2. avgust
2. avgust (2.08.) je 214. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (215. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 151 dan.
Događaji
[uredi | uredi izvor]| avgust | ||||||
| P | U | S | Č | P | S | N |
| 1 | 2 | 3 | 4 | |||
| 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 |
| 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 |
| 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 |
| 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | |
- 338. p. n. e. — Makedonska vojska predvođena Filipom II je porazila udruženu atinsku i tebansku vojsku u bici kod Heroneje, osiguravši tako makedonsku prevlast u Grčkoj i Egejskom moru.
- 216. p. n. e. — U bici kod Kane Hanibal je naneo najveći poraz rimskoj vojsci u istoriji.
- 461 — Zapadnorimskog cara Majorijana svrgao i posle pet dana pogubio vojskovođa Ricimer.
- 1492 — Kristifor Kolumbo je isplovio iz Lisabona ka Indiji prema zapadu. Otkrio je Bahame, Amerika 10. oktobra 1492.
- 1552 — Dogovorom u Pasauu poništen je Augsburški Interim iz 1548, a luterani (protestanti) su dobili slobodu veroispovesti u Svetom rimskom carstvu, što je ozakonjeno na saboru u Augsburgu 25. septembra 1555.
- 1802 — Napoleon Bonaparta proglašen je „doživotnim konzulom“ Francuske, što mu je dalo pravo da imenuje naslednika.
- 1830 — Francuski kralj Šarl X Burbonski abdicirao je pod pritiskom Julske revolucije u Parizu.
- 1858 — Britanski parlament usvojio je zakon (India Bill) kojim je indijska vlada stavljena pod upravu britanske krune.
- 1877 — Završen šahovski turnir „Frankfurt 1887.“ pobedom Džordža Henrija Makenzija.
- 1903 — U Makedoniji započeo je Ilindenski ustanak za oslobođenje od turske vlasti.
- 1914 — Francuska
Prva vojna akcija na Zapadnom frontu dogodila se kao okršaj kod Žonšereja (Joncherey) u severoistočnoj Francuskoj blizu granice. Mala nemačka konjica koja je ilegalno prešla granicu (još nije bila objavljena nikakva zvanična objava rata) sukobila se sa lokalnom francuskom milicijom.
- 1928 — Italija je potpisala 20-godišnji ugovor o prijateljstvu sa Etiopijom.
- 1934 — Posle smrti nemačkog predsednika Paul fon Hindenburg, Hitler je sebe proglasio firerom (vođa) i preuzeo apsolutnu vlast.
- 1935 — Ujedinjeno Kraljevstvo je donela zakon prema kojem je reformisan sistem upravljanja u Indiji, odvojeni su Burma i Aden od Indije, garantovana veća lokalna samouprava u provincijama i formirano centralno zakonodavstvo u Nju Delhiju.
- 1939 — Albert Ajnštajn upozorio je američkog predsednika Ruzvelta da nemački naučnici rade na proizvodnji bombe sa uranijumom, posle čega su u SAD počeli (početkom 1940) istraživački radovi za proizvodnju nuklearne bombe.
- 1945 — Završena je Potsdamska konferencija na kojoj su sovjetski vođa Staljin, predsednik SAD Truman i premijer Velike Britanije Atli postigli dogovor o demilitarizaciji i denacifikaciji Nemačke i njenoj podeli na okupacione zone posle Drugog svetskog rata.
- 1964 — Severnovijetnamski patrolni čamci su navodno otvorili vatru na američki razarač Medoks.
- 1970 — Britanski vojnici su u Severnoj Irskoj prvi put upotrebili gumene metke radi smirivanja nereda.
- 1980 — U eksploziji na železničkoj stanici u Bolonji poginulo je 85 i ranjeno više od 200 ljudi.
- 1990 — Iračka vojska je napala Kuvajt i okupirala ga za jedan dan. Ovaj događaj je bio povod za ostvarenje aspiracija SAD, kroz Zalivski rat, o stacioniranju velikog broja vojnika na Bliskom istoku zarad očuvanja dominacije nad proizvodnjom i distribucijom nafte.
- 1991 — Socijalistička Republika Crna Gora promenila naziv u Republika Crna Gora
- 1992 — Alžirske snage bezbednosti uhapsile su 50 naoružanih islamskih ekstremista i oduzele njihovo skladište oružja u kojem je pronađeno 150 bombi.
- 1994 — Pod pretnjom pooštravanja međunarodnih sankcija SR Jugoslaviji, vlada Srbije pozvala je vođe Republike Srpske da prihvate mirovni plan Kontakt grupe za Bosnu i upozorila ih da će u suprotnom biti odgovorni za zločin protiv sopstvenog naroda.
- 1997 — Vođa najjače liberijske gerilske frakcije Čarls Tejlor proglašen je predsednikom Liberije, čime je posle sedmogodišnjeg građanskog rata okončana borba za vlast u zemlji.
- 1999 — U sudaru dva voza u istočnoj Indiji poginulo je 285, a ranjeno oko 300 ljudi.
- 2001 — Srbin, general Radislav Krstić osuđen je u Hagu na 46 godina zatvora zbog masakra nad bosanskim muslimanima u Srebrenici 1995.
- 2005 — Avion Er Fransa, Er Frans let 358 je sleteo sa piste u Torontu, Kanada. Svi putnici su preživeli nesreću a avion je totalno izgoreo.
Rođenja
[uredi | uredi izvor]- 1873 — Geca Kon, srpski knjižar i izdavač. (prem. 1941)[1]
- 1900 — Aleksa Radovanović, poslednji veteran Prvog svetskog rata iz Srbije. (prem. 2004)[2]
- 1905 — Karl Amadeus Hartman, nemački kompozitor. (prem. 1963)[3]
- 1905 — Mirna Loj, američka glumica. (prem. 1993)[4]
- 1915 — Gari Meril, američki glumac. (prem. 1990)[5]
- 1919 — Nehemija Persof, američki glumac i slikar. (prem. 2022)[6]
- 1920 — Marija Bursać, učesnica Narodnooslobodilačke borbe i prva žena narodni heroj Jugoslavije. (prem. 1943)[7]
- 1924 — Džejms Boldvin, američki pisac, pesnik, dramaturg, esejista i društveni aktivista. (prem. 1987)[8]
- 1926 — Jug Grizelj, jugoslovenski novinar i scenarista. (prem. 1991)[9]
- 1929 — Dušan Vujisić, srpski glumac. (prem. 1977)[10]
- 1932 — Piter O’Tul, irski glumac. (prem. 2013)[8]
- 1933 — Ljubica Otašević, srpska glumica i košarkašica. (prem. 1998)[11]
- 1939 — Ves Krejven, američki reditelj, scenarista, producent, glumac i pisac. (prem. 2015)[12]
- 1942 — Izabela Aljende, čileanska književnica.[13]
- 1942 — Ilija Pantelić, jugoslovenski i srpski fudbalski golman. (prem. 2014)[14]
- 1944 — Džoana Kasidi, američka glumica.
- 1948 — Borivoje Đorđević, srpski fudbaler.
- 1952 — Alen Žires, francuski fudbaler i fudbalski trener.
- 1964 — Meri-Luiz Parker, američka glumica.
- 1965 — Refik Šabanadžović, crnogorski fudbaler.
- 1968 — Štefan Efenberg, nemački fudbaler i fudbalski trener.
- 1969 — Sedrik Sebalos, američki košarkaš.
- 1970 — Kevin Smit, američki reditelj, producent, scenarista, glumac, komičar i pisac.[15]
- 1972 — Monika Romić, srpska glumica.
- 1975 — Milica Zarić, srpska glumica.
- 1976 — Sem Vortington, australijski glumac.[16]
- 1977 — Edvard Ferlong, američki glumac.[16]
- 1978 — Goran Gavrančić, srpski fudbaler.
- 1978 — Deividas Šemberas, litvanski fudbaler.
- 1979 — Samo Udrih, slovenački košarkaš.
- 1985 — Marko Blažić, srpski fudbaler.
- 1985 — Ilija Bozoljac, srpski teniser.
- 1989 — Relja Popović, srpski pevač i glumac.
- 1989 — Naser Čadli, belgijski fudbaler.
- 1992 — Čarli Eks-Si-Eks, engleska muzičarka.[17]
- 1995 — Kristaps Porzingis, letonski košarkaš.
- 1997 — Ivan Šaponjić, srpski fudbaler.
Smrti
[uredi | uredi izvor]- 1100 — Vilijam II, engleski kralj, sin Vilijama I Osvajača.
- 1589 — Žak Kleman, dominikanac, pristalica katoličke Svete lige.
- 1788 — Tomas Genzboro, poznati engleski portretista i pejzažista.
- 1799 — Žak Etjen Mongolfje, francuski pronalazač. (rođ. 1745).
- 1921 — Enriko Karuzo, italijanski operski tenor.
- 1922 — Aleksandar Grejam Bel, izumitelj telefona (rođ. 1847).
- 1932 — Ignac Zajpel, austrijski političar i sveštenik.
- 1934 — Paul fon Hindenburg, nemački predsednik.
- 1936 — Luj Blerio, francuski inženjer i pilot.
- 1963 — Đorđi Abadžijev, makedonski književnik, istoričar, publicista i scenarista. (rođ. 1910)[18]
Praznici i dani sećanja
[uredi | uredi izvor]- Srpska pravoslavna crkva danas proslavlja:
- 1903 — U Makedoniji je počeo Ilindenski ustanak za oslobođenje od turske vlasti tokom kojeg je stvorena Kruševska republika. Republika se održala samo 11 dana, a ustanak je u krvi ugušen.
Vidi još
[uredi izvor]Reference
[uredi izvor]- ^ „Srbija, istorija i izdavaštvo: Od navodnog prodavca pornografije do izdavača udžbenika - ko je bio Geca Kon”. bbc.com. Pristupljeno 20. 1. 2025.
- ^ „Aleksa Radovanović (1900—2004)”. web.archive.org. Arhivirano iz originala 23. 01. 2019. g. Pristupljeno 20. 1. 2025.
- ^ „Karl Amadeus Hartmann”. schott-music.com. Pristupljeno 20. 1. 2025.
- ^ „Myrna Loy”. britannica.com. Pristupljeno 20. 1. 2025.
- ^ „Gary Merrill”. imdb.com. Pristupljeno 20. 1. 2025.
- ^ „Nehemiah Persoff”. imdb.com. Pristupljeno 20. 1. 2025.
- ^ „ONA JE BILA PRVA ŽENA NARODNI HEROJ JUGOSLAVIJE”. espreso.co.rs. Pristupljeno 20. 1. 2025.
- ^ a b „James Baldwin”. britannica.com. Pristupljeno 20. 1. 2025.
- ^ „TAKO JE GOVORIO JUG GRIZELJ”. ekspres.net. Pristupljeno 20. 1. 2025.
- ^ „Sećanje na glumca Dušana Vujisića”. rasejanje.info. Pristupljeno 21. 1. 2025.
- ^ „FATALNA KOŠARKAŠICA I DUBLERKA SOFIJE LOREN”. kurir.rs. Pristupljeno 21. 1. 2025.
- ^ „Wes Craven”. britannica.com. Pristupljeno 21. 1. 2025.
- ^ „Isabel Allende”. britannica.com. Pristupljeno 21. 1. 2025.
- ^ „Tužna vest, napustio nas i Ilija Pantelić”. mondo.rs. Pristupljeno 21. 1. 2025.
- ^ „Kevin Smith Biography (1970–)”. FilmReference.com. Pristupljeno 30. 3. 2015. Note: At least one source, Yahoo! Movies, gives birthplace as Highlands, New Jersey.
- ^ a b Rose, Mike; clevel; .com (2018-08-02). „Today's top celebrity birthdays list for August 2, 2018”. cleveland (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-01-27.
- ^ „Charli XCX”. imdb.com. Pristupljeno 16. 11. 2020.
- ^ Jugoslovenski književni leksikon (2. izd.). Novi Sad: Matica srpska. 1984. str. 13.
