Slatina (Leskovac)
Slatina | |
|---|---|
 Panorama sela | |
| Administrativni podaci | |
| Država | Srbija |
| Upravni okrug | Jablanički |
| Grad | Leskovac |
| Stanovništvo | |
| — 2022. | 386 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 43° 01′ 16″ S; 22° 01′ 21″ I / 43.0211° S; 22.0225° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 297 m |
.svg)  Slatina Slatina na karti Srbije | |
| Ostali podaci | |
| Pozivni broj | 016 |
| Registarska oznaka | LE |
Slatina je naseljeno mesto grada Leskovca u Jablaničkom okrugu u blizini Grdelice. Prema popisu iz 2022. bilo je 386 stanovnika. Slatina svojim najvećim delom leži po dnu doline Kopašničke reke, leve pritoke Južne Morave. Položaj je pogodan iz ekonomskih razloga, na dolinskom dnu meštani gaje vlažne a na padinama suve kulture.
Položaj
[uredi | uredi izvor]Slatina se nalazi u podnožju planine Kukavice, na severu se graniči sa selom Velika Kopašnica, a na jugu sa selom Padež. Slatini pripada i zaseok Bara. Kroz Slatinu protiče Slatinska Reka, koje se od sela Velika Kopašnica do ušća u Veliku Moravu naziva Kopašničkom Rekom. Zbog izduženog geografskog položaja selo je podeljeno na 3 mahale, Donja, Srednja i Gornja Mahala. Slatina slavi slavu Svetog Marka 8. maja, a za verske potrebe meštani idu u Manastir Svetog Nikole u blizini sela Vojinica.
Tip sela
[uredi | uredi izvor]Zbog položaja na dolinskom dnu Slatina ima nizni tip. Položaj je izdužen u pravcu sever-jug oko 1000 metara. Delovi naselja zovu se: Donja, Srednja i Gornja Mahala, ili se zovu po rodovima, na primer, Boškovci, Jocini, Pavlovi itd. Od glavnog dela sela dosta je izdvojena mahala Bara sa 17 kuća. Ona je u jugozapadnom delu Slatine na planinskoj padini, udaljena od centra sela oko dva kilometra. Selo je 1961. godine imalo 103 doma.
Starine i prošlost sela
[uredi | uredi izvor]U Slatini i oko nje postoje razne starine i karakteristični topografski nazivi. Oni ukazuju da je ovde bilo stanovnika u ranije doba. Desno od reke, pokraj kuća u Srednjoj Mahali nalaze se dva uzvišenja, Gradac i Kale. Meštani kažu da je na Gracu bilo „rimljansko groblje”. Pojedini nadgrobni kamenovi i sada se poznaju. Na „ćuviku” uzvišenja Kale postoje zidine u ruševinama. Zidine su od kamena lepljene malterom. Mesto sa tim ruševinama prostrano je kao jedno kućno dvorište. U narodu se veruje da je u Kaleu postojao podzemni kanal i da se u njemu nalazi bačva sa novcem. U Slatini postoje ostaci crkava. Jedna se nalazi u podnožju Kalea. Tu su se do skoro poznavale zidine od hrama. Ovde se poznaje i jedan stari bunar ispunjen zemljom. Druga crkva u ruševinama je levo od reke, kod seoskog groblja. Tamo je Donja Mahala. Kod te crkve se poznaje „oltar na izgrev sunca”. Neki kamenovi iz zidova crkve upotrebljeni su prilikom zidanja crkve u susednoj Oraovici. Potes Selište leži levo od reke na padini. Sada su tamo livade, njive i bašte. U narodu se smatra da je tamo bilo neko starije naselje, koje je postojalo pre današnje Slatine. Pred kraj turske vladavine plodnija zemlja u Slatini bila je „gospodarska”. Njeni vlasnici su bila tri Turčina iz Leskovca. Oni su imali kule u današnjoj Donjoj Mahali. Do 1878. godine tu zemlju su obrađivali Srbi, kao kuluk. Po odlasku Turaka neki Srbi su platili zemlju Turcima a neki su je dobili besplatno. U gornjem delu Slatiine kraj Kopašničke reke je postran deo zvani Muratovica. Sada je tamo 8 valjarica i vodenica. Ranije ih je bilo 18. Broj im je opao posle Drugog svetskog rata. Valjarice su ortačke. Njihovi vlasnici prerađuju sukno pribrano od meštana iz okoline pijačnim danima u Predajena, Grdelici, Vlasotincu i Leskovcu.
Postanak sela
[uredi | uredi izvor]Današnja Slatina je relativno mlado selo. Osnovano je krajem 18. ili početkom 19. veka. U osnivače sela računaju se današnji najstariji rod Boškovci, doseljeni iz Leskovca. Posle njih je došao predak roda Čivutci iz okoline Vladičinog Hana. Uglavnom, u toku XIX veka usledilo je doseljavanje i ostalih rodova. Najstariji je onaj deo Slatine, koji se razvio po dnu doline Kopašničke reke. Izdvojena mahala Bara na visini je mlađeg postanka. U početku je više slatinskih kuća bilo sa leve strane pomenute reke sve do velike poplave 1948. godine kada su mnoge kuće bile oštećene — od tada Slatina se više širi desno od reke. Na toj strani skoro je izgrađen dobar put, namenjen za izvoz drveta sa planine Kukavice. Seoska slava je Markovdan. Tada se skupljaju mnogobrojni gosti iz drugih naselja.[1]
Demografija
[uredi | uredi izvor]U naselju Slatina živi 518 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 41,3 godina (40,3 kod muškaraca i 42,4 kod žena). U naselju ima 202 domaćinstva, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,16.
Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| m | ž |
|||
| ? | 5 | 6 | ||
| 80+ | 3 | 10 | ||
| 75—79 | 12 | 14 | ||
| 70—74 | 20 | 29 | ||
| 65—69 | 16 | 19 | ||
| 60—64 | 28 | 24 | ||
| 55—59 | 19 | 12 | ||
| 50—54 | 20 | 15 | ||
| 45—49 | 22 | 25 | ||
| 40—44 | 21 | 18 | ||
| 35—39 | 17 | 15 | ||
| 30—34 | 17 | 19 | ||
| 25—29 | 25 | 22 | ||
| 20—24 | 30 | 19 | ||
| 15—19 | 20 | 16 | ||
| 10—14 | 15 | 20 | ||
| 5—9 | 26 | 10 | ||
| 0—4 | 9 | 21 | ||
| Prosek : | 40,3 | 42,4 | ||
| ||||||||||||||||||||||||
|
| Pol | Ukupno | Neoženjen/Neudata | Oženjen/Udata | Udovac/Udovica | Razveden/Razvedena | Nepoznato |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 275 | 71 | 177 | 21 | 6 | 0 |
| Ženski | 263 | 30 | 176 | 51 | 5 | 1 |
| UKUPNO | 538 | 101 | 353 | 72 | 11 | 1 |
| Pol | Ukupno | Poljoprivreda, lov i šumarstvo | Ribarstvo | Vađenje rude i kamena | Prerađivačka industrija |
|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 61 | 12 | 0 | 0 | 5 |
| Ženski | 14 | 8 | 0 | 0 | 0 |
| UKUPNO | 75 | 20 | 0 | 0 | 5 |
| Pol | Proizvodnja i snabdevanje | Građevinarstvo | Trgovina | Hoteli i restorani | Saobraćaj, skladištenje i veze |
| Muški | 0 | 13 | 7 | 2 | 4 |
| Ženski | 0 | 0 | 1 | 0 | 0 |
| UKUPNO | 0 | 13 | 8 | 2 | 4 |
| Pol | Finansijsko posredovanje | Nekretnine | Državna uprava i odbrana | Obrazovanje | Zdravstveni i socijalni rad |
| Muški | 0 | 0 | 1 | 0 | 0 |
| Ženski | 0 | 0 | 0 | 1 | 1 |
| UKUPNO | 0 | 0 | 1 | 1 | 1 |
| Pol | Ostale uslužne aktivnosti | Privatna domaćinstva | Eksteritorijalne organizacije i tela | Nepoznato | |
| Muški | 0 | 0 | 0 | 17 | |
| Ženski | 0 | 0 | 0 | 3 | |
| UKUPNO | 0 | 0 | 0 | 20 | |
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Dr. J. F. Trifunovski, Grdelička Klisura, Leskovac, 1964, 93-96 strana
- ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
- ^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
- ^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.
