Eparhija šabačka
| Eparhija šabačka Srpska pravoslavna crkva | |
|---|---|
 | |
| Osnovni podaci | |
| Sedište | Šabac |
| Država |  Srbija |
| Broj namesništava | 9 |
| Broj manastira | 14 |
| Zvanični veb-sajt | |
| Arhijerej | |
| Arhijerej | Jerotej (Petrović) |
| Čin arhijereja | episkop |
| Titula arhijereja | episkop šabački' |
 | |
Eparhija šabačka je eparhija Srpske pravoslavne crkve.
Nadležni arhijerej je episkop Jerotej, a sedište eparhije se nalazi u Šapcu gde je i Saborna crkva.
Granice
[uredi | uredi izvor]
Obuhvata oblast u zapadnoj Srbiji oko grada Šapca.
Eparhija šabačka se graniči sa eparhijama Zvorničko-tuzlanskom, Sremskom, Beogradsko-karlovačkom, Šumadijskom, Valjevskom i Žičkom.
Sveti arhijerejski sabor SPC je na prolećnom zasedanju u maju 2006. doneo odluku da se Šabačko-valjevska eparhija podeli na dve eparhije: Šabačku sa centrom u Šapcu i Valjevsku sa sedištem u Valjevu. Dotadašnji episkop šabačko-valjevski gospodin Lavrentije Trifunović postao je šabački episkop.
Istorijat
[uredi | uredi izvor]
Posle sklapanja Beogradskog mira 1739. došlo je do spajanja dve eparhije, jedna od njih je bila u sastavu Austrije i imala sedište u Valjevu (Valjevska eparhija), a druga je bila u sastavu Turske sa sedištem u Užicu (Užička eparhija). Tako je nastala jedna velika Užičko-valjevska eparhija sa sedištem u Valjevu. Ovakvo stanje je potrajalo do 1831. kada je uspostavljena novo ustrojstvo u srpskoj crkvi i pomenuta eparhija podeljena na tri dela. Krajem 18. veka je sedište eparhije izmešteno iz Valjeva u Šabac, pa se prvim šabačkim episkopom smatra Grk Danilo I.
Kada je 1831. srpska crkva dobila pravo da sama postavlja Srbe episkope umesto dotadašnjih Grka, dotadašnja velika Užičko-valjevsko-zvornička eparhija podeljena je na tri eparhije: na Užičku, sa sedištem u Čačku (kasnije nazvanu Žička eparhija), na Valjevsku, koja je prozvana Šabačkom, pošto je sedište episkopa konačno premešteno u Šabac, i na Zvorničku, čija je oblast ostala pod Turcima i dobila posebnog episkopa (današnja Eparhija zvorničko-tuzlanska).
Jedno vreme (1886-1898) eparhija je bila ukinuta i pripojena Beogradskoj mitropoliji. Po ustavu SPC iz 1947. eparhija je nosila naziv Šabačko-valjevska i ima sedište u Šapcu do 2006. godine.
Godine 2006. Šabačko-valjevska eparhija je prestala da postoji i podeljena na dve nove eparhije: Šabačku i Valjevsku. Poslednji eparhijski arhijerej eparhije bio je episkop Lavrentije Trifunović, koji je po njenoj deobi postao episkop šabački.
Eparhija je 2016. godine ustanovila književnu nagradu „Nikolaj Velimirović”. Njen prvi dobitnik je Matija Bećković, a nagrada je uručena u maju 2017. godine.[1]
Episkopi
[uredi | uredi izvor]Episkopi šabački i šabačko-valjevski 1714-1802. Sedište u Valjevu
[uredi | uredi izvor]- Grigorije Nikolić – iz Užica prešao u Valjevo
- Dositej Nikolić - (1715-1738)
- Pajsije Grk - (1715-1753), pećki patrijarh
- Teodosije Stefanović Popović
- Mitrofan
- Evstatije
- Joakim
- Danilo I
Episkopi šabački i šabačko-valjevski od 1802-1830
[uredi | uredi izvor]- Antim Zepovič (1802-1813)
- Danilo II (1814-1815)
- Melentije Nikolić (1815-1816)
- Gerasim Dominin (1816-1830)
Episkopi Šabačke odnosno i Šabačko-valjevske eparhije od 1831-1886 i opet 1898—2006
[uredi | uredi izvor]| Portret | Ime i prezime | Vreme službe |
|---|---|---|
|
episkop Gerasim Đorđević | 1831-1839 |
|
episkop Maksim Savić | 1839-1842 |
| episkop Sava Nikolajević | 1844-1847 | |
| episkop Meletije Marković | 1847-1848 | |
|
episkop Joanikije Nešković | 1849-1854 |
.jpg)
|
episkop Mihailo Jovanović | 1854-1859 |
|
episkop Gavrilo Popović | 1860-1866 |
|
episkop Mojsej Veresić | 1868-1874 |
|
episkop Jeronim Jovanović | 1877-1884 |
| episkop Samuilo Pantelić | 1884-1886 | |
| eparhija ukinuta i pripojena beogradskoj mitropoliji (1886-1898) | ||
.jpg)
|
Dimitrije Pavlović | 1898-1905 |
| Sergije Georgijević | 1905-1919 | |
|
Jefrem Bojović | 1920 |
| Mihailo Urošević | 1922-1933 | |
| dr Simeon Stanković | 1933-1960 | |
| Jovan Velimirović | 1960-1989 | |
|
episkop Lavrentije Trifunović | 1989-2006 |
Episkop šabački
[uredi | uredi izvor]Episkop Eparhije šabačke posle izdvajanja zasebne Valjevske eparhije od 2006:
| Portret | Ime i prezime | Vreme službe |
|---|---|---|
|
|
episkop Lavrentije Trifunović | 2006—2022 |
_crop.jpg){kind=small}
|
episkop Fotije Sladojević (administrator) | 2022—2022 |
|
episkop Jerotej Petrović | 2022— |
Arhijerejska namesništva
[uredi | uredi izvor]Eparhija je podeljena na arhijerejska namesništva kojim upravlja arhijerejski namesnik. Ima ih 9 i to su:
- azbukovačko,
- lozničko,
- mačvansko,
- posavsko-tamnavsko,
- jadarsko,
- pocersko,
- mačvansko-pocersko,
- rađevsko i
- šabačko.
Manastiri
[uredi | uredi izvor]
- Bjele Vode,
- Bogoštica,
- Grad,
- Dobrić,
- Ilinje,
- Kaona,
- Krivaja,
- Petkovica,
- Radovašnica,
- Rožanj,
- Rujevac,
- Soko,
- Tronoša,
- Čitluk,
- Čokešina.
- Lipnički Šor
Vidi još
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ „Nagrada Eparhije šabačke akademiku Matiji Bećkoviću (SPC, 9. maj 2017)”. Arhivirano iz originala 12. 05. 2017. g. Pristupljeno 11. 05. 2017.
Literatura
[uredi | uredi izvor]- Vuković, Sava (1996). Srpski jerarsi od devetog do dvadesetog veka. Beograd: Evro.
- Puzović, Predrag (1995). „Ukidanje Negotinske i Šabačke eparhije 1886. godine” (PDF). Bogoslovlje: Časopis Pravoslavnog bogoslovskog fakulteta u Beogradu. 39 (1-2): 143—158. Arhivirano iz originala (PDF) 20. 01. 2022. g. Pristupljeno 25. 03. 2018.
- Puzović, Predrag (2015). „Stradanje sveštenika tokom Prvog svetskog rata na području Šabačko-Valjevske eparhije” (PDF). Bogoslovlje: Časopis Pravoslavnog bogoslovskog fakulteta u Beogradu. 74 (2): 221—232. Arhivirano iz originala (PDF) 05. 06. 2020. g. Pristupljeno 06. 02. 2018.
