 0 5
Ženski 6 1 0 0 5
UKUPNO 13 3 0 0 10
Pol Proizvodnja i snabdevanje Građevinarstvo Trgovina Hoteli i restorani Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški 0 0 0 0 0
Ženski 0 0 0 0 0
UKUPNO 0 0 0 0 0
Pol Finansijsko posredovanje Nekretnine Državna uprava i odbrana Obrazovanje Zdravstveni i socijalni rad
Muški 0 0 0 0 0
Ženski 0 0 0 0 0
UKUPNO 0 0 0 0 0
Pol Ostale uslužne aktivnosti Privatna domaćinstva Eksteritorijalne organizacije i tela Nepoznato
Muški 0 0 0 0
Ženski 0 0 0 0
UKUPNO 0 0 0 0

Galerija[uredi | uredi izvor]

  • Manastir Rsovci
    Manastir Rsovci

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Nedeljko Todorović, Rsovci, 2018, str. 8
  2. ^ Jovan V. Ćirić, istraživanje Starost naselja Gornjeg Ponišavlja i Lužnice
  3. ^ "Otadžbina", Beograd 1880. godine
  4. ^ Čudesni ćelavi Isus iz Rsovaca („Večernje novosti“, 3. novembar 2013)
  5. ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9. 
  6. ^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9. 
  7. ^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Рсовци&oldid=27739199”