Pređi na sadržaj

Federalna jedinica

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
  Unitarne države
  Savezne države

Federalna jedinica ili država članica federacije teritorijalna je i ustavna zajednica koja predstavlja deo neke federacije kao što su Australija, Brazil, Indija, Meksiko, SAD i dr.[1] Takve se države razlikuju od suverenih država po tome što nemaju potpuno suverena ovlašćenja na teritoriji čitave države, jer je suverena vlast podeljena između federalnih jedinica i centralne ili federalne vlade. Ono što je važno napomenuti jeste to da federalne jedinice nemaju zaseban status u međunarodnom pravu. Umesto toga, federalna unija kao jedinstveni entitet predstavlja određenu suverenu državu u međunarodnom pravu.[2] U zavisnosti od ustavne strukture određene federacije, federalna država može imati različite nivoe zakonodavne, sudske i upravne nadležnosti nad određenom teritorijom i oblik je regionalne vlasti.

U nekim slučajevima, federacija se stvara iz unije političkih entiteta, koji su ili nezavisne ili zavisne teritorije drugog suverenog entiteta (najčešće kolonijalne vlasti).[A] U drugim slučajevima, federativne države su stvorene od regiona koji su prethodno bili unitarne države.[B] Nakon što se formira federalni ustav, pravila koja regulišu odnos između saveznih i regionalnih sila postaju deo ustavnog zakona zemlje, a ne međunarodnog prava.

U zemljama sa saveznim ustavima, postoji podela vlasti između centralne vlade i država članica. Ovi entiteti — države, provincije, okruzi, kantoni, pokrajine i sl. — delimično su samoupravni i imaju stepen ustavno zagarantovane autonomije koja bitno varira od jedne do druge federacije.[V] U zavisnosti od oblika decentralizacije ovlašćenja, savezne vlade mogu ili ne mogu da budu nadjačane, putem stavljanja veta na odluke federalne jedinice. Zakoni koji regulišu odnos između saveznih i regionalnih vlasti mogu se menjati nacionalnim ili saveznim ustavom, a ako postoje i državnim ustavima.

Spisak konstituenata po federaciji

[uredi | uredi izvor]

„Federalne jedinice“ u tabeli ispod imaju inherentnu državnu vlast u ustavnom sistemu federacije, dok su „ostale jedinice“ delegirane od strane federalne vlade ili se njima direktno upravlja.

Federation Federated units Other units
 Argentina[3] 23 provincije:
1 autonomni grad:
 Australija[4] 6 država: 3 unutrašnje teritorije:
7 spoljašnjih teritorija:
 Bosna i Hercegovina 2 entiteta:[D] 1 samoupravni okrug:
Sama Federacija Bosne i Hercegovine je federacija 10 kantona:
 Brazil[6] 26 država:
1 federalni distrikt:
 Kanada[7] 10 provincija: 3 teritorije:
 Komori 3 ostrva:[D]
 Etiopija[8] 11 regiona: 2 grada:
 Nemačka[9] 16 država:
 Indija[10] 28 država: 8 teritorija unije:
 Irak[11] 19 gubernije: 1 autonomni region:
 Malezija[12] 13 država: 3 federalnih teritorija:
 Meksiko[13] 31 država:
1 autonomni grad:
 Mikronezija[14] 4 države:
   Nepal 7 provincije:
 Nigerija[15] 36 države: 1 teritorija:


 Rusija[16][17] 46 oblasti:
21 republika:[D]
9 pokrajina:
4 autonomna okruga:[D]
2 federalna grada:
1 autonomna oblast:[D]
 Sent Kits i Nevis 1 autonomno ostrvo:
Sent Kits:
 Somalija[18][19] 5 federalnih zemalja članica:[Ž]
 Južni Sudan 10 država:[20] 3 administrativne oblasti:[20]
 Sudan[21] 18 država: 1 područje posebnog administrativnog statusa:[22]
 Švajcarska[23] 26 kantona:
 Ujedinjeni Arapski Emirati[24] 7 emirata:
 Sjedinjene Države[25] 50 država: 1 federalni distrikt:
1 inkorporisana teritorija:
13 neinkorporisane teritorije:
  •  Američka Samoa
  •  Gvam
  •  Severna Marijanska Ostrva
  •  Portoriko
  •  Američka Devičanska Ostrva

Vidi još

[uredi | uredi izvor]

Napomene

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ Primeri za ovo mogu biti Australija i SAD.
  2. ^ This occurred in Belgium in 1993. The Belgian regions had previously devolved powers.
  3. ^ Na primer, kanadske provincije i švajcarski kantoni poseduju znatno viša ovlašćenja i uživaju veću zaštitu u pogledu mešanja centralne vlasti .
  4. ^ a b v g d đ e ž z i j k l lj Federal capital district, region or territory.
  5. ^ a b v g d đ e autonomous area
  6. ^ The Brazilian federal district has a level of self-ruling equal to the other main federal units.
  7. ^ a b v g d đ Suverenitet nad teritorijom koju aktivno osporava druga suverena država ili međunarodna zajednica.
  8. ^ Usvojeni ustav prilagođava postojeće regionalne vlade, pri čemu konačan broj i granice saveznih država članica određuje Dom naroda Saveznog parlamenta.

Reference

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ The Australian National Dictionary: Fourth Edition, pg 1395. (2004) Canberra. ISBN 978-0-19-551771-2.
  2. ^ Crawford, J. (2006). The Creation of States in International Law. Oxford, Clarendon Press.
  3. ^ Daniel, Kate; Special Broadcasting Service Corporation (2008). SBS World Guide: The Complete Fact File on Every Country, 16th ed. Prahran, Victoria, Australia: Hardie Grant Books. str. 827. ISBN 978-1-74066-648-0. p26. Arhivirano iz originala 2021-07-27. g. Pristupljeno 2020-11-11. 
  4. ^ SBS World Guide 2008, p38
  5. ^ „Decision of the Constitutional Court of the Federation of Bosnia and Herzegovina on Canton 10”. Constitutional Court of the Federation of Bosnia and Herzegovina. Arhivirano iz originala 31. 7. 2020. g. Pristupljeno 3. 2. 2020. 
  6. ^ SBS World Guide 2008, p101
  7. ^ SBS World Guide 2008, p132
  8. ^ SBS World Guide 2008, p239
  9. ^ SBS World Guide 2008, p275
  10. ^ SBS World Guide 2008, p328
  11. ^ SBS World Guide 2008, p346
  12. ^ SBS World Guide 2008, p460
  13. ^ SBS World Guide 2008, p481
  14. ^ SBS World Guide 2008, p486
  15. ^ SBS World Guide 2008, p537
  16. ^ SBS World Guide 2008, p600
  17. ^ „Chapter 3. The Federal Structure: Article 65”. The Constitution of the Russian Federation. Arhivirano iz originala 2018-12-25. g. Pristupljeno 2010-07-11. 
  18. ^ „The Federal Republic of Somalia – Harmonized Draft Constitution” (PDF). Federal Republic of Somalia. Arhivirano iz originala (PDF) 20. 1. 2013. g. Pristupljeno 2. 8. 2012. 
  19. ^ „Guidebook to the Somali Draft Provisional Constitution”. Arhivirano iz originala 20. 1. 2013. g. Pristupljeno 2. 8. 2012. 
  20. ^ a b Mednick, Sam (2020-02-23). „After 6 years of war, will peace finally come to South Sudan? | News”. Al Jazeera. Arhivirano iz originala 2020-08-20. g. Pristupljeno 2021-12-07. 
  21. ^ SBS World Guide 2008, p687
  22. ^ „Sudan: Protocol on the resolution of Abyei conflict – Sudan”. ReliefWeb. Arhivirano iz originala 2021-10-21. g. Pristupljeno 2021-10-21. 
  23. ^ SBS World Guide 2008, p700
  24. ^ SBS World Guide 2008, p760
  25. ^ SBS World Guide 2008, p774