Federalna jedinica
Federalna jedinica ili država članica federacije teritorijalna je i ustavna zajednica koja predstavlja deo neke federacije kao što su Australija, Brazil, Indija, Meksiko, SAD i dr.[1] Takve se države razlikuju od suverenih država po tome što nemaju potpuno suverena ovlašćenja na teritoriji čitave države, jer je suverena vlast podeljena između federalnih jedinica i centralne ili federalne vlade. Ono što je važno napomenuti jeste to da federalne jedinice nemaju zaseban status u međunarodnom pravu. Umesto toga, federalna unija kao jedinstveni entitet predstavlja određenu suverenu državu u međunarodnom pravu.[2] U zavisnosti od ustavne strukture određene federacije, federalna država može imati različite nivoe zakonodavne, sudske i upravne nadležnosti nad određenom teritorijom i oblik je regionalne vlasti.
U nekim slučajevima, federacija se stvara iz unije političkih entiteta, koji su ili nezavisne ili zavisne teritorije drugog suverenog entiteta (najčešće kolonijalne vlasti).[A] U drugim slučajevima, federativne države su stvorene od regiona koji su prethodno bili unitarne države.[B] Nakon što se formira federalni ustav, pravila koja regulišu odnos između saveznih i regionalnih sila postaju deo ustavnog zakona zemlje, a ne međunarodnog prava.
U zemljama sa saveznim ustavima, postoji podela vlasti između centralne vlade i država članica. Ovi entiteti — države, provincije, okruzi, kantoni, pokrajine i sl. — delimično su samoupravni i imaju stepen ustavno zagarantovane autonomije koja bitno varira od jedne do druge federacije.[V] U zavisnosti od oblika decentralizacije ovlašćenja, savezne vlade mogu ili ne mogu da budu nadjačane, putem stavljanja veta na odluke federalne jedinice. Zakoni koji regulišu odnos između saveznih i regionalnih vlasti mogu se menjati nacionalnim ili saveznim ustavom, a ako postoje i državnim ustavima.
Spisak konstituenata po federaciji
[uredi | uredi izvor]„Federalne jedinice“ u tabeli ispod imaju inherentnu državnu vlast u ustavnom sistemu federacije, dok su „ostale jedinice“ delegirane od strane federalne vlade ili se njima direktno upravlja.
Vidi još
[uredi | uredi izvor]- Pridružena zavisna država
- Konstitutivna država
- Federalni okrug
- Federacija
- Spisak autonomnih oblasti po državama
- Spisak suverenih država
Napomene
[uredi | uredi izvor]- ^ Primeri za ovo mogu biti Australija i SAD.
- ^ This occurred in Belgium in 1993. The Belgian regions had previously devolved powers.
- ^ Na primer, kanadske provincije i švajcarski kantoni poseduju znatno viša ovlašćenja i uživaju veću zaštitu u pogledu mešanja centralne vlasti .
- ^ a b v g d đ e ž z i j k l lj Federal capital district, region or territory.
- ^ a b v g d đ e autonomous area
- ^ The Brazilian federal district has a level of self-ruling equal to the other main federal units.
- ^ a b v g d đ Suverenitet nad teritorijom koju aktivno osporava druga suverena država ili međunarodna zajednica.
- ^ Usvojeni ustav prilagođava postojeće regionalne vlade, pri čemu konačan broj i granice saveznih država članica određuje Dom naroda Saveznog parlamenta.
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ The Australian National Dictionary: Fourth Edition, pg 1395. (2004) Canberra. ISBN 978-0-19-551771-2.
- ^ Crawford, J. (2006). The Creation of States in International Law. Oxford, Clarendon Press.
- ^ Daniel, Kate; Special Broadcasting Service Corporation (2008). SBS World Guide: The Complete Fact File on Every Country, 16th ed. Prahran, Victoria, Australia: Hardie Grant Books. str. 827. ISBN 978-1-74066-648-0. p26. Arhivirano iz originala 2021-07-27. g. Pristupljeno 2020-11-11.
- ^ SBS World Guide 2008, p38
- ^ „Decision of the Constitutional Court of the Federation of Bosnia and Herzegovina on Canton 10”. Constitutional Court of the Federation of Bosnia and Herzegovina. Arhivirano iz originala 31. 7. 2020. g. Pristupljeno 3. 2. 2020.
- ^ SBS World Guide 2008, p101
- ^ SBS World Guide 2008, p132
- ^ SBS World Guide 2008, p239
- ^ SBS World Guide 2008, p275
- ^ SBS World Guide 2008, p328
- ^ SBS World Guide 2008, p346
- ^ SBS World Guide 2008, p460
- ^ SBS World Guide 2008, p481
- ^ SBS World Guide 2008, p486
- ^ SBS World Guide 2008, p537
- ^ SBS World Guide 2008, p600
- ^ „Chapter 3. The Federal Structure: Article 65”. The Constitution of the Russian Federation. Arhivirano iz originala 2018-12-25. g. Pristupljeno 2010-07-11.
- ^ „The Federal Republic of Somalia – Harmonized Draft Constitution” (PDF). Federal Republic of Somalia. Arhivirano iz originala (PDF) 20. 1. 2013. g. Pristupljeno 2. 8. 2012.
- ^ „Guidebook to the Somali Draft Provisional Constitution”. Arhivirano iz originala 20. 1. 2013. g. Pristupljeno 2. 8. 2012.
- ^ a b Mednick, Sam (2020-02-23). „After 6 years of war, will peace finally come to South Sudan? | News”. Al Jazeera. Arhivirano iz originala 2020-08-20. g. Pristupljeno 2021-12-07.
- ^ SBS World Guide 2008, p687
- ^ „Sudan: Protocol on the resolution of Abyei conflict – Sudan”. ReliefWeb. Arhivirano iz originala 2021-10-21. g. Pristupljeno 2021-10-21.
- ^ SBS World Guide 2008, p700
- ^ SBS World Guide 2008, p760
- ^ SBS World Guide 2008, p774