Stari grad Dobor
Dobor je srednjovjekovni grad u Republici Srpskoj podignut uz lijevu obalu rijeke Bosne na oko 4 km od Modriče. Sagrađen je u 14. vijeku. Nacionalni je spomenik Bosne i Hercegovine.
Istorija
[uredi | uredi izvor]Sa krunisanjem Žigmunda Luksemburškog 1387. godine na ugarskom dvoru dolazi do obračuna sa političkim protivnicima, među kojima su bili i braća Horvat, a koje je pomogao Stefan Tvrtko. Tada su se između 1387. i 1394. godine braća Horvat sklonili u Dobor, odakle su pružali otpor Žigmundu. Godine 1394. Žigmund provaljuje u Bosnu hvata braću Horvate i spaljuje grad Dobor.[1] Smatra se da je Dobor podigao Ivaniš Horvat između 1387. i 1388. godine.
Nezadovoljno vladavinom kraljeva, plemstvo je izabralo za kralja Bosne Stefana Tvrtka Drugog, što je izazvalo bijes Žigmunda. U boju kod Dobora jeseni 1408. godine poražena je bosanska vojska, te je po naređenju ugarskog kralja ubijeno je 179 bosanskih plemića.[2]
Sledeći bitan događaj je iz novembra 1449. godine, kada u Doboru Stefan Tomaš sklopa odbrambeni ugovor s mačvanskim banom Ivanom od Korođa, kao posrednikom Janka Hunjadija protiv Turaka.[3]
Padom Bosne 1463. godine, pa do 1536. Dobor je bio pod vlašću plemićke kuće Berislavić, kada ga zauzimaju turske trupe.
Arhitektura
[uredi | uredi izvor]Grad je primjer dobro očuvane arhitekture kasnog srednjeg vijeka. Jezgro grada Dobora čine dvije kule, koje zatvaraju manji prostor dimenzija 16h8 metara.[4] Većina sačuvane arhitekture potiče iz 15. vijeka, te je tada i prostor grada proširen na istočnoj strani. Jedna kula je sagrađena u vrijeme upotrebe topova i ima oblik nepravilnog valjka, visine 20 metara, a druga kula ima karakterističan oblik izvrnutog latiničnog slova D, visine 19,5 metara.[3]
Vidi još
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Bojanovski 1981, str. 19.
- ^ „Garevac: Dobor”. Arhivirano iz originala 18. 8. 2016. g. Pristupljeno 20. 7. 2016.
- ^ a b „Stari grad Dobor, graditeljska cjelina”. Arhivirano iz originala 17. 01. 2021. g. Pristupljeno 20. 07. 2016.
- ^ Arheološki leksikon Bosne i Hercegovine 1988, str. 76.
Literatura
[uredi | uredi izvor]- Ćirković, Sima (1964). Istorija srednjovekovne bosanske države. Beograd: Srpska književna zadruga.
- Arheološki leksikon Bosne i Hercegovine. 2. Sarajevo: Zemaljski muzej Bosne i Hercegovine. 1988. str. 76.
- Bojanovski, Ivo (1981). Dobor u Usori (sjeverna Bosna) (Rezultati arheoloških istraživanja 1969-1973), Naše starine, XIV-XV. Sarajevo: Naše starine.
| Naseljena mjesta |  | |
|---|---|---|
| Mjesne zajednice | MZ Babešnica, MZ Borovo Polje, MZ Botajica, MZ Vranjak, MZ Vranjak 1, MZ Garevac, MZ Dobrinja, MZ Dugo Polje, MZ Kladari Gornji, MZ Kladari Donji, MZ Koprivna, MZ Koprivnska Trebava, MZ Krčevljani, MZ Miloševac, MZ Modriča I, MZ Modriča II, MZ Modriča III, MZ Modriča IV, MZ Modriča V, MZ Riječani, MZ Skugrić, MZ Tarevci, MZ Tolisa, MZ Čardak | |
