Ujedinjene Kneževine

Ujedinjene Kneževine (1859—1862); Ujedinjene Kneževine Rumunije (1862—1866); Rumunija (1866—1881); Principatele Unite (1859—1862); Principatele Unite Române (1862—1866); România (1866—1881)
	Zastava Grb
	; Mapa Ujedinjene Kneževine od 1859. do 1878.
Geografija
Kontinent	Evropa
Regija	srednja Evropa
Prestonica	Jaši i Bukurešt; (1859—1862); Bukurešt; (1862—1881)
Društvo
Službeni jezik	rumunski
Politika
Oblik države	ustavna monarhija
— Domnitor
Istorija
Postojanje
— Osnivanje	1859.
— Ukidanje	1881.
Zemlje prethodnice i naslednice; Rumunije
Prethodnice:	Naslednice:

Ujedinjene Kneževine Moldavija i Vlaška (rum. Principatele Unite ale Moldovei și Țării Românești) je bila jedna od faza u stvaranju Rumunije koja je postojala je od 1859. do 1881. kad je proglašena Kraljevina Rumunija.

Po ustavu iz 1866. godine zemlja dobija naziv Rumunija.

Istorija

Za ujedinjenje tih dviju kneževina veliku zaslugu ima Aleksandar Joan Kuza, pariski đak, koji se nakon studija vratio u rodnu Moldaviju, koja je tad bila formalno osmanski vazal, ali de fakto ruska marioneta. Kuza je žestoko agitirao protiv takvog stanja za nemirne 1948. i stekao ugled borca za nacionalnu stvar. Ubrzo je postao pukovnik, i kao takav dobio mjesto zastupnika u moldavskoj skupštini.^[1]

Na ruku mu je išao i poraz Rusije u Krimskom ratu od strane alijanse u kojoj su bili Ujedinjeno Kraljevstvo, Francuska i Osmansko carstvo, jer su se nakon njega kneževine oslobodile ruskog uticaja.^[2]

Na opšte iznenađenje tadašnjih velikih sila, koje su smatrale da Moldavija i Vlaška, treba da dobiju veću autonomiju, ali da treba da ostanu odvojene — Kuza je pobijedio na izborima za kneza u obije kneževine. I to prvo u Moldaviji u januaru, a nakon tog u februaru i u Vlaškoj, pa je tako osujetio njihove namjere.

Kuza je 1861. najavio i formalno ujedinjenje te dvije kneževine. Za vrijeme svoje vladavine oslanjao se na seljaštvo, koje je u to vrijeme bilo većinsko. Zbog tog je — 1863. oduzeo manastirima velike zemljišne posjede, a sljedeće godine ih podijelio seljacima (avgust 1864), usput ih je oslobodio radne obaveze i plaćanja crkvene desetine.^[1] Time je smanjio ulogu pravoslavnog klera u životu zemlje i doprinio sekularizaciji društva. Ipak su mu njegove autoritarne metode stvorile neprijatelje, koji su ga udruženi prisilili — 1866. da abdicira.^[2]

Pored tog imao je namjeru osigurati besplatno i obavezno osnovno školovanje, podići veći broj škola svih nivoa i osigurati stipendije za siromašnu nadarenu djecu. Proveo je reformu izbornog zakona i pravosuđa, izradio novi ustav 1864. koji je trebalo da mu osigura veći autoritet.^[1]

Sve promjene je izveo na svoju ruku — ne traživši dopuštenje od svog nominalnog suverena osmanskog sultana, ali i bez konsultacija sa ostalim političkim moćnicima, pa mu takva autoritativna politika donijela i dosta neprijatelja osobito iz tabora konzervativaca i liberala koji su ga 1866. natjerali na abdikaciju, nakon koje je otišao u emigraciju.^[1]

Nakon njega Habzburzi su uspjeli instalirati za njegovog nasljednika svog favorita — princa Karla iz dinastije Hoencolern-Sigmaringen (kasnijeg kralja Karola I).^[2] Njegovu vladavinu obilježila je daljnja izgradnja države i donošenje novog ustava 1866. prema zapadnom modelu. Za njegove vladavine iskristalizirale su se dvije glavne političke partije, liberali i konzervativci, koje su dominirale političkim životom zemlje do Prvog svjetskog rata.^[2]

Teritorijalne promjene Ruminije, Berlinski kongres 1878.

Karol I Rumunski je postigao i formalno priznanje nezavisnosti svoje kneževine nakon učestvovanja u Rusko-turskom ratu.^[2] Kako bi poboljšao status svoje zemlje i svoj vlastiti status — zemlju je — 1881. proglasio kraljevinom što su mu priznale i tadašnje velesile.^[2]

Izvori

^ ^a ^b ^v ^g „Alexandru Ioan Cuza” (na jeziku: engleskom). Enciklopedija Britanika. Pristupljeno 12. 02. 2015.
^ ^a ^b ^v ^g ^d ^đ „Independence” (na jeziku: engleskom). Enciklopedija Britanika. Pristupljeno 12. 02. 2015.

Spoljašnje veze

Independence (na portalu Encyclopædia Britannica) (jezik: engleski)

[cuza-1] v ^g „Alexandru Ioan Cuza” (na jeziku: engleskom). Enciklopedija Britanika. Pristupljeno 12. 02. 2015.

[bri-2] v ^g ^d ^đ „Independence” (na jeziku: engleskom). Enciklopedija Britanika. Pristupljeno 12. 02. 2015.

[1]

[2]