7. januar
7. januar je sedmi dan u godini u Gregorijanskom kalendaru. 358 dana (359 u prestupnim godinama) ostaje u godini posle ovog dana.
Događaji
[uredi | uredi izvor]| januar | ||||||
| P | U | S | Č | P | S | N |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | |
| 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 |
| 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 |
| 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 |
| 28 | 29 | 30 | 31 | |||
- 1325 — Alfons IV postao kralj Portugala.
- 1537 — Ubijen poglavar Firence Alesandro de Mediči, koga je nasledio Kozmo de Mediči, veliki vojvoda toskanski, bankar i mecena naučnika i umetnika.
- 1558 — Francuska osvojila Kale, poslednji posed Engleske u kontinentalnoj Evropi
- 1598 — Na ruski presto je stupio Boris Godunov, posle smrti Fjodora I, poslednjeg cara iz dinastije Rjurikovič.
- 1610 — Astronomija: Italijanski astronom i matematičar Galileo Galilej otkrio je Jupiterove mesece Io, Evropu, Ganimed i Kalisto, danas poznate kao „galilejski meseci“.
- 1738 — Mirovni sporazum je potpisan između Peshva Bajirao i Jai Singx II nakon Maratha pobede u bici kod Bhopal u Indiji.
- 1764 — SICULICIDIUM, pokolj Sekelja u Madefalvi
- 1785 — Džon Džefris i Žan Pjer Blanšar prvi su preleteli kanal Lamanš balonom napunjenim zagrejanim vazduhom.
- 1789 — Na prvim predsedničkim izborima u SAD pobedio je vođa iz Rata za nezavisnost Džordž Vašington. Ponovo je izabran 1792, a 1796. je odbio da se kandiduje.
- 1807 — Velika Britanija je proglasila blokadu Francuske i zemalja saveznica francuskog cara Napoleona I Bonaparte. U ekonomskom ratu deblji kraj je izvukla Francuska, čija je mornarica nekoliko puta poražena, pa nije mogla da probije obruč britanskih brodova.
- 1872 — Izašao je prvi srpski pozorišni list Pozorište, koji je pokrenulo Srpsko narodno pozorište u Novom Sadu. List je izlazio do 1908.
- 1895 — Nezavisnost: Koreja proglasila nezavisnost od Kine.
- 1905 — Uspostavljen signal za pomoć «CQD», koji je 2 godine kasnije zamenjen signalom "SOS".
- 1909 — U Beogradu počela prva balkanska konferencija socijaldemokratskih partija i radničkih pokreta Srbije, Crne Gore, Makedonije, Turske, Hrvatske i Slavonije, Slovenije, Bosne i Hercegovine i Rumunije. Trodnevni skup je usvojio rezoluciju o stvaranju saveza slobodnih naroda Balkana u okviru balkanske federacije.
- 1916 — Prvi svetski rat: Na temperaturi 24 stepena ispod nule, odigrala se glavna bitka na Mojkovcu između crnogorskih i austrougarskih trupa. U toj bici, u dramatičnim okolnostima, crnogorska vojska okovana ledom i snegom, ubeđena da čuva odstupnicu srpskoj vojsci, doživela je golgotu, ali i pružila snažan otpor austrougarskoj vojsci i nanela joj velike gubitke. Crnogorska vojska, pokazalo se, nepotrebno je izginula, jer se srpska vojska već nalazila između Skadar i Drača. No, »krvava i slavna mojkovačka kasapnica«, kako je Mojkovačku bitku nazvao brigadir Miloš Medenica, jedna je od najslavnijih crnogorskih pobeda u Prvom svetskom ratu. U mojkovačkoj operaciji iz stroja je izbačeno oko 3.000 crnogorskih vojnika.
- 1919 — Na Cetinju i u drugim gradovima Crne Gore kulminirala je Božićna neuspešna pobuna u Crnoj Gori to jest ustanak protivnika bezuslovnog ujedinjenja – prisajedinjenja Crne Gore Srbiji, izdejstvovanog odlukom Velike Podgoričke skupštine, kojom je Crna Gora izgubila državnost. Ustanak pod vođstvom Krste Popovića u krvi su ugušile srpska vojska i policija u saradnji s belašima – pristalicama aneksije.
- 1920 — Trupe beloarmejaca ruskog admirala Aleksandra Kolčaka predale se kod Krasnojarska.
- 1927 — Uspostavljena je redovna transatlantska telefonska veza između Londona i Njujorka.
- 1935 — Benito Musolini i francuski ministar spoljnih poslova Piere Laval potpisali Rimski sporazum.
- 1940 — Zimski rat: finska 9. divizija zaustavila i potpuno uništila nadmoćnije sovjetske snage na putu Raate-Suomussalmi.
- 1942 — Drugi svetski rat: Počela bitka za poluostrvo Batan na Filipinima. Borbe su vođene od januara do aprila 1942, i to je bio deo japanske ofanzive na Pacifiku. Borbe na Batanu vođene su u vreme kad su Japanci munjevito osvajali ogromna prostranstva Dalekog istoka, ne nailazeći nigde na ozbiljniji otpor.
- 1946 — Nezavisnost: Zapadne sile su priznale Austriju u granicama iz 1937.
- 1948 — NLO: Pilot Nacionalne garde Kentakija Tomas Mantel srušio se u potrazi za navodnim NLO-om.
- 1949 — Sijam (Siam) je promenio ime u Tajland (Thailand).
- 1953 — Nuklearno naoružanje: Predsednik SAD Hari Truman je objavio da je u SAD izrađena hidrogenska bomba.
- 1979 — Kambodžansko-vijetnamski rat: Kambodžanski pobunjenici su, uz pomoć vijetnamskih snaga nakon dvonedeljne opsade, zauzeli Pnom Pen i srušili vladu Crvenih Kmera Pola Pota. Smatra se da je za vreme režima Crvenih Kmera od aprila 1975. u Kambodži ubijeno ili umrlo od gladi i iscrpljenosti između milion i dva miliona ljudi.
- 1985 — Japanska aeronautička i svemirska istraživačka agencija (JAXA) lansirala Sakigake, prvu japansku međuplanetarnu letelicu i prvu svemirsku sondu za duboki svemir koju je lansirala neka druga zemlja osim SAD i Sovjetskog Saveza.
- 1986 — Embargo: Američki predsednik Regan prekinuo je sve ekonomske odnose sa Libijom.
- 1989 — Princ Akihito položio zakletvu za cara, nasledivši na japanskom prestolu svog oca Hirohita nakon njegove smrti.
- 1990 — Krivi toranj u Pizi je prvi put posle 800 godina svog postojanja zatvoren za turiste radi restauracije.
- 1991 —
- Stvoreno Srpsko nacionalno vijeće za Slavoniju, Baranju i Zapadni Srem.
- Roger Lafontant, bivši lider Tonton Macoute-a na Haitiju pod vođstvom Fransoa Duvaliea, pokušao je državni udar koji se završio njegovim hapšenjem.
- 1992 — Rat u Hrvatskoj: Avion Jugoslovenske narodne armije oborio je kod Novog Marofa u Hrvatskoj helikopter s posmatračima Evropske zajednice. Poginulo je svih pet ljudi u helikopteru. Helikopter nije imao dozvolu za prelet.
- 1993 — Rat u BiH: Muslimanske snage pod komandom Nasera Orića, su u srpskom selu Kravica ubili preko 40 ljudi. Sve kuće su popaljene.
- 1997 — Terorizam: U Alžiru je, u eksploziji bombe koju su u autobus podmetnuli islamski ekstremisti, poginulo najmanje 13 i ranjeno oko sto ljudi.
- 1998 — Terorizam: Oslobodilačka vojska Kosova, koja se proglasila odgovornom za seriju napada na policijske stanice na Kosovu i Metohiji, preuzela je odgovornost i za terorističke akcije u Makedoniji, iako je makedonsko Ministarstvo unutrašnjih poslova demantovalo povezanost OVK s bombaškim napadima u Makedoniji.
- 1999 — Senat SAD počeo je suđenje u postupku smene (impičment) predsedniku SAD Bilu Klintonu, prvo posle više od 130 godina protiv aktuelnog šefa države. Klinton je bio optužen za krivokletstvo i opstrukciju pravde u aferi sa bivšom pripravnicom u Beloj kući Monikom Levinski.
- 2000 — Terorizam: Ekstremisti albanske takozvane OVK su, na pravoslavni Božić, u Prizrenu ubili dve Srpkinje koje su se zaputile u obližnju crkvu na liturgiju.
- 2002 —
- francuski modni kreator Iv Sen Loran povukao se iz sveta visoke mode. Modnu kuću osnovao je 1962, a proslavio se 1966. kolekcijom prvih smokinga za žene koji su postali modni hit.
- Prilikom loženja božićnog badnjaka u gradskom parku u Beranama, u Crnoj Gori jake policijske snage sprečile su sukob između pristalica Srpske pravoslavne crkve i nepriznate Crnogorske pravoslavne crkve i uhapsile više lica.
- 2003 — Terorizam: Pripadnici anti-terorističke policije su izjavili da su u Londonu otkrili malu količinu ricina, smrtonosnog otrova, i da je s tim u vezu uhapšeno sedam Afrikanaca.
- 2004 — Terorizam: Vrhovni sud Indonezije potvrdio je smrtnu kaznu islamskom teroristi Amroziju, optuženom za podmetanje eksploziva u noćni klub na ostrvu Bali, kada su usmrćene najmanje 202 osobe, mahom zapadni turisti.
- 2005 — Šef irske policije je saopštio da je Irska republikanska armija ukrala 50 miliona dolara iz Belfast banke.
- 2009 —
- Vlada Šri Lanke ponovo je uvela zabranu organizacije Oslobodilački tigrovi tamilskog Elama, čime je ta pobunjenička grupa označena kao teroristička. Prethodna zabrana Tamilskih tigrova, koji se od 1983. godine bore za stvaranje nezavisne zemlje etničkih Tamilaca, bila je ukinuta 2002. godine.
- Izrael i palestinske vlasti prihvatile su plan za primirje u pojasu Gaze, u čijoj izradi su aktivno učestvovale Francuska i Egipat.
- 2015 —
- Terorizam: Trojica naoružanih islamskih terorista su učestvovali u napadu na sedište francuskog satiričnog nedeljnika Šarli ebdo u Parizu, kao i u jevrejskom supermarketu, pucajući iz kalašnjikova u svoje žrtve, gde je ukupno smrtno stradalo 17 osoba, a od tog broja 12 osoba je stradalo u redakciji lista Šarli ebdo. Među stradalima su i glavni urednik Stephane Charbonnier Charb (47) i karikaturista Jean Cabut Cabu (67), te crtači Georges Volinski (80) i Bernard Verlhac Tignous (58). Ranjena su tri policajca i još jedanaest osoba. Napadači braća Said Koaši (32), Šerif Koaši (34) i Hamyd Murad (18) nakon izlaska iz zgrade pobegli su u ukradenom autu s policijom za leđima, ali su u toj akciji policije ubijeni napadači braća Šerif i Said Kuaši. Kazneni sud u Parizu je 16. decembra 2020. na kazne od četiri godine do doživotnog zatvora osudio izvršioce napada i njihove pomagače.
- Terorizam: Automobil bomba je eksplodirao ispred policijskog koledža u jemenskoj prestonici Sani, usled čega je 38 ljudi poginulo, a više od 63 povređeno.
- 2017 — Terorizam: Više od 60 osoba je ubijeno, a 50 ranjeno u napadu automobilom bombom na zgradu suda u sirijskom gradiću Azaz, 30 kilometara severno od Alepa.
Rođenja
[uredi | uredi izvor]- 1879 — Osman Đikić, bosanskohercegovačko-srpski pesnik, nacionalni radnik, dramaturg, publicista i političar. (prem. 1912)[1]
- 1916 — Paul Keres, estonski šahista. (prem. 1975)[2]
- 1929 — Miroslav Pečujlić, jugoslovenski društveno-politički radnik, pisac i profesor. (prem. 2006)
- 1934 — Novak Kilibarda, crnogorski političar, književnik, istoričar književnosti i univerzitetski profesor. (prem. 2023)[3]
- 1938 — Amfilohije Radović, mitropolit SPC. (prem. 2020)[4]
- 1940 — Vladica Kovačević, srpski fudbaler i fudbalski trener. (prem. 2016)[5]
- 1946 — Milorad Karalić, srpski rukometaš.[6]
- 1952 — Samo Hun, hongkonški glumac, majstor borilačkih veština, reditelj, scenarista i producent.[7]
- 1956 — Dejvid Karuso, američki glumac i producent.[8]
- 1956 — Nikola Nikić, bosanskohercegovački fudbaler i fudbalski trener.[9]
- 1956 — Miladin Šobić, crnogorski muzičar.[10]
- 1964 — Nikolas Kejdž, američki glumac, reditelj i producent.[11]
- 1966 — Ergin Ataman, turski košarkaški trener.[12]
- 1970 — Miroslav Stević, srpski fudbaler.[13]
- 1971 — Džeremi Rener, američki glumac i muzičar.[14]
- 1975 — Jovan Gojković, srpski fudbaler. (prem. 2001)[15]
- 1979 — Marko Mordente, italijanski košarkaš.[16]
- 1979 — Monika Foster, američka pornografska glumica.[17]
- 1982 — Loren Kohan, američko-britanska glumica.
- 1985 — Luis Hamilton, britanski automobilista, vozač Formule 1.[18]
- 1986 — Vanja Mijatović, srpska pevačica.
- 1987 — Stefan Babović, srpski fudbaler.[19]
- 1988 — Hardvel, holandski di-džej i muzički producent.[20]
- 1990 — Gregor Šlirencauer, austrijski ski-skakač.[21]
- 1991 — Edan Azar, belgijski fudbaler.[22]
- 1991 — Alen Stevanović, srpski fudbaler.[23]
- 1992 — Džejms Bel, američki košarkaš.[24]
- 1992 — Božo Đumić, srpski košarkaš.[25]
- 1992 — Edgaras Ulanovas, litvanski košarkaš.[26]
- 1993 — Filip Horanski, slovački teniser.[27]
Smrti
[uredi | uredi izvor]- 1536 — Katarina od Aragona, prva od šest žena engleskog kralja Henrija VIII (rođ. 1485)[28]
- 1932 — Andre Mažino, francuski političar (rođ. 1877)[29]
- 1941 — Robert Bejden-Pouel, britanski oficir, osnivač izviđačkog pokreta u svetu. (rođ. 1857)
- 1943 — Nikola Tesla, srpski naučnik i pronalazač na polju elektrotehnike i radio-tehnike (rođ. 1856)[30]
- 1984 — Ismet Mujezinović, jugoslovenski i bosanskohercegovački slikar. (rođ. 1907)[31]
- 1984 — Alfred Kastler, francuski fizičar. (rođ. 1902)[32]
- 1988 — Venko Markovski, makedonski pisac. (rođ. 1915)[33]
- 1988 — Milan Srdoč, filmski i TV glumac. (rođ. 1920)[34]
- 1989 — Hirohito, japanski car (rođ. 1901)[35]
- 1998 — Vladimir Prelog, bosansko, hrvatsko, švajcarski hemičar Nobelova nagrada za hemiju 1975. (rođ. 1906)[36]
- 2005 — Zdravko Velimirović, jugoslovenski filmski, televizijski, radio i pozorišni reditelj, scenarista i profesor filmske režije (rođ. 1930)
- 2007 — Nevenka Urbanova, srpska glumica (rođ. 1909)[37]
- 2017 — Mario Soares, bivši portugalski predsednik i premijer (rođ. 1924)[38]
- 2025 — Milorad Milinković, srpski reditelj, scenarista, glumac, publicista (rođ. 1965)
Praznici i dani sećanja
[uredi | uredi izvor]
(1. godine) po Gregorijanskom kalendaru (25. decembar po Julijanskom kalendaru), po hrišćanskom predanju, rođen je Isus Hristos. Ovaj praznik je u ranijoj, indoevropskoj tradiciji slavljen kao „dan rađanja novog boga/sunca“, a u vezi je sa zimskom kratkodnevicom. Zbog razlike u kalendarima, 7. januara ga slave vernici Srpske pravoslavne crkve i još nekih pravoslavnih crkava (ruska i jerusalimska patrijaršija, Sveta gora), dok većina ostalih hrišćana Božić slavi 25. decembra.
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Jugoslovenski književni leksikon (2. izd.). Novi Sad: Matica srpska. 1984. str. 179.
- ^ „Paul Keres”. World Chess Hall of Fame (na jeziku: engleski). 2017-03-23. Pristupljeno 2022-01-16.
- ^ „Novak Kilibarda”. Novak Kilibarda (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2022-01-16.
- ^ „Srpska Pravoslavna Crkva | Mitropolit crnogorsko-primorski AMFILOHIJE (Radović)”. web.archive.org. 2012-01-18. Arhivirano iz originala 18. 01. 2012. g. Pristupljeno 2022-01-16.
- ^ Admin (2020-03-05). „Kovačević Vladimir”. reprezentacija.rs (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-16.
- ^ „Milorad Karalić Biography and Olympic Results | Olympics at Sports-Reference.com”. web.archive.org. 2012-10-14. Arhivirano iz originala 14. 10. 2012. g. Pristupljeno 2022-01-16.
- ^ „Sammo Kam-Bo Hung”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-16.
- ^ Editors of People Magazine (3. 9. 2003). People: 100 Greatest TV Stars of Our Time. Liberty Street. str. 104. ISBN 978-1-931933-87-2.
- ^ „Nikola Nikić”. worldfootball.net (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-16.
- ^ Tekstomanija. „Miladin Šobić - Biografija”. Tekstomanija. Pristupljeno 2022-01-16.
- ^ Ian Markham-Smith; Liz Hodgson (2001). Nicolas Cage: The Unauthorized Biography. Blake. str. 6. ISBN 978-1-85782-396-7.
- ^ „ATAMAN, ERGIN - Welcome to EUROLEAGUE BASKETBALL”. www.euroleague.net. Pristupljeno 2022-01-16.
- ^ „Miroslav Stevic”. Fussballdaten (na jeziku: nemački). Pristupljeno 2022-01-16.
- ^ Film Review. Orpheus Pub. 2007. str. 91.
- ^ Strack-Zimmermann, Benjamin. „Jovan Gojković (Player)”. www.national-football-teams.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-16.
- ^ Proballers. „Marco Mordente, Basketball Player”. Proballers (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-16.
- ^ „Monica Foster”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-16.
- ^ Kelso, Paul (20. 4. 2007). „Profile: Lewis Hamilton”. The Guardian. London. Pristupljeno 26. 6. 2008.
- ^ „Stefan Babović”. UEFA. Pristupljeno 4. 5. 2020.
- ^ „Hardwell”. Discogs (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-16.
- ^ „Gregor Schlierenzauer”. FIS. Pristupljeno 6. 4. 2020.
- ^ „Hazard - Real Madrid CF”. Real Madrid. Pristupljeno 6. 4. 2020.
- ^ „Serbia - A. Stevanović - Profile with news, career statistics and history - Soccerway”. int.soccerway.com. Pristupljeno 2022-01-16.
- ^ „BELL, JAMES - Welcome to EUROLEAGUE BASKETBALL”. www.euroleague.net. Pristupljeno 2022-01-16.
- ^ j.t.d, ABA liga. „Božo Đumić > Player : ABA League”. ABA Liga (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-16.
- ^ „ULANOVAS, EDGARAS - Welcome to EUROLEAGUE BASKETBALL”. www.euroleague.net. Pristupljeno 2022-01-16.
- ^ „Filip Horansky | Overview | ATP Tour | Tennis”. ATP Tour. Pristupljeno 2022-01-16.
- ^ Anthony K. Martienssen (mart 1974). Queen Katherine Parr
. McGraw-Hill. str. 67.
- ^ Rod Kedward (29. 6. 2006). La Vie en Bleu: France and the French Since 1900. Penguin Adult. str. 377. ISBN 978-0-14-013095-9.
- ^ Jerry E. Smith (1998). HAARP: The Ultimate Weapon of the Conspiracy. Adventures Unlimited Press. str. 49. ISBN 978-0-932813-53-4.
- ^ „Ismet Mujezinovic”. Galerija prodaja slika Beli Andjeo Beograd GLAVNI SAJT slike slikar cena (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2022-01-16.
- ^ M. Melarango (1. 7. 1991). Quantification in Science: The VNR Dictionary of Engineering Units and Measures. CRC Press. str. 51. ISBN 978-0-442-00641-9.
- ^ „Venko Markovski”. Makedonski jazik i literatura (na jeziku: makedonski). 2011-03-15. Pristupljeno 2022-01-16.
- ^ „Milan Srdoc”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-16.
- ^ Stephen S. Large (1998). Shōwa Japan: 1926-1941. Taylor & Francis. str. 2. ISBN 978-0-415-14320-2.
- ^ „Član SANU”. archive.ph. 2012-12-22. Arhivirano iz originala 22. 12. 2012. g. Pristupljeno 2022-01-16.
- ^ „Nevenka Urbanova”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-16.
- ^ „Funeral de Mário Soares é o guião para futuras exéquias de Estado” (na jeziku: portugalski). Diário de Notícias. 7. 1. 2018. Pristupljeno 14. 9. 2018.
