Sikole

Sikole
Sikole;
	Ulica u Sikolu
Administrativni podaci
Država	Srbija
Upravni okrug	Borski
Opština	Negotin
Stanovništvo
— 2011.	838
Geografske karakteristike
Koordinate	44° 10′ 27″ S; 22° 17′ 31″ I / 44.174166° S; 22.291833° I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	377 m
	Sikole Sikole na karti Srbije
Ostali podaci
Poštanski broj	19225
Pozivni broj	019
Registarska oznaka	NG

Sikole je naselje u Srbiji u opštini Negotin u Borskom okrugu. Prema popisu iz 2022. u naselju je bilo 397 stanovnika (prema popisu iz 2011. bilo je 599 stanovnika, prema popisu iz 2002. bilo je 838 stanovnika a prema popisu iz 1991. bilo je 1070 stanovnika).

Geografski položaj

Sikole je stočarsko-ratarsko seosko naselje zbijenog tipa udaljeno 23 kilometara jugozapadno od Negotina. Smešteno je na 350 metara nadmorske visine, na obalama Sikolske reke, leve pritoke Timoka. Severna geografska širina naselja je 44° 10’ 45”, istočna geografska dužina 22° 17’ 51”, a površina atara 5.726 hektara. Do ovog naselja se može stići direktnim asfaltnim putem od Negotina.^[1]

Selo je na višoj površi, zapadno od puta Zaječar-Negotin. Atar mu se penje na planinu Deli Jovan. Kuće su na stranama Sikolske reke, a neke su i na seoskoj površi, gde su seoske njive i livade. Spada u stara srpska naselja sa puno ostataka iz starina (Selište, dva Crkvišta, Gradište, tri stara groblja).

Istorija

Sikole je starije naselje. Prvi put se navodi u turskim popisima (1530. godine) kao naselje sa 34 kuće. Na Langeovoj karti je zabeleženo naselje Sikola a na karti Temišvarski Banat Sikuta. Godine 1736. Inspia Sikolska imala je 57 kuća, a 1736. godine selo je beleženo imenima: Sikvili, Sikoli i Cikola sa tri sveštenika, od kojih Mihail Velimirović na svoj ris ima 50 kuća, drugi sveštenik sa drugim selima ima 58 kuća. Szikole je od 1783−1784. godine imalo preko 60 hrišćanskih kuća. Godine 1807. se pominje „Leka sikolski knez”, a 1811. godine selo Sikole. Godine 1846. selo je imalo 162, 1866.godine 224, a 1924. godine Sikole je imalo 365 kuća.^[2]

Predanje kaže da je današnje selo premešteno iz Selišta, a pre toga bilo je pored Sikolske reke, kod ćuprije, na putu Zaječar-Negotin. Osnivači sela kod Sikolske reke prešli su „pre 300, 400 i više godina” iz negotinske ravnice, negde između sela Bukovče, Kobišnica i Mokranje. Premeštanju iz ravnice u ovaj brdski kraj doprinela je dobra paša za stoku, a premeštaju u Selište uzrok su bili „turski zulumi”. Iako je poznato poreklo i rodovi, koji su došli pre 200-300 godina, za mnoge, još starije, se kaže da su „starinci”, čiji su se preci preselili iz negotinske ravnice. Vele da je ovakvih rodova bilo više, ali su se oni zbog „turskog zuluma”pre 100-200 godina odselili „preko planine”i otišli u „Gornji Vilajet” – Šumadiju.^[3]

Današnje naselje objedinjuje četiri „kraja“ (Sredselo ili Trnjar, Donji kraj, Vučak i Vlaški potok). U njemu su između dva svetska rata živele sledeće familije: Maksići ili Makići i Pajići (slava Sveti Nikola), Mirkovići (slava Sveti Nikola), Živulovići, Veljkovići i Baljegori (slava Đurđevdan), Kupinići ili Stojanovići, Grujići ili Blagojevići, Pajkinci i Mišići (slava Sveti Nikola), Samardžići (slava Sveti Nikola), Kerići, Rašići i pop-Kojići (slava Sveti Pantelejmon), Ošići i Savići (slava Sveti Nikola), Radivojci (slava Sveti Nikola), Veličkovići i Jerinići (slava Sveti Nikola), Stevanovići (slava Sveti Nikola), Petkovci, Lekići i Pacići (slava Sveti Jovan), Radičevići i Radivojčići (slava Sveti Nikola), Ristići (slava Sveti Nikola), Stanići (slava Sveti Vartolomej), Božanići i Brbotinci (slava Sveti Nikola), Velimirovići, Popazovići i Miljkovići (slava Sveti Alimpije), Karadžići (slava Sveti Nikola), Sibići, Rajkovci i Radovanci (slava Sveti Nikola), Perići, Plještići, Nerići, Cajići i Đurići (slava Sveta Petka), Sakovići, Đokovići i Pajići (slava Đurđevdan), Popadići, Brkići, Miloševići i pop-Ilići (slava Đurđevdan), Gačići (slava Sveti Nikola), Milutinovići (slava Sveti Nikola), Bugari (slava Sveti Nikola), Negotinci (slava Đurđevdan), Mitačići (slava Sveti Lazar), Avići (slava Sveti Ilija), Košutići (slava Sveti Jovan), Radulovići (slava Sveta Petka), Nikolići (slava Mitrovdan), Marjanovi (slava Sveti Paraskeva) i Todorovići (slava Sveti Jovan).^[4]

Zavetina naselja je Sveta Trojica.

Godine 1736. u naselju su popisana tri sveštenika. Pravoslavni hram posvećen Vaznesenju Gospodnjem izgrađena je tek 1908. godine. Crkva slavi Svetu Trojicu, a stara seoska slava u Sikolu je Spasovdan.

Čučuk Stana se rodila oko 1795. godine u mestu Sikole, kraj Negotina, u porodici doseljenih Hercegovaca. Imala je dve sestre, Stojnu i Stamenu, a dosta kasnije je dobila i brata Mihajla. Iako su joj roditelji živeli u Negotinu, školu je završila u Beloj Crkvi. Po očevoj želji sve tri sestre su u mladosti nosile mušku odeću, jer nisu imale brata. Stana je bila mala i krhka, zbog čega je i dobila nadimak čučuk.

Bio je 1870. godine sikolski učitelj Milosav Jovanović pretplatnik jedne Vukove knjige.^[5]

Godine 1921. naselje je imalo 365 kuća i 1.808 stanovnika, 1948. godine 392 kuće i 1.777 stanovnika, a 2002. godine 354 kuća i 841 stanovnika. Godine 2007. u inostranstvu je iz ovog naselja radio 17 stanovnik (uglavnom u Austriji i Nemačkoj).

Osnovna škola u naselju je počela sa radom 1892. godine(obnovljena 1962. godine). Školske 2006/2007. godine imala je 24 učenika. Zemljoradnička zadruga u Sikolu je osnovana je 1920. godine (obnovljena je 1947. godine kao Zemljoradničko nabavno-prodajna zadruga). Sikole zadružni Dom dobija 1952, električnu rasvetu 1957, asfaltni put 1977, a telefonske veze sa svetom 1984/1985. godine.

Demografija

Prema poslednjem popisu iz 2022. godine u naselju Sikole je živelo 397 stanovnika što je za 202 manje u odnosu na 2011. kada je na popisu bilo 599 stanovnika. U naselju živi 369 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 56,90 godina (53,71 kod muškaraca i 60,03 kod žena).^[6]

Prema podacima popisa iz 2022. u naselju ima 170 domaćinstva, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,34 a prema istom popisu u naselju ima 389 stambenih jedinica od kojih je 219 naseljenih.^[7]

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine).

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija^[8]
Godina	Stanovnika
1948.	1.777
1953.	1.753
1961.	1.765
1971.	1.543
1981.	1.372
1991.	1.070	1.038
2002.	838	863
2011.	599
2022.	397

Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍^[9]

Srbi	824	98,32%
Rumuni	1	0,11%
nepoznato	13	1,55%

Stanovništvo prema polu i starosti^[10]


	m	ž
?	6	5
80+	18	24
75—79	20	45
70—74	35	38
65—69	35	53
60—64	43	35
55—59	25	38
50—54	36	29
45—49	30	29
40—44	21	16
35—39	16	17
30—34	28	18
25—29	23	13
20—24	14	14
15—19	16	8
10—14	15	15
5—9	21	10
0—4	6	23
Prosek :	48,2	52,2

Domaćinstva

**Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	392	377	371	356	340	311	291

**Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosek
Broj domaćinstava	85	73	43	32	24	19	8	5	1	1	2,88

Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu

Pol	Ukupno	Neoženjen/Neudata	Oženjen/Udata	Udovac/Udovica	Razveden/Razvedena	Nepoznato
Muški	366	67	234	41	22	2
Ženski	382	22	233	96	27	4
UKUPNO	748	89	467	137	49	6

Stanovništvo po delatnostima koje obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija
Muški	193	143	0	1	7
Ženski	130	113	0	0	1
UKUPNO	323	256	0	1	8
Pol	Proizvodnja i snabdevanje	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	2	8	8	3	3
Ženski	0	0	4	5	1
UKUPNO	2	8	12	8	4
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad
Muški	0	0	2	2	1
Ženski	0	0	0	2	1
UKUPNO	0	0	2	4	2
Pol	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	1	0	0	12
Ženski	0	0	0	3
UKUPNO	1	0	0	15

Reference

^ „Sikole”. Opština Negotin.
^ Jovanović, Kosta (1940). Negotinska Krajina i Ključ - Srpski etnografski zbornik, knjiga 55. Beograd: Srpska kraljevska akademija. str. 186,187.
^ Jovanović, Kosta (1940). Negotinska Krajina i Ključ - Srpski etnografski zbornik, knjiga 55. Beograd: Srpska kraljevska akademija. str. 187.
^ Jovanović, Kosta (1940). Negotinska Krajina i Ključ - Srpski etnografski zbornik, knjiga 55. Beograd: Srpska kraljevska akademija. str. 188.
^ Vuk St. Karadžić: "Srpske narodne pripovetke", Beč 1870. godine
^ Starost i pol, podaci po naseljima - Popis stanovništva, domaćinstava i stanova 2022. godine (PDF), Pristupljeno 27.7.2023. Beograd: Republički zavod za statistiku. 2023. str. 464. ISBN 978-86-6161-230-5.
^ Domaćinstva prema broju članova - Popis stanovništva, podaci po naseljima, avgust 2023. Beograd: Republički zavod za statistiku. 2023. str. 122. ISBN 978-86-6161-232-9.
^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

Izvori

Istorijski arhiv Negotin - Miodrag Velović, dipl. geograf

Spoljašnje veze

[1] „Sikole”. Opština Negotin.

[2] Jovanović, Kosta (1940). Negotinska Krajina i Ključ - Srpski etnografski zbornik, knjiga 55. Beograd: Srpska kraljevska akademija. str. 186,187.

[3] Jovanović, Kosta (1940). Negotinska Krajina i Ključ - Srpski etnografski zbornik, knjiga 55. Beograd: Srpska kraljevska akademija. str. 187.

[4] Jovanović, Kosta (1940). Negotinska Krajina i Ključ - Srpski etnografski zbornik, knjiga 55. Beograd: Srpska kraljevska akademija. str. 188.

[5] Vuk St. Karadžić: "Srpske narodne pripovetke", Beč 1870. godine

[6] Starost i pol, podaci po naseljima - Popis stanovništva, domaćinstava i stanova 2022. godine (PDF), Pristupljeno 27.7.2023. Beograd: Republički zavod za statistiku. 2023. str. 464. ISBN 978-86-6161-230-5.

[7] Domaćinstva prema broju članova - Popis stanovništva, podaci po naseljima, avgust 2023. Beograd: Republički zavod za statistiku. 2023. str. 122. ISBN 978-86-6161-232-9.

[8] „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.

[9] „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.

[10] „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

p r u Opština Negotin
Naseljena mesta opštine Negotin	Aleksandrovac • Braćevac • Brestovac • Bukovče • Veljkovo • Vidrovac • Vratna • Dupljane • Dušanovac • Jabukovac • Jasenica • Karbulovo • Kobišnica • Kovilovo • Mala Kamenica • Malajnica • Miloševo • Mihajlovac • Mokranje • Negotin • Plavna • Popovica • Prahovo • Radujevac • Rajac • Rečka • Rogljevo • Samarinovac • Sikole • Slatina • Smedovac • Srbovo • Tamnič • Trnjane • Urovica • Crnomasnica • Čubra • Šarkamen • Štubik
Znamenitosti i spomenici kulture	Vodopad na Mokranjskoj steni Zgrada Doma JNA Zgrada Muzeja Krajine Zgrada Pedagoške akademije Kuća Stevana Mokranjca Negotinske pivnice Spomenik hajduk Veljku Petroviću Hajduk Veljkova barutana Carska palata Šarkamen
Verski objekti u opštini Negotin	Manastir Koroglaš Manastir Bukovo Manastir Vratna Saborna crkva Svete Trojice Stara crkva Svete Bogorodice