14. februar
14. februar je četrdeset peti dan u godini u Gregorijanskom kalendaru. 320 dana (321 u prestupnim godinama) ostaje u godini posle ovog dana.
Događaji
[uredi | uredi izvor]| februar | ||||||
| P | U | S | Č | P | S | N |
| 1 | 2 | 3 | ||||
| 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
| 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
| 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
| 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | ||
- 1014 — Rimski papa Benedikt VIII ozvaničio uvođenje spornog umetka Filioque u obrednu (liturgijsku) praksu Rimske crkve.
- 1663 — Kanada postala francuska kraljevska provincija.
- 1797 — Britanska flota pod komandom admirala Džona Džervisa i Horejšija Nelsona potukla špansku armadu u bici kod rta Sveti Vinsent, na krajnjem jugu Portugalije.
- 1804 — Na skupštini srpskih starešina u Orašcu kod Aranđelovca doneta odluka o podizanju bune protiv dahija. Za vođu izabran Karađorđe Petrović.
- 1835 —
- U Kneževini Srbiji usvojen Sretenjski ustav, prvi ustav u modernoj srpskoj istoriji. Napisao ga sekretar kneza Miloša Obrenovića Dimitrije Davidović, po uzoru na francuski i belgijski ustav. Koristeći negodovanje Austrije i Rusije, koje nisu imale razumevanja za liberalizam Davidovićevog dokumenta, knez u martu ukinuo Ustav.
- Na inicijativu dramskog pisca Joakima Vujića, uz novčanu pomoć kneza Miloša Obrenovića, u Kragujevcu osnovano prvo pozorište u Srbiji. Knjaževsko-serbski teatar jednom sedmično i prazničnim danima priređivao predstave za kneza i njegove činovnike i goste, a na repertoaru bili Vujićevi komadi ili njegovi prevodi stranih dela.
- 1859 — Oregon je postao 33. savezna država SAD.
- 1879 — Čileanska vojska je okupirala bolivijsku luku Antofagastu, što je bio povod za Pacifički rat.
- 1912 — Arizona je postala 48. savezna država SAD.
- 1922 — Italijanski inženjer Guljelmo Markoni počeo prvo redovno emitovanje radio programa iz Engleske.
- 1929 — Al Kaponeovi gangsteri u Čikagu ubili sedam članova rivalske bande Bagsa Morena da bi sprečili krađu krijumčarenog viskija, „Masakr na dan svetog Valentina“.
- 1943 — Sovjetska Crvena armija u Drugom svetskom ratu oslobodila Rostov od Nemaca.
- 1946 — Na američkom univerzitetu Pensilvanija počeo da radi ENIAC, prvi elektronski računar opšte namene.
- 1956 — U Moskvi počeo 20. kongres Komunističke partije SSSR, na kojem je šef partije Nikita Hruščov osudio politiku Staljina i otvorio put procesu destaljinizacije Sovjetskog Saveza.
- 1958 — Irački kralj Fejsal II i jordanski kralj Husein objavili ujedinjenje dva kraljevstva u Arapsku Federaciju s Fejsalom kao šefom države. Monarhija u Iraku oborena u julu iste godine, kralj ubijen, a Federacija se raspala.
- 1972 — Sovjetski svemirski brod bez ljudske posade „Luna 20“ lansiran ka Mesecu, odakle je 11 dana kasnije doneo uzorke Mesečevog tla.
- 1989 — Iranski verski vođa ajatolah Ruholah Homeini fatvom naredio smrtnu kaznu za engleskog pisca indijskog porekla Salmana Rušdija zbog dela „Satanski stihovi“, koje je u Iranu ocenjeno kao uvreda islama. Iranska vlada se 1998. javno ogradila od primene smrtne kazne.
- 1997 — Međunarodna arbitražna komisija donela odluku da sporno područje grada Brčko u Bosni bude stavljeno pod međunarodni nadzor do marta 1998.
- 1998 — Bosanski Srbi Miroslav Tadić i Milan Simić predali se Međunarodnom sudu za ratne zločine u Hagu. To su bili prvi optuženi za ratne zločine ratova na prostoru SFRJ koji su se predali Haškom sudu.
- 2000 — U nastojanju da izoluje jugoslovenskog predsednika Slobodana Miloševića, Evropska unija proširila spisak, sa 600 na 900 imena, saradnika Miloševića i ljudi bliskih njegovom režimu kojima je zabranjen ulazak u zemlje EU.
- 2001 — Skupština Srbije ukinula Zakon o javnom informisanju na osnovu kojeg je režim Slobodana Miloševića vršio represiju nad slobodnim i nezavisnim medijima u Srbiji. Od oktobra 1998, kada je Zakon usvojen, do septembra 2000, mediji kažnjeni s preko 30 miliona dinara, a nekima zabranjen rad.
- 2002 — Istraživači američkog univerziteta Teksas A&M izvršili uspešno kloniranje mačke.
- U 90. godini umro nemački dirigent Ginter Vand, poznat po svom zahtevnom stilu rada i velikom broju koncerata Bruknera, Betovena i Mocarta.
- 2003 — Tribunal u Hagu podigao optužnicu protiv lidera Srpske radikalne stranke Vojislava Šešelja za zločine protiv čovečnosti i kršenje zakona i običaja rata. Šešelj se predao tom sudu 24. februara iste godine.
- 2005 — Bivši libanski premijer Rafik Hariri je ubijen kada je detoniran eksploziv pored kojeg je prošao njegov automobil, što je pokrenulo Kedarski revoluciju.
- 2006 — Potvrđeni slučajevi ptičije gripe u Iranu i Nemačkoj.
- 2007 — Na konstitutivnoj sednici sedmog saziva Narodne skupštine Republike Srbije, odbijen predlog specijalnog izaslanika Ujedinjenih nacija Martija Ahtisarija za buduće rešenje statusa Kosova i Metohije.
- 2018 — U srednjoj školi "Stounmen Daglas" u Parklandu na Floridi dolazi do školske pucnjave. 17 ljudi je poginulo dok je povređeno između 14 i 20.
Rođenja
[uredi | uredi izvor]- 1368 — Žigmund Luksemburški, car Svetog rimskog carstva. (prem. 1437)
- 1404 — Leon Batista Alberti, italijanski slikar. (prem. 1472)[1]
- 1483 — Babur, prvi car Mogulskog carstva. (prem. 1530)
- 1804 — Teodor Pavlović, prvi sekretar Matice srpske. (prem. 1854)[2]
- 1840 — Milka Grgurova, pozorišna glumica. (prem. 1924)
- 1869 — Čarls Tomson Ris Vilson, škotski fizičar. (prem. 1959)[3]
- 1879 — Triša Kaclerović, novinar, advokat i političar. (prem. 1964)[4]
- 1882 — Džon Barimor, američki glumac. (prem. 1942)
- 1895 — Maks Horkhajmer, nemački filozof i sociolog. (prem. 1973)[5]
- 1898 — Fric Cviki, švajcarsko-američki fizičar i astronom. (prem. 1974)[6]
- 1902 — Telma Riter, američka glumica. (prem. 1969)[7]
- 1912 — Tibor Sekelj, svetski putnik, geograf, novinar. (prem. 1988)
- 1914 — Boris Krajger, slovenački i jugoslovenski političar i narodni heroj. (prem. 1967)[8]
- 1929 — Mihajlo Viktorović, srpski glumac. (prem. 1998)[9]
- 1930 — Relja Bašić, hrvatski glumac. (prem. 2017)[10]
- 1942 — Endru Robinson, američki glumac.
- 1943 — Mejsio Parker, američki muzičar.[11]
- 1944— Alan Parker, engleski reditelj, scenarista i producent (prem. 2020)
- 1944 — Josip Pirmajer, jugoslovenski i srpski fudbaler. (prem. 2018)[12]
- 1945 — Hans-Adam II, knez Lihtenštajna.[13]
- 1950 — Josipa Lisac, hrvatska pevačica.
- 1951 — Kevin Kigan, engleski fudbaler i trener.[14]
- 1952 — Zoran Borovina, pukovnik Vojske Republike Srpske. (prem. 1992)[15]
- 1967 — Manuela Malejeva, bugarska teniserka.[16]
- 1967 — Mark Rute, holandski političar.[17]
- 1970 — Sajmon Peg, britanski glumac, komičar, scenarista i filmski producent.[18]
- 1972 — Saša Ćurčić, srpski fudbaler.[19]
- 1973 — Tajus Edni, američki košarkaš.[20]
- 1976 — Liv Kristine, norveška pevačica i tekstopisac.[21]
- 1977 — Kadel Evans, australijski biciklista.[22]
- 1978 — Ričard Hamilton, američki košarkaš.[23]
- 1978 — Darijus Songajla, litvanski košarkaš.[24]
- 1978 — Danaj Gurira, zimbabveansko-američka glumica i dramaturg.[25]
- 1983 — Nikola Kovačević, srpski odbojkaš.
- 1983 — Roki Elsom, australijski ragbista.[26]
- 1983 — Bakari Sanja, francuski fudbaler.[27]
- 1985 — Filip Senderos, švajcarski fudbaler srpskog i španskog porekla.[28]
- 1987 — Edinson Kavani, urugvajski fudbaler.[29]
- 1988 — Jevgenij Koroljov, kazahstansko-ruski teniser.[30]
- 1988 — Anhel Di Marija, argentinski fudbaler.[31]
- 1992 — Fredi Hajmor, engleski glumac.[32]
- 1992 — Kristijan Eriksen, danski fudbaler.[33]
- 1996 — Lukas Ernandez, francuski fudbaler.[34]
Smrti
[uredi | uredi izvor]- 269 — Sveti Valentin, rimski sveštenik i lekar. (rođ. 226)[35]
- 869 — Ćirilo, vizantijski misionar i hrišćanski svetac. (rođ. 827 ili 828)[36]
- 1043 — Gizela Švapska, carica Svetog rimskog carstva. (rođ. 990)[37]
- 1140 — Sobjeslav I, vojvoda Češke. (rođ. otprilike 1075)[38]
- 1318 — Margareta Francuska, kraljica Engleske. (rođ. 1282)[39]
- 1400 — Ričard II, engleski kralj. (rođ. 1367)[40]
- 1405 — Tamerlan (Timur Hromi), tatarski emir, jedan od najvećih osvajača u istoriji. (rođ. 1336)
- 1549 — Il Sodoma, italijanski slikar. (rođ. 1477)[41]
- 1714 — Marija Lujza Savojska, kraljica Španije. (rođ. 1688)[42]
- 1779 — Džejms Kuk, engleski moreplovac i istraživač. (rođ. 1728)[43]
- 1831 — Visente Gerero, meksički general i političar. (rođ. 1782)[44]
- 1891 — Vilijam T. Šerman, američki general. (rođ. 1820)[45]
- 1915 — Elizabeta Ros, britanski lekar-dobrovoljac u Srbiji za vreme Prvog svetskog rata. (rođ. 1878)[46]
- 1929 — Tom Berk, američki atletičar. (rođ. 1875)[47]
- 1943 — David Hilbert, nemački matematičar. (rođ. 1862)[48]
- 1950 — Karl Gute Janski, američki fizičar. (rođ. 1905)[49]
- 1952 — Mauris de Vale, belgijski biciklista. (rođ. 1896)[50]
- 1976 — Vera Šnajder, bosanskohercegovačka matematičarka. (rođ. 1904)
- 1993 — Veljko Milanković, komandant jedinice Vukovi sa Vučijaka. (rođ. 1955)
- 1994 — Andrej Čikatilo, sovjetski serijski ubica. (rođ. 1936)[51]
- 1995 — U Nu, burmanski političar. (rođ. 1907)[52]
- 1997 — Marija-Maja Čučković, pozorišna i filmska glumica. (rođ. 1935)
- 1999 — Nikolaj Hlistov, sovjetski hokejaš na ledu. (rođ. 1932)[53]
- 2002 — Nandor Hidegkuti, mađarski fudbaler i trener. (rođ. 1922)[54]
- 2003 — Ovca Doli, prvi klonirani sisar. (rođ. 1995)
- 2004 — Marko Pantani, italijanski biciklista. (rođ. 1970)[55]
- 2005 — Rafik Hariri, libanski preduzetnik i političar. (rođ. 1944)[56]
- 2006 — Šošana Damari, izraelska pevačica. (rođ. 1923)[57]
- 2013 — Ronald Dvorkin, američki pravni mislilac. (rođ. 1931)
- 2015 — Franjo Mihalić, jugoslovenski atletičar i trener. (rođ. 1920)[58]
- 2018 — Morgan Cvangiraj, zimbabveanski političar. (rođ. 1952)[59]
Praznici i dani sećanja
[uredi | uredi izvor]- Srpska pravoslavna crkva slavi:
- Rimokatolička crkva slavi:
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ „Leon Battista Alberti | Italian architect and author | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ „Član SANU”. web.archive.org. 2016-03-04. Arhivirano iz originala 04. 03. 2016. g. Pristupljeno 2022-01-24. Arhivirano na sajtu Wayback Machine (4. mart 2016)
- ^ „C.T.R. Wilson | British physicist | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ „Triša Kaclerović”. Srpski Legat.
- ^ „Max Horkheimer | German philosopher | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ „Fritz Zwicky | Biography, Discoveries, & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ „Thelma Ritter”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ „Kraigher, Boris (1914–1967) - Slovenska biografija”. www.slovenska-biografija.si. Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ „Mihajlo Viktorovic”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ „Relja Basic”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ „Maceo Parker on Tracklib | Sample Instantly”. Tracklib (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ „Suchergebnis - gefundene Spieler/Trainer”. weltfussball.de (na jeziku: nemački). Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ „Hans Adam II”. Archive. Arhivirano iz originala 27. 06. 2013. g. Pristupljeno 24. 01. 2022. Arhivirano na sajtu Wayback Machine (27. jun 2013)
- ^ „Kevin Keegan | Football Stats | No Club | Age 70 | 1968-1984 | Soccer Base”. www.soccerbase.com. Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ „Srpski ratni veterani”. Srpski ratni veterani (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ „Manuela Maleeva-Fragniere Bio | Bio & Career – WTA Official”. Women's Tennis Association (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ Zaken, Ministerie van Algemene (2022-01-07). „Mark Rutte - Government.nl”. www.government.nl (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ „Simon Pegg”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ „Ćurčić Saša”. reprezentacija.rs (na jeziku: engleski). 2009-12-02. Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ „EDNEY, TYUS - Welcome to EUROLEAGUE BASKETBALL”. www.euroleague.net. Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ „Liv Kristine”. Discogs (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ Archives, Cycling. „Cadel Evans”. www.cyclingarchives.com (na jeziku: engleski). Arhivirano iz originala 06. 07. 2017. g. Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ „Richard Hamilton Stats”. Basketball-Reference.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ „SONGAILA, DARIUS - Welcome to EUROLEAGUE BASKETBALL”. www.euroleague.net. Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ „Danai Gurira”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ „Rocky Dan Elsom”. ESPN scrum. Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ „Bacary Sagna - Player profile”. www.transfermarkt.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ „Philippe Senderos”. soccerbase.com. Pristupljeno 9. 2. 2020.
- ^ „Edinson Cavani | Football Stats | Manchester United | Age 34 | Soccer Base”. www.soccerbase.com. Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ „Evgeny Korolev | Overview | ATP Tour | Tennis”. ATP Tour. Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ „Ángel Di María Career Stats, Goals (Paris Saint-Germain, Argentina)”. thetopforward.com. Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ „Freddie Highmore”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ Christian Eriksen profile at the Tottenham Hotspur F.C. website
- ^ „2018 FIFA World Cup Russia: List of players: France” (PDF). FIFA. 10. 6. 2018. str. 11. Arhivirano iz originala (PDF) 06. 12. 2019. g. Pristupljeno 10. 6. 2018. Arhivirano na sajtu Wayback Machine (10. jun 2018)
- ^ „Saint Valentine | Facts, Patron Saint Of, Feast Day, History, & Legends | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ „Saints Cyril and Methodius | Description, Legacy, & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ „Gisela of Swabia (d. 1043) | Encyclopedia.com”. www.encyclopedia.com. Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ „Soběslav I, Duke of Bohemia Biography - Duke of Bohemia”. pantheon.world (na jeziku: canon). Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ „Margaret of France”. www.englishmonarchs.co.uk. Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ „Richard II | Biography, Reign, & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ „Il Sodoma | Italian painter | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ „Maria Luisa of Savoy” (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ „Dictionary of Canadian Biography Online”. web.archive.org. 2006-06-29. Arhivirano iz originala 29. 06. 2006. g. Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ „Vicente Guerrero, Soldier, and Politician born”. African American Registry (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ „William Tecumseh Sherman | Biography & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ „University of Glasgow :: Story :: Biography of Doctor Elizabeth Ness MacBean Ross”. universitystory.gla.ac.uk. Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ „Tom Burke Biography and Olympic Results | Olympics at Sports-Reference.com”. web.archive.org. 2011-04-04. Arhivirano iz originala 04. 04. 2011. g. Pristupljeno 2022-01-24. Arhivirano na sajtu Wayback Machine (4. april 2011)
- ^ „David Hilbert | Facts, Contributions, & Biography | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ „Karl Jansky | Biography, Discovery, & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ „Maurice De Waele”. www.procyclingstats.com. Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ Editors, Biography com. „Andrei Chikatilo”. Biography (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ „UNB”. peoplewinthrough.com. Arhivirano iz originala 20. 12. 2021. g. Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ „Nikolay Khlystov Biography and Olympic Results | Olympics at Sports-Reference.com”. web.archive.org. 2011-09-04. Arhivirano iz originala 04. 09. 2011. g. Pristupljeno 2022-01-24. Arhivirano na sajtu Wayback Machine (4. septembar 2011)
- ^ „Nándor Hidegkuti Bio, Stats, and Results | Olympics at Sports-Reference.com”. web.archive.org. 2016-12-03. Arhivirano iz originala 12. 08. 2011. g. Pristupljeno 2022-01-24. Arhivirano na sajtu Wayback Machine (12. avgust 2011)
- ^ „Marco Pantani”. Cycling Archives. Arhivirano iz originala 23. 08. 2011. g. Pristupljeno 24. 01. 2022.
- ^ „Poginuo bivši premijer Libana”. B92.net (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ „Shoshana Damari”. Jewish Women's Archive (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ Nikolić, D. „ODLAZAK SPORTSKE LEGENDE: Preminuo Franjo Mihalić”. Blic.rs (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2022-01-24.
- ^ „Zimbabwe opposition leader Tsvangirai dies”. BBC News (na jeziku: engleski). 14. 2. 2018. Arhivirano iz originala 14. 2. 2018. g. Pristupljeno 14. 2. 2018.
