Pređi na sadržaj

Edvard Norton

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Edvard Norton
Norton na Gen Art premijeri i zabavi za Iluzionistu
Lični podaci
Puno imeEdvard Harison Norton
Datum rođenja(1969-08-18)18. avgust 1969.(55 god.)
Mesto rođenjaBoston, SAD
Veza do IMDb-a

Edvard Norton (engl. Edward Norton) je američki glumac i režiser, rođen 18. avgusta 1969. godine u Bostonu.

Biografija

[uredi | uredi izvor]

Mladost

[uredi | uredi izvor]

Rođen je u Bostonu (Masačusets), a odrastao u Kalumbiji (Merilend). Njegova majka Robin Norton (devojačko Rauz) je bila učiteljica engleskog jezika koja je umrla od tumora na mozgu 1997. godine. Njegov otac Edvard Džejms Norton mlađi je advokat po zanimanju, jedno vreme je bio federalni tužilac pod Karterovom administracijom. Norotonov deda sa majčine strane je bio Džejms V. Rauz (osnivač Kompanije Rauz) koji je pomogao u razvoju Kolumbije, grada gde je Norton odrastao. Takođe je pomogao u razvijanju Iner Harbora (Baltimor), Votersajda (Norfok), Marketa Kvinsi (Boston), a bio je i osnivač Fondacije Enterprajz, zajedno sa svojom suprugom Pati Rauz, maćehom Nortonove majke. Završio je srednju školu 1987. godine, pa je zatim studirao na koledžu Jejl. Nakon završetka školovanja 1991. godine, Norton odlazi u Japan gde je radio kao predstavnik firme svog dede. Norton je takođe trenirao aikido u Japanu i u Sjedinjenim Američkim Državama.

Karijera

[uredi | uredi izvor]

Norton se preselio u Njujork, gde je započeo glumačku karijeru na pozornicama off-Broadway. Dok je gostovao sa jednom predstavom u Holivudu čuo je da se traži mladi glumac koji će, zajedno sa Ričardom Girom, igrati u novom filmu Iskonski strah, jer je Leonardo Dikaprio odbio tu ulogu. Na audiciju se prijavilo 2000 ljudi ali je ulogu dobio Norton. U svom prvom pojavljivanju na filmu, Norton je bio izuzetno briljantan što mu je odmah donelo nagradu Zlatni globus u kategoriji najbolje muške sporedne uloge i nominaciju za Oskara u istoj kategoriji.

Posle toga je dobio ulogu advokata u biografskom filmu Narod protiv Larija Flinta. Sledi još jedna maestralna uloga u filmu Američka istorija iks u kome je igrao monstruoznog skinheda. Ta uloga mu donosi još jednu nominaciju za Oskara ali ovog puta u kategoriji najboljeg glavnog glumca. Iste godine igra zajedno sa Metom Dejmonom u filmu Pokeraši. Nakon toga sledi još jedan film koji je privukao veliku pažnju kritike i publike, Borilački klub u kome je sarađivao sa Bredom Pitom.

Godine 2000. sledi film Čuvajući veru koji je bio Nortonov režiserski debi. Pored režiserskog posla imao je jednu od glavnih uloga, a bio je i producent filma. Nakon filma Čuvajući veru, usledio je film Plen u kome je igrao zajedno sa velikom zvezdom Robertom de Nirom. Godine 2002. igra FBI agenta Vila Grejema u filmu Crveni zmaj, a iste godine dobija glavnu ulogu u Spajk Lijovom filmu Dvadesetpeti sat. Sledeće godine dobija ulogu u rimejku Posao u Italiji u kome je sarađivao zajedno sa Markom Volbergom, Šarliz Tron i Donaldom Saderlandom.

Godine 2005. igra u filmu Nebesko kraljevstvo, gde je za ulogu gubavog jerusalimskog kralja Boldvina IV dobio veoma dobre kritike. Posle toga usledio je film Iluzionista u kome je igrao mađioničara Ajzenhajma. Godine 2008. igra u filmu "Neverovatni Hulk", a zatim započinje svoju saradnju sa režiserom Vesom Andersonom u filmu "Kraljevstvo izlazećeg meseca" 2012. godine, koju je nastavio sa filmom Hotel Grand Budapest iz 2014. godine. Te iste godine je dobio značajnu ulogu u filmu "Čovek ptica ili neočekivana vrlina neznanja" zbog koje je bio nominovan za Oskara za najbolju mušku sporednu ulogu. Nortonov režiserski debi bio je film Sva siročad Bruklina 2019. godine.[1]

Filmografija

[uredi | uredi izvor]
Filmovi
Godina Srpski naziv Izvorni naziv Uloga Napomene
1996. Iskonski strah Primal Fear Aron Stampler/Roj Zlatni globus za najboljeg sporednog glumca u igranom filmu

Nagrada Udruženja bostonskih filmskih kritičara za najbolju sporednu mušku ulogu

nominacija - Oskar za najboljeg glumca u sporednoj ulozi

nominacija - BAFTA za najboljeg glumca u sporednoj ulozi

nominacija - Nagrada Udruženja televizijskih filmskih kritičara za najboljeg glumca u sporednoj ulozi

nominacija - Nagrada Saturn za najbolju sporednu mušku ulogu (film)

nominacija - MTV filmska nagrada za najboljeg negativca

nominacija - Nagrada Udruženja internet filmskih kritičara za najbolju sporednu mušku ulogu

1996. Svako kaže volim te Everyone Says I Love You Holden Spens Nagrada Nacionalnog odbora filmskih kritičara za najbolju sporednu mušku ulogu

Nagrada Udruženja bostonskih filmskih kritičara za najbolju sporednu mušku ulogu

nominacija - Nagrada Udruženja televizijskih filmskih kritičara za najboljeg glumca u sporednoj ulozi

1996. Narod protiv Lerija Flinta The People vs. Larry Flynt Alan Ajzakman Nagrada Udruženja bostonskih filmskih kritičara za najbolju sporednu mušku ulogu

nominacija - Nagrada Udruženja televizijskih filmskih kritičara za najboljeg glumca u sporednoj ulozi

1998. Pokeraši Rounders Lester 'Crv' Merfi
1998. Američka istorija iks American History X Derek Vinjard nominacija - Oskar za najboljeg glavnog glumca
nominacija - Nagrada Satelit za najboljeg glumca u glavnoj ulozi
nominacija - Nagrada Saturn za najboljeg glumca (film)
nominacija - Nagrada Udruženja internet filmskih kritičara za najbolju glavnu mušku ulogu
1999. Borilački klub Fight Club pripovedač nominacija - MTV filmska nagrada za najbolju tuču
nominacija - Nagrada Udruženja internet filmskih kritičara za najbolju glavnu mušku ulogu
2000. Čuvajući veru Keeping the Faith otac Brajan Fin takođe reditelj
nominacija - Nagrada Satelit za najboljeg glumca u sporednoj ulozi
2001. Plen The Score Džek Teler
2002. Smrt Cmokiju Death to Smoochy Šeldon Mops/Nosorog Cmoki
2002. Frida Frida Nelson Rokfeler
2002. Crveni zmaj Red Dragon Vil Grejam
2002. Dvadesetpeti sat 25th Hour Monti Brogan takođe producent
nominacija - Nagrada Satelit za najboljeg glumca u glavnoj ulozi
2003. Posao u Italiji The Italian Job Stiv Frazeli
2004. Posle sumraka After the Sunset glumi sebe nepotpisan
2005. Nebesko kraljevstvo Kingdom of Heaven Balduin IV Jerusalimski nominacija - Nagrada Satelit za najboljeg glumca u sporednoj ulozi
2005. Dole u dolini Down in the Valley Harlan
2006. Iluzionista The Illusionist Ajzenhajm
2006. Oslikani veo The Painted Veil Volter Fejn takođe producent
nominacija - Nagrada Spirit za najboljeg glumca u glavnoj ulozi
2008. Neverovatni Hulk The Incredible Hulk Brus Baner/Hulk
2008. Ponos i slava Pride and Glory Rej Tirni takođe producent
2009. Otkriće laganja The Invention of Lying saobraćajni policajac kameo
2010. Stabljike trave Leaves of Grass Bili/Brejdi Kinkejd takođe producent
2010. Trougao obmane Stone Džerald Krison
2012. Kraljevstvo izlazećeg meseca Moonrise Kingdom trener Vord nominacija - Nagrada Udruženja bostonskih filmskih kritičara za najbolju glumačku postavu
2012. Bornovo nasleđe The Bourne Legacy Erik Bajer
2012. Diktator The Dictator kameo, glumi sebe
2014. Grand Budapest hotel The Grand Budapest Hotel inspektor Henkels nominacija - Nagrada Udruženja filmskih glumaca za najbolju filmsku postavu
nominacija - Nagrada Udruženja televizijskih filmskih kritičara za najbolju filmsku postavu
2014. Čovek ptica Birdman Mark Šajner Nagrada Udruženja filmskih glumaca za najbolju filmsku postavu
Nagrada Udruženja televizijskih filmskih kritičara za najbolju filmsku postavu
nominacija - Oskar za najboljeg glumca u sporednoj ulozi
nominacija - Zlatni globus za najboljeg sporednog glumca u igranom filmu
nominacija - BAFTA za najboljeg glumca u sporednoj ulozi
nominacija - Nagrada Udruženja filmskih glumaca za najboljeg glumca u sporednoj ulozi
nominacija - Nagrada Udruženja televizijskih filmskih kritičara za najboljeg glumca u sporednoj ulozi
nominacija - Nagrada Spirit za najboljeg glumca u sporednoj ulozi
nominacija - Nagrada Satelit za najboljeg glumca u sporednoj ulozi
2016. Žurka viršli Sausage Party Semi Đevrek Junior glas
2018. Ostrvo pasa Isle of Dogs Reks glas
2019. Alita: Borbeni anđeo Alita: Battle Angel Nova
2019. Sva siročad Bruklina Motherless Brooklyn Lajonel Esrog
2021. Francuska depeša The French Dispatch kidnaper Šofer
2022. Nož u leđa: Stakleni luk Glass Onion: A Knives Out Mystery Majls Bron
Televizijske serije
2000, 2013 Simpsonovi The Simpsons Devon Bredli
Elajdža Huper
Epizoda: The Great Money Caper
Epizoda: Pulpit Friction
2005. Stela Stella glumi sebe Epizoda: Pilot
2009. Moderna porodica Modern Family Izi Lafontejn Epizoda: Great Expectations
2013. Uživo subotom uveče Saturday Night Live domaćin Epizoda: Edvard Norton/Džanel Monej

Spoljašnje veze

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ Fear, David; Fear, David (2019-10-28). „'Motherless Brooklyn': The Story Behind Edward Norton's 20-Year Noir”. Rolling Stone (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-08-11.