Šarlota, velika vojvotkinja od Luksemburga
Velika vojvotkinja Šarlota | |
---|---|
Lični podaci | |
Puno ime | Elizabeta Maria Vilhelmina Šarlota Adelgonde Nasau |
Datum rođenja | 23. januar 1896. |
Mesto rođenja | Luksemburg |
Datum smrti | 9. jul 1985.89 god.) ( |
Porodica | |
Supružnik | Princ Feliks |
Potomstvo | Žan, Elisabeth, Duchess of Hohenberg, Marie Adelaide of Luxembourg, Marie Gabriele of Luxembourg, Charles of Luxembourg, Alix, Dowager Princess of Ligne |
Roditelji | Viljem IV Marija-Ana od Portugala |
Velika vojvotkinja od Luksemburga | |
Period | 15. januar 1919. - 12. novembar 1964. |
Prethodnik | Marija Adelaida |
Naslednik | Žan, veliki vojvoda od Luksemburga |
Šarlota, velika vojvotkinja od Luksemburga (luks. D'Charlotte Adelgonde Elisabeth Marie Wilhelmine vu Lëtzebuerg; 23. januar 1896 - 9.jul 1985.) je bila velika vojvotkinja Luksemburga od 15. januar 1919. do abdikcije 12. novembra 1964. godine.
Biografija
[uredi | uredi izvor]Rođena je 23. januara 1896. godine u zamku Berg, kao druga ćerka Viljema IV od Luksemburga i njegove žene Meri En od Portugalije. Na prestolu je naslednila sestru Mariju Adaleidu koja je abdicirala. Postupci njene sestre su smatrani neprijateljskim prema sopstvenoj zemlji zato što je ona sa naklonošću gledala na nemačku okupaciju Luksemburga tokom Prvog svetskog rata, nakon čega je parlament pozvao na njenu abdikciju, što je ona morala da uradi 14. januara 1919 godine. Po automatizmu, kao naslednica prestola Šarlota je preuzela presto i vladala Luksemburgom od 15. januara 1919.[1]
Luksemburg je te godine uvojio novi referendum na kome se većina građana izjasnila da želi da država nastavi sa uređenjem kao monarhija sa vojvotkinjom Šarlotom na čelu. Međutim, Šarloti su ovlašćenja bila znatno ograničena jer je parlament promenio propise iz 1890. godine gde su vladajuće porodice imale sva prava.
6. novembra iste godine se udala za princa Feliksa od Burbon-Parme, prvog rođaka sa majčine strane, sa kojim je kasnije imala šestoro dece.[2]
Vladavina
[uredi | uredi izvor]Do 1935. godine Šarlot je prodala sve svoje rezidencijalne palate koje je imala u Nemačkoj državi Pruskoj.
Neutralnost Luksemburga je narušena 9. maja 1940. godine, kad je vojvotkinja i sazvala vanredni savet svojih ministara na kome su odlučili da se stave pod zaštitu Francuske, što je ona opisala kao tešku, ali neophodnu odluku. Nakon toga njena porodica odlazi i nastanjuje se u zapadnoj Francuskoj, ali usled brzog napredovanja nacističkih trupa i kapitulacije Francuske mesec dana kasnije više nisu postajale nikakve garancije za bezbednost luksemburškoj vladi, nakon čega vojvotkinja sa ministrima odlazi u Portugal.
U međuvremenu nemačka vlada je ponudila Šarloti da se vrati na njene funkcije, ali je ona to odbila imajući u vidu sestrino iskustvo boravka u Luksemburgu pod nemačkom okupacijom tokom Prvog svetskog rata.
Nakon toga Šarlota prelazi u London gde je putem BBC-ja počela da emituje emisije za svoju domovinu. U međuvremenu se Luksemburg, zajedno sa susednim francuskim terotorijama našao integrisan u proširenu Nemačku. 1943. godine luksemburška vlada je uspostavljena u Londonu, a njene emisije na BBC-ju su postale redovne i postaje fokus pokreta otpora u Luksemburgu. Do kraja rata Šarlot i ministri su ostali u Londonu, nakon čega je na oduševljenje naroda usledio njen povratak u domovinu aprila 1945. godine.
U godinama nakon rata Šarlot je imala veliku javnu aktivnost koja je doprinela u promociji Luksemburga na međunarodnoj sceni tako što je bila domaćin posetama stranih šefova država i drugih zvaničnika.[3]
Kasniji život i smrt
[uredi | uredi izvor]Šarlot je ostala na funkciji sve do 12. novembra 1964. godine kada je abdicirala u korist svog sina Žana, koji je vladao do svoje abdikcije 2000. godine.
Šarlot je umrla u Fišbah palati 9. jula 1985. godine od raka. Sahranjena je u vojvodskoj kripti katedrale Notr Dam u gradu Luksemburgu.[4] Njena statua se nalazi na trgu Klerfonten u Luksemburgu.
Porodično stablo
[uredi | uredi izvor]Porodica
[uredi | uredi izvor]Supružnik
[uredi | uredi izvor]ime | slika | datum rođenja | datum smrti |
---|---|---|---|
Princ Feliks | 1893. | 1970. |
Deca
[uredi | uredi izvor]ime | slika | datum rođenja | datum smrti | |
---|---|---|---|---|
Veliki vojvoda Žan | 5. januar 1921. | |||
Elizabeta od Luksemburga | 22. decembar 1922. | 22. novembar 2011. | ||
Marija-Adaleida od Luksemburga | 21. maj 1924. | 28. februar 2007. | ||
Marija Gabrijela od Luksemburga | 2. avgust 1925. | |||
Čarls od Luksemburga | 1927. | 1977. | ||
Aliks od Luksemburga | 24. avgust 1929. |