Znamenite ličnosti grada Niša
U Nišu je rođen niz ljudi značajnih za istoriju ovoga grada, ali i za istoriju države Srbije - naučnici, državnici, književnici, umetnici, političari, vojskovođe... Ovo je samo deo spiska ljudi koji su zadužili ovaj grad.
Ljudi su navedeni po godini rođenja, od najstarije do najkasnije godine rođenja.
Rođeni u Nišu
[uredi | uredi izvor]
Istorijske ličnosti
[uredi | uredi izvor]
- Konstantin Veliki (272 — 337), rimski car, rođen u antičkom Naisu (koji se nalazio na teritoriji savremenog grada Niša)
- Konstancije III (? — 421), car zapadnog rimskog carstva, rođen u antičkom Naisu (koji se nalazio na teritoriji savremenog grada Niša)
- Baron Sina Mlađi (1783 — 1856), bogati austrijski bankar i preduzetnik grčkog porekla
Političari
[uredi | uredi izvor]- Todor Stanković (1852 — 1925), ugledna ličnost nacionalne istorije, učesnik svih ratova Srbije od 1876—1918. godine. Nacionalni radnik, srpski kraljevski konzul u Prištini, Skoplju, Bitolju i Solunu[1]
- Svetislav Milosavljević (1882 — 1960), ban Vrbaske banovine i ministar saobraćaja u Kraljevini Jugoslaviji
- Nikola Uzunović (1873 — 1954), srpski političar, u dva navrata bio je predsednik Vlade Kraljevine Jugoslavije
- Dragiša Cvetković (1893 — 1969), gradonačelnik Niša i premijer Kraljevine Jugoslavije
- Dušan Čkrebić (1927—2022), srpski političar, bivši visoki državni i partijski funkcioner Srbije u doba Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije
- Ljubiša Igić (1941—2023), političar i bankar
- Zoran Živković (1960), gradonačelnik Niša i premijer Republike Srbije
Umetnici
[uredi | uredi izvor]- Mihailo Golubović (1872 — 1936), pravnik i boem, pisac „Kalčinih priča“
- Borivoje Stevanović (1879 — 1976), slikar, akademik SANU
- Dobrica Milutinović (1880 — 1956), glumac
- Dušan Đ. Cvetković (1892 — 1978), glumac, književnik i pevač
- Vuk Trnavski (1917 — 2000), novinar „Politike“ i pesnik
- Miroljub Aleksić (1919), slikar, profesor i direktor Škole za primenjenu umetnost u Nišu
- Dušan Radović (1922 — 1986), novinar i književnik
- Slavoljub Slava Bogojević (1922 - 1978), slikar
- Milutin Mića Tatić (1923 — 1991), glumac.
- Žika Milenković (1928 — 2008), glumac
- Vasja Stanković (1930 — 1994), pozrišni i filmski glumac
- Nađa Regin (1931), jugoslovenska glumica poznata po ulogama u nekoliko britanskih filmova tokom šezdesetih godina dvadesetog veka (najpoznatije Iz Rusije s ljubavlju i Goldfinger), snimila 42 filma i TV serije
- Branko Miljković (1934 — 1961), jedan od najpoznatijih srpskih pesnika druge polovine 20. veka
- Mladen Nedeljković Mlađa (1936 — 2005), glumac,
- Šaban Bajramović (1936 — 2008), međunarodno priznati pevač i kompozitor romske muzike
- Tom Lah (1936 — 1985), (pravo ime Dragoslav Petrović) pesnik i pripovedač
- Radovan Pavlovski (1937), makedonski pesnik i akademik MANU
- Mihailo Ignjatović (1937-2002), književnik i prevodilac, profesor književnosti i muzički kritičar, osnivač Sićevačke književne kolonije
- Vlada Stojiljković (1938 — 2002), pesnik, književnik, prevodilac i likovni umetnik
- Vojislav V. Jovanović (1940), pisac
- Kornelije Kovač (1942), rok muzičar i kompozitor
- Tanasije Uzunović (1942), glumac
- Želimir Žilnik (1942), filmski reditelj
- Snežana Nikšić (1943), pozorišna, filmska i TV glumica
- Slobodan Stojadinović, književnik i urednik časopisa „Priča“,
- Vladimir Savčić Čobi (1948 — 2009), muzičar i glumac
- Desimir Stanojević (1950), glumac
- Zoran Radosavljević Čupa, (1951-2004), muzičar i direktor NKC
- Zoran Stojanović Ciga, (1953-2012), bio je jedan od osnivača grupa "Viktorija" i "Mama rok" koje su nastale još početkom 70-ih godina.
- Predrag Miletić (1952), glumac
- Nenad Milosavljević (1954), rok muzičar i osnivač Galije
- Aki Rahimovski (1955), rok muzičar i osnivač Parnog valjka
- Biljana Krstić (1955), pevač rok i narodne muzike i tekstopisac
- Predrag Antonijević (1959), filmski reditelj
- Oliver Njego (1959), bariton, solo pevač
- Goran Šepa (1960), rok muzičar i osnivač grupe Kerber
- Zoran Ćirić (1962), književnik
- Slobodan Cvetičanin (1962), operski pevač, bariton
- Nebojša Ozimić (1962), istoričar, književnik
- Srboljub Dinić (1969), dirigent
- Danijela Stojanović (1970), glumica u Rusiji (rus. Daniэla Stoяnovič)[2]
- Ana Stanić (1975), pevačica i kompozitor
- Dejan Stojiljković (1976), književnik
- Dalibor Popović (1979), pesnik
- Rajko Radojković, glumac i reditelj
- Ljubodrag Ljuba Milošević, pozorišni reditelj
- Gradimir Graca Mirković, pozorišni reditelj i književnik
- Đorđe Vukotić, glumac
- Stojan Andrić, profesor muzike i dirigent,
- Miloš Petković (1986), pisac
- Ivan Kalauzović Ivanus (1986), novinar, publicista i pisac[3][4]
- Mali Mire (1989), (pravo ime Mirko Perović), reper i tekstopisac
Sportisti
[uredi | uredi izvor]- Tomislav Kelava (1933), bokser i trener BK Radnički
- Zoran Živković (rukometaš) (1945), srpski rukometaš, reprezentativac i trener reprezentacije Jugoslavije
- Dragan Pantelić (1951), srpski fudbaler i reprezentativac Jugoslavije
- Slađana Milojković (1964), srpska sportistkinja i reprezentativka Jugoslavije u fudbalu
- Aleksandar Šoštar (1964), srpski vaterpolista i reprezentativac Jugoslavije (olimpijski, svetski i evropski šampion)
- Dragan Stojković Piksi (1965), srpski fudbaler i reprezentativac Jugoslavije
- Lidija Mihajlović (1968), srpska sportistkinja i reprezentativka Srbije u streljaštvu
- Denis Šefik (1976), srpski vaterpolista i reprezentativac
- Ivan Miljković (1979), srpski odbojkaš i reprezentativac (olimpijski i evropski šampion)
- Bojana Popović (1979), rukometašica i reprezentativka Crne Gore (olimpijska vicešampionka)
- Nikola Karabatić (1984), francuski rukometaš i reprezentativac (olimpijski, svetski i evropski šampion)
- Stefan Jović (1990), srpski košarkaš i reprezentativac (olimpijski, svetski i evropski vicešampion)
- Sava Ranđelović (1993), srpski vaterpolista i reprezentativac (olimpijski, svetski i evropski šampion)
- Andrija Živković (1996), srpski fudbaler i reprezentativac (svetski šampion do 20 godine)
- Nemanja Radonjić (1996), srpski fudbaler i reprezentativac
- Staša Gejo (1997), srpska sportistkinja i reprezentativka Srbije u sportskom penjanju (svetska i evropska šampionka)
Naučnici
[uredi | uredi izvor]- Vojislav Stojanović (1906—1991), hirurg, učesnik Narodnooslobodilačke borbe, sanitetski-pukovnik JNA i počasni doktor Univerziteta u Beogradu
- Ninoslav Radovanović (1940), akademik prof. dr, svetski poznati kardiohirurg[5]
- Ninoslav Stojadinović, akademik prof. dr na Elektronskom fakultetu u Nišu
Poznati po tome što su neko vreme živeli i radili u Nišu
[uredi | uredi izvor]- Stevan Sinđelić (1770 — 1809), vojvoda iz Prvog srpskog ustanka; poginuo u bici na Čegru,
- Nikola Hristodulu (? - ?), trgovac
- Petar M. Aranđelović, fotograf, dvorski fotograf kralja Milana
- Jovan Apel (? — 1907), industrijalac i osnivač prve pivare u Nišu,
- Vladan Đorđević (1844 — 1930), lekar, književnik i političar, predsednik ministarskog saveta (vlade) i sanitetski pukovnik. Osnivač i prvi Upravnik Vojne bolnice u Nišu,
- Laza Lazarević (1851—1891), lekar i književnik
- Stevan Sremac (1855 — 1906), srpski književnik, došao u Niš ubrzo nakon oslobođenja od otomanske vlasti; pisao o životu starog Niša (Ivkova slava, Zona Zamfirova),
- Jeremija Živanović (1874 — 1940), književnik, srednjoškolski profesor, pokretač časopisa Gradine i ban Moravske banovine
- Velimir Živojinović Masuka (1886—1974), književnik, prevodilac i direktor Narodnog pozorišta u Nišu
- Milivoj Popović Mavid (1909 – 1994) pozorišni i filmski glumac
- Mira Stupica (1923 — 2016), glumica
- Eugen Verber (1923 – 1995), glumac, prevodilac s hebrejskog („Talmud“) i književnik
- Aleksandar Đorđević (1924 – 2005), pozorišni i TV reditelj
- Radmila Savićević (1926 - 2001), glumica
- Žiža Stojanović (1930), glumica
- Srboljub Srba Ivanović (1930 – 2007), glumac Narodnog pozorišta i pevač
- Patrijarh srpski Irinej (1930), dugogodišnji episkop Niški a od 2010. godine 45. vrhovni poglavar Srpske pravoslavne crkve
- Velimir Bata Živojinović, (1933), glumac
- Ljubiša Samardžić (1936), glumac, reditelj i producent
- Radisav Radojković (1937), glumac
- Dragan Holcer (1945), jugoslovenski fudbaler
- Čedomir Todorović (1868-1944), sreski načelnik, Nišlija
- Dragoslav Todorović Pura (1915-1985),istaknuti ekonomista, vodnik artiljerijske baterije i ađutant diviziona, živeo u Nišu
- Smiljko Kostić (1945), dugogodišnji direktor DIN i gradonačelnik Niša
- Goran Paskaljević (1947), filmski reditelj; odgajili su ga baba i deda u Nišu (1949—1963), nakon razvoda njegovih roditelja
- Radoš Bajić (1953), glumac, reditelj, književnik i producent
- Goran Paskaljević (1947), filmski reditelj; odgajili su ga baba i deda u Nišu (1949—1963), nakon razvoda njegovih roditelja
- Gradimir Milovanović (1948), matematičar, dopisni član SANU i redovni profesor Elektronskog fakulteta u Nišu[6]
- Ljubiša Ružić, direktor Narodnog pozorišta u vremenu (1954 – 1964),
- Mima Vuković Kurić, glumica
- Božidar Savićević, glumac
Naučnici
[uredi | uredi izvor]- Gradimir Milovanović (1948), matematičar, dopisni član SANU i redovni profesor Elektronskog fakulteta u Nišu[6]
- Stojan Bogdanović (1944), matematičar, redovni profesor (u penziji) Ekonomskog fakulteta Univerziteta u Nišu i pisac.[7]
Izvori
[uredi | uredi izvor]- ^ „Istorijski arhiv”. Arhivirano iz originala 09. 03. 2014. g. Pristupljeno 01. 03. 2010.
- ^ Daniэla Stoяnovič | RUSKINO.RU Arhivirano na veb-sajtu Wayback Machine (12. mart 2010), Pristupljeno 7. 4. 2013.
- ^ Petković Laković, G., ur. (2020). Zašto smo otišli 2 – Na raskrsnici. Beograd: Svet knjige. str. 79—86. ISBN 978-86-7396-729-5.
- ^ Kalauzović, I. (2024). Enciklopedija nacionalne dijaspore. Niš: Impressions. ISBN 978-86-82470-02-1.
- ^ „Biografija na sajt SANU” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 13. 05. 2012. g. Pristupljeno 01. 03. 2010.
- ^ a b Biografija Gradimira Milovanovića na sajtu SANU-a
- ^ Popović, Žarko. Dr Stojan Bogdanović : bibliografija. Niš : Ekonomski fakultet, (2011) ISBN 978-86-6139-020-3.
