Džep (Vladičin Han)

Džep
Džep;
	Železnička stanica u Džepu
Administrativni podaci
Država	Srbija
Upravni okrug	Pčinjski
Opština	Vladičin Han
Stanovništvo
— 2022.	137
Geografske karakteristike
Koordinate	42° 46′ 04″ S; 22° 05′ 10″ I / 42.767666° S; 22.086° I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	433 m
	Džep Džep na karti Srbije
Ostali podaci
Poštanski broj	17514
Pozivni broj	017
Registarska oznaka	VR

Džep je naselje u Srbiji u opštini Vladičin Han u Pčinjskom okrugu. Prema popisu iz 2022. bilo je 137 stanovnika (prema popisu iz 2011. bilo je 182 stanovnika).

Položaj

Džep je poznato naselje u Grdeličkoj Klisuri; u njegovom zapadnom delu pored Južne Morave postoji železnička stanica i u njemu se sa putem pravca sever-jug, ukršta put koji dolazi sa istoka dolinom Džepske Reke. Okolna naselja su: Dupljane, Kopitarce, Tegovište i dr.

Tip

Džep je selo razbijenog tipa. Srodničke kuće su jedna drugoj bliže i više grupisane. Deli se na tri mahale: Ridarska ili Popovska, Moravska i Donja Mahala. Džep je imao 1958. godine 48 domova.

Zemlje i šume

Pojedini krajevi atara nose ove nazive: Bostanište, Širina, Bežanija, Staro Selo, Raskrsje, Zadnište, Samokov, Anište, Grčka Njiva, Kriva Njiva i dr.

Istorija

Kriva Njiva je na granici sa susednim selom Kopitarcem. Prilikom obrađivanja zemlje tamo su nalažene „rimske cigle i zidine“. Za vreme Turaka u Džepu je postojao „turski samokov“. Nalazio se pored ušća Džepske Reke. Na mestu Samokova do 1948. godine nalazila se „zgurija“. Pomenute godine bila je velika poplava i tada je voda odnela sve starine od samokova. U džepskom samokovu radili su Srbi i Cigani kovači. Srbi su većinom pravili ćumur. Naziv Staro Selo odnosi se na mesto u severoistočnom delu atara. To je više zemljište na granici sa Garinjem. Ostataka od starina nema. Pamti se da je do skora u Starom Selu bile dve kuće, čiji su se stanovnici kasnije iselili, u Surdulicu i Momčilovo. Mesto Zidinište je u blizini pomenutog samokova, uzvodno uz Džepsku Reku. Ostataka od starina nema. To je sada vodenica Stojana Radivojevića. Mesto Anište je pored sadašnjeg glavnog druma u Grdeličkoj Klisuri. Tu su najpre imali han stanovnici sadašnjeg roda Popovića. Oni su han prodali Grku Vasilu Janiću. Njegov sin Sterija, koji je postao učitelj, han je ustupio nekom Srbinu – Avramu iz sela Žitorađe u okolini Surdulice. Pomenuti Grci su izumrli. Po njima se zove potes Grčka Njiva u blizini ranijeg hana. Meštani Džepa su se 1878. godine krili u gustoj šumi, sada zvanoj Bežanija. U Drugom svetskom ratu tu šumu su potpuno posekli bugarski okupatori.

Postanak sela

Opšte je predanje da su današnje selo Džep osnovala četiri doseljena domaćinstva; tri su pripadala današnjem rodu Popovića (Popovci, Stambolci i Deda Jovinci), dok je jedno domaćinstvo pripadalo današnjem rodu Mlađinci. Seoska slava je Spasovdan. Tada se održava seoski sabor na mestu zvanom Raskrsje. Džep ima posebno groblje. Nalazi se pored Džepske Reke, blizu ranijeg samokova. U većim praznicima meštani posećuju crkve u selima Gornjoj Jabuci (Vladičin Han) i Mrtvici a danas odlaze u crkvu u varošici Predejanu. Džep se nalazi podjednako udaljen od Vranja i Leskovca tako da stanovnici u tržišne dane posećuju oba mesta. Do 1955. godine Džep je pripadao Vranjskom, odnosno Vladičin –Hanskom srezu da bi potom pripao Leskovačkom srezu. U Drugom svetskom ratu nemački okupatori vršili su rudarsku eksploataciju u planinskom selu Mačkatici. Zbog toga su dolinom Džepske Reke izgradili automobilski put. U Džepu, oko tog puta, brzo je organizovano jedno trgovačko-zanatsko naselje. Imalo je 20 dućana, kovača, obućara, bakalnice, dve kafane.. Godine 1948. poplava je odnela najveći deo tog naselja i razorila pomenuti put za Mačkaticu.^[1]

Demografija

U naselju Džep živi 161 punoletni stanovnik, a prosečna starost stanovništva iznosi 41,7 godina (40,8 kod muškaraca i 42,6 kod žena). U naselju ima 67 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,90.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija^[2]
Godina	Stanovnika
1948.	270
1953.	239
1961.	325
1971.	200
1981.	225
1991.	221	220
2002.	194	197
2011.	182
2022.	137

Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍^[3]

Srbi	191	98,45%
Romi	2	1,03%
nepoznato	1	0,51%

Stanovništvo prema polu i starosti^[4]


	m	ž
?	1	0
80+	0	1
75—79	3	3
70—74	4	9
65—69	9	9
60—64	6	7
55—59	4	4
50—54	8	5
45—49	9	6
40—44	7	10
35—39	8	7
30—34	3	7
25—29	6	3
20—24	8	9
15—19	5	9
10—14	6	4
5—9	5	2
0—4	3	4
Prosek :	40,8	42,6

Domaćinstva

**Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	55	43	80	50	66	71	67

**Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosek
Broj domaćinstava	12	18	16	10	9	1	1	0	0	0	2,90

Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu

Pol	Ukupno	Neoženjen/Neudata	Oženjen/Udata	Udovac/Udovica	Razveden/Razvedena
Muški	81	22	54	4	1
Ženski	89	20	54	13	2
UKUPNO	170	42	108	17	3

Stanovništvo po delatnostima koje obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija
Muški	27	1	0	0	6
Ženski	12	1	0	0	2
UKUPNO	39	2	0	0	8
Pol	Proizvodnja i snabdevanje	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	1	7	1	2	5
Ženski	0	0	3	3	0
UKUPNO	1	7	4	5	5
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad
Muški	0	0	1	2	0
Ženski	0	0	0	2	1
UKUPNO	0	0	1	4	1
Pol	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	0	0	0	1
Ženski	0	0	0	0
UKUPNO	0	0	0	1

Reference

^ Dr. J. F. Trifunovski, Grdelička Klisura, Leskovac, 1964, 93-96 strana
^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

Spoljašnje veze

[1] Dr. J. F. Trifunovski, Grdelička Klisura, Leskovac, 1964, 93-96 strana

[2] „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.

[3] „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.

[4] „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

[1]

[2]

[3]

[4]