Solinski partizanski odred
| Solinski partizanski odred | |
|---|---|
.svg) Jugoslovenska partizanska zastava | |
| Postojanje | 11. avgusta 1941 - april 1942. |
| Formacija | tri voda |
| Jačina | 72 borca |
| Deo | Narodnooslobodilački partizanskih odreda Jugoslavije |
Solinski narodnooslobodilački partizanski (NOP) odred je bio partizanska jedinica u sastavu Narodnooslobodilačke vojske i partizanskih odreda Jugoslavije tokom Drugog svetskog rata u Hrvatskoj.
Istorijat
[uredi | uredi izvor]Formiran je 11. avgusta 1941. na Bilom kuku iznad Solina, po odluci Pokrajinskog komiteta Komunističke partije Hrvatske za Dalmaciju od 7. i 8. avgusta 1941. Na poziv Mjesnog komiteta Komunističke partije Hrvatskeza Solin za odred se 10. avgusta 1941. javilo 215 članova Komunističke partije, kandidata, članova SKOJ i simpatizera, uglavnom, radnika solinskog basena. Zbog pomanjkanja oružja, formiran je odred od 72 borca organizovan u tri voda, dok je 20 boraca trebalo da se priključi Splitskom NOP odredu, a 13 boraca da se uputi u Kaštelansko-trogirski NOP odred, koji su formirani u isto vreme. Dva voda su, posle formiranja krenula za planinu Dinaru, dok je treći sa Štabom odreda zaostao radi izvlačenja municije, i krenuo nešto kasnije, pa na putu izgubio vezu. Prva dva voda su sutradan 12. avgusta 1941. napadnuta od ustaša kod sela Sušci. Pošto su izgubili dva borca, glavnina Odreda se povukla. Naredne noći sav Odred se povratio u rejon Splita i tu se bazirao. U solinskom basenu, u veoma teškim uslovima, Odred je nastavio s akcijama; dejstvujući po grupama, pretežno je izvodio diverzije i sabotaže. Izvršio je prepad na karabinijersku stanicu Solina, porušio telefonsko-telegrafsku linije u dužini od 1 km duž puta Solin—Klis (1/2. oktobra 1941); ponovno je 4. oktobra porušio telefonsko-telegrafske linije kod Rupotina; u čast dana oktobarske revolucije porušio je telefonsko-telegrafske linije i napao italijansku kolonu 6. i 11. oktobra kod Rupotina (poginulo 9, a ranjena 3 italijanska vojnika). U decembru Odred ima 86 boraca, koji su, pretežno, živeli u podzemnim i nadzemnim kamenim zemunicama koje, zahvaljujući jedinstvu naroda, nisu bile nikada otkrivene. Grupa boraca Odreda je ručnim bombama izvršila prepad na italijansku oficirsku menzu u Solinu 18. januara 1942. Ranjeno je i ubijeno više italijanskih olicira. Odred je osiguravao punktove i kanal koji je krajem godine uspostavljen iz Splita, preko Solina, ka Moseću, Svilaji, Dinari i Mosoru, kojim su prebacivani novi borci, materijal i hrana i prolazile veze između Pokrajinskog komiteta koji se nalazio u Splitu i slobodne teritorije. Po naređenju Štaba IV operativne zone Odred se u aprilu prebacio u dve grupe na Dinaru (oko 70 boraca) i ušao u sastav Dinarsko—dalmatinskog NOP odreda, dok je deo boraca upućen u partizanske jedinice oko Livna; krajem aprila, na područje solinskog basena vratila se grupa boraca Odreda i kao Solinski leteći vod ili Solinska leteća četa dejstvovala sve do kapitulacije Italije, izvodeći manje akcije, upadajući i u Solin i prihvatajući nove borce i materijal iz Splita i susednih rejona, prebacujući ga na slobodnu teritoriju. Više puta su organizovali stanovništvo na rušenju komunikacija, pruge, telefonsko-telegrafskih linija i prenošenju većih količina materijala. Solinski NOP odred je osam meseci živeo i borio se u solinskom basenu pored jakih okupacionih snaga koje ga nisu mogle, uprkos svakodnevnim poterama, otkriti.[1]
Vidi još
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Vojna enciklopedija. 8 (2. izd. doštampano 1978. izd.). Beograd. 1974. str. 778.
